دوای 70 خولەك لەحزووری بارزانیدا، نازانم بنووسم ئەم دیمانە تایبەتەی گوڵان لەگەڵ بەڕێز مسعود بارزانی سەرۆكی كوردستانە، یان بنووسم دیمانەیەكی تایبەتمان لەگەڵ یەكێك لە پێشمەرگە دێرینەكانی كوردستان كردووە كە ئێستا سەرۆكی هەڵبژێردراوی گەلی كوردستانە، دڵنیام بەڕێزیان ئەوەی پێخۆشترە بنووسم دیمانەیەكی تایبەتمان لەگەڵ پێشمەرگەیەك كردووە، هەر بۆیە ئێمەش وەك گۆڤاری گوڵان پرسیارەكانمان لەو خاڵەوە دەستپێكرد، ئایا بۆ سەرۆكی كوردستان هەمیشە لە كوردستان بە جلی خاكیی پێشمەرگانە و جامانەی سوورەوە دەردەكەوێت؟ بەڕێزی بۆی روونكردینەوە كە جلی خاكیی پێشمەرگانە و جامانەی سوور هێمای بەرخودانن و بەپیرۆزیان دەزانم و تا ئەو رۆژەی لە دنیادابم جلی پێشمەرگانە لەبەردەكەم، كەواتە ئێستا دیمانەی ئێمە لەگەڵ یەكێك لە پێشمەرگە دێرینەكانە كە ئێستا سەرۆكی هەڵبژێردراوی گەلی كوردستانە.ئەم پێشمەرگەیە هێشتا بە تایبەتمەندی پێشمەرگە سەیری داهاتووی وڵاتەكەی دەكات، هەوڵی بۆ ئەوەیە راستگۆیی پێشمەرگە و ئامادەیی بۆ گیانفیدایی و قوربانیدانی پێشمەرگە بكاتە هەوێنی بونیادنانەوەی كوردستان و دامەزراندنەوەی دامەزراوە یاسایی و دەستوورییەكان و پیادەكردنی سەروەریی یاسا و بونیادی دەوڵەتی قانوون.بارزانی پێشمەرگە و راستگۆ، حەزدەكات بەردەوام لەگەڵ گەلی خۆیدا بێت و لەنزیكەوە ئاگاداری گلەیی و گازندە و داواكارییەكانیان بێت، حەزدەكات هیوایەك بێت بۆ ئەو ئومێدانەی گەلەكەی كە هێشتا بەدینەهاتوون، بۆیە لەهەموو بۆنەیەكدا ئەوەی لەناخیدایە بە رۆڵەكانی گەلەكەی دەڵێت: نەتەوەی كورد هیچی لە نەتەوەكانی دەوروبەری وەك فارس و تورك و عەرەب كەمتر نییە، مافی خۆیەتی خۆی بڕیاری چارەنووسی خۆی بدات، لەگەڵ ئەم بڕوا لەبن نەهاتووەی بە مافی بڕیاردانی چارەنووسی گەلەكەی، ئەو راستییەش ناشارێتەوە بەوەی دەزانێت ئێستا واقیعی سیاسیی كوردستان لە هاوكێشە ئیقلیمی و نێودەوڵەتییەكان چۆنە، بەڵام رێنماییمان دەكات مافی چارەنووس، مافێكی شەرعی نەتەوەی كوردە و هەر دەبێت رۆژێك پشت بەخوا پێی بگات و نەتەوەی كورد خۆی بڕیاری چارەنووسی خۆی بدات.لەم دیمانەیەدا زۆر لایەنی گرنگی پرسە پێوەندیدارەكانی نەتەوەو هەرێمی كوردستانی باسكردووە، ئەمەش دەقی دیمانەكەی بەڕێز مسعود بارزانی پێشمەرگە و سەرۆكی هەڵبژێردراوی گەلی كوردستانە لەگەڵ گۆڤاری گوڵاندا.

