ئەگەر تێبینی هەموو ووتەكانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بكەین دەبینین هەر جارەك كە باس لە ریفراندۆم بكات، مەبەستی سەرەكی لەو بارەیەوە،دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆیی كوردستان بووە و بەس، هەر بۆیەش ئەگەر بێت و باس لە ریفراندۆم بكەین و سەربەخۆیی فەرامۆش بكەین ،ئەوە دەبیتە هۆكارەك بۆ شێواندنی ئەو ئامانجە بنەرەتییەیە كە لە ریفراندۆم هەیە ئەوەش سەربەخۆیی و دەستنیشانكردن و جێگیر كردنی ئەو سنورانەن كە بە سایكس بیكۆ دەستی پێكرا و بە خوێنی پێشمەرگە لە شەری داعش كۆتایی پێهات.
دژبەرانی پرۆژەی سەربەخۆیی و ریفراندۆم، هیچ بیانۆیەك نەماوە بۆ ئەوەی سوودی لێوەر بگرن بەڵكوو كاریگەرییان لە بەرەی سەربەخۆیخواز هەبیت، هەر بۆیەش باس لەوە دەكەن كە بۆچی سەرۆكی هەرێم دەوڵەتی سەربەخۆ راناگەیەنیت و چ پێویستی بە ریفراندۆمە؟ لە راستیدا ئەوە بیانۆ گرتنەكی ناڵۆژیكییە چوون ئەنجامدانی ریفراندۆم و سەركەوتنی، یەكەم هەنگاوە بۆ ئەوەی كە بە پێی ئەو سەركەوتنە بتوانرێت لە رێگاكانی دیپڵۆماسی لە گەڵ حكومەتی بەغدا و ووڵاتانی دراوسێ‌ بكەوینە گفتوگۆ كردن بۆ ئەوەی بە شێوەیەكی ئاشتیان بگەین بە ئەو ئامانجەی كە گەڵی كورد هەیەتی.هەربۆیەش ناكرێت قسەی ئەو كەسانە بكرێت بە بنەمایەك بۆ مناقشە كردن لە سەر بابەتی دەوڵەتی سەربەخۆ بەڵكوو ریفراندۆم دەبیتە فاكتەرەك بۆ ئەوەی لە و رێگایەوە بە شێوەیەكی ئارزومەندانە لە حكومەتی ناوەندی جیا ببینەوە و نمونەی زیندووش بۆ ئەو بابەتە دەتوانین جیكسلۆفاكیا كەبە مێژووی هاوبەش لەگەڵ یەكترو وەك دوو برا بەدەوڵەتی هاوبەش لەیەكتر جیابوونەوەو دانیان نا بە بەرژەوەندی یەكتر ئەوە دەستكەوتێكی یەكجار زۆر گەورە دەبێت