: سەرەتا لەو پرسیارەوە دەست پێدەكەین، هەموو كات ئێمە دەبینین جەنابی سەرۆكی كوردستان جلی پێشمەرگانەی لەبەردایە و جامەدانی سووری لەسەردایە، بۆیە دەمانەوێت دەسپێكی ئەم دیمانەیە بەوە دەست پێبكەین، ئایا بەرگی خاكیی پێشمەرگانە و جامەدانی سوور لای جەنابی سەرۆك چ مەدلوول و مانایەكی هەیە؟
: پێموایە جلی پێشمەرگە زۆر زۆر پیرۆزە، من شانازی پێوە دەكەم، لەبەر ئەوەی جلی پێشمەرگەیە، هەروەها سەربەرزیشم كە بەو جلانەوە چوومەتە كۆشكی سپی و چوومەتە كۆشكی كۆماری توركیا ئەمەش لەسەردەمی خوالێخۆشبوو (توركۆت ئۆزاڵ) دا، بۆیە ئەم جلانە لەبەردەكەم لەبەر ئەوەی تا دەشمرم من هەر خۆم بە پێشمەرگە دەزانم، سەبارەت بە جامەدانی سووریش ئەمە چیرۆكێكی درێژە من حەزدەكەم لەم فرسەتەدا باسی بكەم بۆ ئەوەی خەڵكیش بزانن ئەو چیرۆكە چییە، كاتی خۆی لە ناوچەی بارزان مشكی هەبوو، جامەدانی زۆر كەم هەبووە، پێموابێت ئەسڵەن هەر دەرنەچووبوو،ئەوكات مشكی رەش و شین و سوور هەبوو،لە ساڵی 1931 كە حكومەتی عێراق و سوپای بەریتانیا هێڕشیان هێنایە سەر بارزان، ئەوكات دوای مقاوەمەتێكی زۆر ناچاربوون ناوچەی بارزان بەجێبهێڵن و جەنابی شێخ ئەحمەد و باوكم و عەشیرەتی ئێمە هەمووی بەرەو توركیا چوون، پاشان شێخ ئەحمەد تەسلیمی عێراق كرایەوە و ئەوانی دیكەش دوورخرانەوە، ئەوەش قۆناخ و چیرۆكێكی ترە لەو كارەساتانەی بەسەر ئێمەدا هات، بەهەرحاڵ دێمەوە سەرباسەكە، لەو كاتەدا لەبەر ئەوەی جامەدانی جەنابی شێخ ئەحمەد سوور بوو، حكومەتی عێراق پێیان وابوو لە ناو بارزانییەكان ئەوەی جامەدانی سوور ببەستێت پێوەندی بە جەنابی شێخ ئەحمەدەوە هەیە و موریدی شێخە، هەربۆیە بە ئەحكامی عورفی بڕیارێكیان دەركرد هەر كەسێك جامەدانی سووری لەسەردا بێت لەسێدارەی بدەن، یەكەمجار خەڵكەكە ئاگادار كرایەوە كە نابێت كەس جامەدانی یان (مشكی) سوور لەسەر بكات، خەڵكی بارزان تەحەدایەكی گەورەی ئەم بڕیارەیان كرد، رۆژێكیان وەك راپەرینی لێهات، لەبەرئەوەی شوانێكیان گرتبوو جامەدانی سووری لەسەر بوو بە جامەدانییەكەی خنكاندبوویان،دوای ئەمە خەڵك راپەریین و پەلاماری قائیمقامیەت و مقەڕی فەوجیان دا، حكومەتیش بۆچاو ترساندنی خەڵكەكە بەپێی ئەحكامی عورفی 12 كەسی هەڵبژاردەی لە بارزانییەكان ئیعدام كرد، ئیدی لەدوای ئەمە لە ناوچەی بارزان وایلێهات ئەوەی جامەدانی سووری نەبەستایە مانای وابوو تەسلیمی ئیرادەی دوژمن بووە، واتە وازی لە بیروباوەری خۆی هێناوە، هەر بۆیە جامەدانی سوور بوو بە رەمزی بەرخۆدان، بەراستیش هەقیقەتی پیرۆزی جامەدانی سوور لەوەوە هاتووە، جلی پێشمەرگە و جامەدانی سوور هێمای بەرخودانن بۆیە پیرۆزن.

: هەموو خەڵكی كوردستان وای دەبینن كە ئومێدی سەرۆك مسعود بارزانی لە دامەزراندنی دەوڵەتی كوردستان و مافی بڕیاردانی چارەنووس بەرجەستە دەبێت و دێتەدی، لەم دیدارەدا حەز دەكەین بزانین سەرۆك بارزانی سەبارەت بە مافی چارەنووس چی دەڵێت؟
: پێمخۆشە بیڕوڕای خۆم بەراشكاوی دەرببڕم، من بەو جۆرە سەیری دەكەم كە ئێمە وەكو كورد نەتەوەیەكین لە رۆژهەڵاتی ناوەراست هەر وەكو نەتەوەی عەرەب، فارس، تورك، مافی چارەنووسمان هەیە، بەدرێژایی مێژوو غەدرێكی گەورە لەكورد كراوە، بەتایبەتی لەدوای جەنگی یەكەمی جیهان، ئێمە بەزۆر دابەشكراین، بەبێ ئەوەی رای ئێمە وەربگرن، من ئیمانێكی تەواوم بە دیاریكردنی مافی چارەنووس بۆ نەتەوەی كورد هەیە، بەمافێكی رەوای میللەتی كوردیشی دەزانم، بەڵام ئەو واقیعەی ئێستاش ئێمە تیایدا دەژین، من دەزانم ئەو واقیعەش چۆنە، هیواو ئاواتم ئەوەیە ئەو دەرفەتە بۆ نەتەوەی كورد بێتە پێش، بۆئەوەی بڕیاری خۆی بدات و چارەنووسی خۆی دیاری بكات، بەڵام ئەمە بەزۆر نابێت، بەتوندوتیژی نابێت، بەچەك و بە شەڕیش نابێت، ئەمە دەبێت بە لێكتێگەیشتن و بەخۆشی بێت، بەڵام ئەمە مافێكە دەبێت ئێمە هەمیشە داكۆكی لەسەر بكەین، كاتیشی بدەینێ، لەوانەیە نەوەی ئێمە یان نەوەكانی دوای ئێمە ئەو ئاواتە ببینن، بەڵام ئەم مافە دەبێت رۆژێك لەرۆژان ئینشائەڵا بێتە دی.

: بەڕێزت باسی ئەوەت كرد ئەم مافە بە شەڕو توندوتیژی نایەتەدی، هەروەها دەشزانین كە بەڕێزت لەگەڵ ئەوەدایت كە كێشەی كورد لە توركیا بەئاشتی چارەسەر بكرێت، ئەگەر لەم چوارچێوەیەدا لە جەنابت بپرسین، ئایا چۆن سەیری بارودۆخی ئێستای نێوان توركیا و پەكەكە دەكەیت؟
: ئەمەش مەسەلەیەكی گرنگە و دەبێت زۆر بە روونی باسی بكەم، بێگومان من لەگەڵ ئەوەم كێشەی كورد لەهەر پارچەیەك بەشێوەیەكی ئاشتی و دیموكراتیانە و بەپێی تایبەتمەندی ئەو پارچەیە چارەسەر بكرێت، ئەمە بەهەمان شێوە سەبارەت بە كوردستانی توركیاشە،كاتێك كە حكومەتی توركیا ئینكاری بوونی كوردی دەكرد و هیچ هەنگاوێك نەدەهاتە پێشەوە، من هیچ كاتێك نەمدەوت نابێت كورد بەرگری لەخۆی بكات، لەهەمانكاتیشدا وتم هەر كاتێك دەوڵەتی توركیا هەنگاوێك بۆ ئاشتی هاتە پێش پێویستە كورد دوو هەنگاو بەرەو ئاشتی و ناساندنی كورد بچنە پێشەوە، قۆناخێك كە پێشتر وەك بزووتنەوەی رزگاریخوازی كورد بەسەر ئێمەدا هات، ئێمە بمانویستایەو نەمان ویستایە دەبوو چەك هەڵبگرین و بەرگری لەمان و نەمانی خۆمان بكەین، ئەو كات ئێمە ناچاربووین لەبەر ئەوەی هیچ رێگەیەكی دیكەمان لەبەردەمدا نەبوو، لە هەموو لایەك پەلاماردان بوو، هەوڵدان بوو بۆ نەهێشتن و تواندنەوەی ئێمە وەك نەتەوەیەك، بۆیە بمانویستایە و نەمانویستایە ئەوەی لە توانایدا هەبووایە دەبوو چەك هەڵبگرێت و بەرگری بكات، لەبەر ئەوە من بە شتێكی رەوام دەزانی، بەڵام هەركاتێك دەرفەتێك بێتە پێشێ و دەوڵەتێك لەو دەوڵەتانە داوای ئاشتی بكات، من بەهەڵەی دەزانم ئێمە لەسەر شەڕ بەردەوام بین، بێگومان ئەمە ئێستا بارودۆخی نێوان توركیا و پەكەكەیە، هەموو دەزانن سێ چوار ساڵ پێش ئێستا پەیوەندی نێوان ئێمە و توركیا گەیشتە ئەو ئاستەی خەریك بوو شەڕ ببێت، لەو بارودۆخەدا من لانی كەمم دانەنا، بەڵكو تەحەددام كرد، لەبەر ئەوەی دەوڵەتی توركیا هیچ هەنگاوێكی بۆ ئاشتی و چارەسەری ئاشتیانە هەڵنەگرتبوو، هەروەها تەنانەت ئامادە نەبوو ناوی كوردیش بێنێت، هەر بۆیە من ئامادەبووم تەحەمولی هەموو ئاكامێك بكەم و لەسەر هەڵوێستی خۆشم سووربووم، بەڵام ئێستا كە حكومەتی توركیا هاتۆتە پێشەوە و دەڵێت كورد هەیە و كێشەی كورد هەیە و دەبێت بەئاشتی چارەسەر بكرێت، من پێموانییە ئێستا تۆ شەڕ بكەیت، من ئەمەم زۆر راشكاوانە وتووەو دەشیڵێم و پەكەكەش زۆر چاك رای من دەزانێت، من ئێستا ناتوانم بڵێم دەوڵەتی توركیا هەموو شتێكی تەواو كردووەو ئەوەندە هاتۆتە پێش كە شتی زۆر گەورەی كردووە، بەڵام دەبێت ئێمە ئەوە بزانین لە توركیا چ فەرهەنگێك حكومڕانی كردووە، هەر ناوهێنانی كورد لە لایەن سەرۆك وەزیرانی توركیا لەناو ئەو فەرهەنگی حكومڕانیەی لەتوركیادا هەبووە، من بەشتێكی گەورەی دەزانم، دەكرێت لەسەر ئەم هەنگاوەی ئێستای حكومەتی توركیا شتی لەسەر بونیاد بنرێت، پرسیاری من لێرەدا ئەوەیە تا ئەگەر پەكەكە ئەو هەنگاوانەی ئێستای حكومەتی توركیای بەدڵ نییە، بەڵام شەڕ بۆ؟ ئایا كوشتنی دوو سەرباز و پێنج سەرباز لەو لاو، كوشتنی چەند گەنجێكی كورد لەم لا، ئایا مەسەلەكە بەرەو كوێ دەبات؟ هەربۆیە من ئێستاش دەڵێم، من لەگەڵ مافەكانی میللەتی كوردم، من بە گەرمی پشتگیری ئەو هەنگاوانەی حكومەتی توركیا دەكەم كە سەبارەت بە ناساندنی كورد و داننان بەوەی كێشەی كورد هەیە و دەبێت بەشێوەیەكی ئاشتیانە چارەسەربكرێت، ئەمە بۆ توركیا بەزۆر دەزانم، بەڵام دووبارەی دەكەمەوە ئەمە مانای ئەوە نییە حكومەتی توركیا هەموو شتێكی بۆ كورد كردبێت یان هەموو مافی میللەتی كوردی دابێت، بەڵام هەنگاوی یەكەمە لەسەر رێگای راست، لەبەر ئەو هۆكارانەی ئاماژەم پێكرد، قەناعەتی من بەو جۆرەیە دەبێت شەڕ بووەستێت، پەكەكەش وەڵامدانەوەی هەبێت، تا ئەگەر لێكتێنەگەیشتن هەبێت و تەفاهومیش نەكرێت، با شەڕ نەكرێت، دووبارەی دەكەمەوە و پێشتریش ئەمەمان بەلایەنی توركی ووتووە، ئەم مەسەلەیە بە خوێنڕشتن و شەڕ چارەسەر نابێت، بۆیە دەبێت پشتگیری هەنگاوەكانی ئاشتی بكەین، خەڵكی دیكە پێیان خۆش بێت یان پێیان ناخۆش بێت، ئەمە قەناعەتی منە، لەبەر ئەوەی پێموایە دەكرێت لەسەر ئەو هەنگاوانە شتی دیكە بونیاد بنرێت و كورد و حكومەتی توركیا بگەنە تەفاهومێكی باش.

: بەڵام وەك لەسەردانی جەنابت بۆ توركیا بینیمان، ئەو رۆژە پەكەكە شەڕی دەستپێكردەوە، كە بەڕێزتان لە توركیا بوون، ئایا بۆ جەنابت ئەو رووداوە چۆن بوو؟
: بەراستی رووداوێكی زۆر ناخۆش بوو، لانی كەم نەدەبوو پەكەكە لەو ماوەیەی من لە توركیابووم شەڕ دەست پێبكاتەوە، بۆیە من ئەو هەنگاوەی پەكەكە بە كارێكی نابەرپرسیارانە لە قەڵەم دەدەم و بەراستیش نیگەرانی كردم، جارێكی تریش داوا لە پەكەكە دەكەم شەڕ بووەستێنن، تا ئەگەر یەكلایەنە بێت و ئەوە لەبەرژەوەندی گەلی كوردستاندایە، ئەگەر پەكەكە شەڕی پێڕاستە خۆی تەحەمولی مەسئولییەتی بڕیاری خۆی دەكات، بەڵام دەبێت گرفت بۆ هەرێمی كوردستان دروست نەكات.




: لەسەر ئاستی ناوخۆی هەرێمی كوردستان، هەست دەكەین بونیادی دەوڵەتی قانوون و دامەزراوەیی دەستووریی ئومێدی سەرۆكی كوردستانە، بەڕێزت لەساڵی 1991 وەك سەرۆكی بەرەی كوردستانی بە خەڵكی كوردستانت راگەیاند، ئێمە وەك بەرەی كوردستانی دەوڵەتی قانوون دادەمەزرێنین، ئێمە ئەمە بە ئومێدێكی سەرۆكی كوردستان دەزانین و هەست دەكەین هەنگاوەكانی بەڕێزت بۆ بونیادنەوەی هەرێمی كوردستانە لەسەر ئاستی دامەزارەوەیی دەوڵەت و پێكهێنانی دەوڵەتی قانوون، پرسیاری ئێمە لە جەنابت ئەوەیە ئایا سەرۆكی كوردستان چۆن ئەم ئومێدەی خۆی بۆ هاووڵاتیانی كوردستان رووندەكاتەوە ؟ ئایا جەنابی سەرۆك تاچەند خەڵكی كوردستان دڵنیا دەكاتەوە، دەبێت دەوڵەتی قانوون ئامانجی هەموو هاووڵاتیانی كوردستان بێت؟
: ئێمە هەموو خەبات و تێكۆشانمان بۆ ئەوە بووە كە میللەتی ئێمە رزگاری بێت و ژیانێكی بەختەوەری بۆ دابین بكرێت، ژیانی بەختەوەریش پێش هەمووشتێك دەبێت بەیاسا رێكبخرێت، بۆ ئەوەی خەڵك ئەرك و مافی خۆی بزانێت، هەروەها ئێمە ناتوانین بڵێین میللەتی ئێمە بەختەوەر دەبێت ئەگەر یاسا سەروەر نەبێت، بۆیە ئێمە بڕوایەكی تەواومان بەسەروەریی یاسا و دامەزراندنی دامەزراوە یاسایی و دەستوورییەكانی دەوڵەت هەیە، هەموو هەوڵی ئێمەش بۆ بەدیهێنانی ئەم ئامانجە بووە، لێرەدا من ناتوانم بڵێم لەسەدا سەد سەركەتوو بووین، بەڵام هەنگاوی باشمان بڕیوە و سەركەوتنی باشیشمان بەدەست هێناوە، بەراستی ئەمەش كارێكە بەیەك كەس و بەیەك لایەن ناكرێت،دەبێت هەموو خەڵك بڕوای پێبێت،هەموو هاوكاری بكەن بۆ ئەوەی دەوڵەتی یاسا و دامەزراوە دەستوورییەكان دابمەزرێن، بۆ ئەوەی دەرفەتی كار و پێشكەوتن بۆ هەر تاكێكی كوردستان فەراهەم بكرێت، هەمووان یەكسان بن بەرامبەر بەیاسا، من وای دەبینم ئەگەر بگەینە ئەم ئاستە ئەوە ئاستێكی خۆشگوزەرانی بۆ خەڵكی كوردستان دابین دەكات، بۆیە هەر لەسەرەتاوە بڕوامان بە دەوڵەتی یاسا هەبووە و قەناعەتمان پێی بووە، بۆیە هەوڵمان بۆ داوە و لەسەر ئەو هەوڵانە بەردەوامیش دەبین، دەبێت بە ویژدانەوە تەماشای رابردوو بكەین لە كوێ بووین و ئێستا لە كوێین، ئایا ئەمە هەروا هاتۆتە دەست؟

: بەڕێزتان وەك سەرۆكی هەڵبژێردراوی گەلی كوردستان، دوای هەڵبژاردنتان لەلایەن گەلی كوردستانەوە لە هەڵبژاردنەكانی تەممووزی ساڵی رابردوو، بەرنامەتان بەو جۆرە بوو سەردانی هەموو ناوچەكانی كوردستان بكەن و راستەوخۆ لەگەڵ هەموو چین و توێژەكانی گەلی كوردستان كۆببنەوە، ئەوەی ئێمە ئاگادارین بەڕێزتان سەردانی چەند ناوچەیەكتان كرد، وەك ناوچەی سۆران و ناوچەی رانیە و قەڵادزێ، بەڵام بەهۆی سەردانی بەڕێزت بۆ ئەمەریكا و دواتریش بۆ سعودیە و لوبنان وسەردانەكانی ئەم دواییەی بەڕێزیشتان بۆ توركیا و ئەڵمانیا و فەرەنسا و ئەردەن و میسر، ئەم بەرنامەیەی جەنابتی دواخست، بۆیە حەزدەكەین لە جەنابت بپرسین ئایا بەنیازن ئەو بەرنامەیە دووبارە دەست پێبكەنەوە؟
: بێگومان ئەوە بەرنامەیەكە دامانڕشتووەو بەردەوام دەبێت، ئینشائەڵڵا ماوەیەكی دیكە دەستی پێدەكەمەوە، راستە لەبەر ئەو سەردانانەی دەرەوە ناچاربووین ئەو بەرنامەیە رابگرین، بەڵام پشت بەخوا لە ئایندەیەكی نزیك دەستی پێدەكەمەوەو سەردانی هەموو ناوچەكانی كوردستانیش دەكەم.
خەڵكەكەش دەبینم وهەرهیچ نەبێت بۆ ئەوەی بزانم گیروگرفتەكانیان چۆنن و چین، بزانم ئەو خەڵكە دەیانەوێت چییان بۆ بكەین، پێشنیاری چیمان بۆ دەكەن،یان ئایا چ گلەیی و گازندەیەكیان هەیە، لێرەدا دەمەوێت راشكاوانە ئەوە بڵێم من بەو سەردانانەی پێشتر ئەنجاممدا زۆر خۆشحاڵ بووم، لەبەر ئەوەی خەڵكی ئێمە خەڵكێكی زۆر نیشتمانپەروەر و قانعیشن، بەراستی ئەوە زۆر دڵی خۆشكردم و تەئكید دەكەمەوە بەرنامەكە بەردەوامە.

: ئەگەر ئەم بەرنامەیەتان دەستپێكردەوە، ئایا ئەو ناوچانەی لە ئەولەویەتی بەرنامەی سەردانی بەڕێزتان دەبن، چ ناوچەیەك دەبن؟
: بەرنامەكەم بۆ هەموو ناوچەكانی كوردستانە، واتە ناوچەكانی گەرمیان، سلێمانی، دهۆك، ئەو ناوچانەی لەهەولێر ماون تەواویان دەكەم، ئینشائەڵڵا سەردانی هەندێك لە ناوچە دابڕاوەكانیش دەكەم.

: هەست دەكەین سەرۆكی كوردستان سۆزێكی تایبەتی بۆ ناوچەی گەرمیان هەیە، دەتوانم لە جەنابت بپرسم ئەم سۆزەی جەنابت بۆ گەرمیان لە چییەوە سەرچاوە دەگرێت؟
: هەموو ناوچەكانی كوردستان و خەڵكی كوردستان لای من خۆشەویستن، بەڵام گەرمیان من دەزانم لەشۆرشی ئەیلولیشدا خەڵكێكی زۆر شۆڕشگێر و تێكۆشەر بوون، پێشمەرگەی زۆر قارەمان لەو ناوچەیە هەڵكەوتن، بەرخودانێكی گەورەیان لەشۆڕشی ئەیلولدا هەبوو، بێگومان لە ئەنفالیش زەرەروزیانێكی هێجگار زۆر بەر ئەوان كەوت، هەندێك گوندیان هەر بەتەواوەتی ئیبادە بوون، هەندێك خانەوادەیان هەن هەر هەموویان تەواو بوون و كەسیان نەماوە، ئەمە وایكردووە مرۆڤ جەرگی بۆیان بسووتێت، من بەنیاز بووم سەردانی گەرمیان بكەم، بەڵام من نەمویست بچم قسەی خۆشیان بۆ بكەم، من ویستم كاتێك بچم كە شتێكی وا بەدەستەوە بێت بتوانین هەندێك خزمەتگوزاریی ئەوتۆیان پێشكەش بكەین، كەمێك لە ئێش و ئازاری ئەوان كەمبكاتەوە، بەڵام كاتێك ئیمكانییەت هاتە دەست بۆ ئەوەی سەردانیان بكەم، كەوتە كاتی هەڵبژاردن، وتم ئەگەر ئێستا بچم رەنگە خۆیان و خەڵكی تریش بڵێن ئەوە بۆ هەڵبژاردنە بۆیە دوام خست، دوای هەڵبژاردنیش ویستم دەستی پێبكەمەوە ئەو سەردانانە هاتنە پێشەوە.

: واتە جەنابت كە ئەمجارە سەردانی گەرمیان بكەیت بەدەستی پڕەوە دەچیت؟
: پێش ئەوەی ئەم سەفەرە بكەین، ئێمە بەرنامەی ئەوەمان داناوە بەدەستی پڕەوە ئینشائەڵا سەردانیان بكەین، كاتی خۆی كە نەمتوانی سەردانی ئەو ناوچەیە بكەم داوام لە نێچیرڤان كرد كە ئەو كات سەرۆك وەزیران بوو بچێت، مەبلەغی 200 ملیۆن دۆلار تەرخانكرابوو بۆ ئاوەدانكردنەوە و خزمەتگوزارییە پێویستەكان لە گەرمیان، بۆیە دەچم بزانم ئەو پرۆژانە و كابینەی شەشەمیش بەڵێنی داوە چەند پرۆژە جێبەجێ بكات، ئەوجا بۆ ئەوەی بزانین ئەوپرۆژانەی كابینەی پێنجەم و كابینەی شەشەم چەندیان لێ جێبەجێكراوەو چەندی ماوە بۆ ئەوەی هەمووی جێبەجێ بكەین.
گوڵان: ئەمە واتە ئەوەی جەنابت بۆ گەرمیانی دەكەیت لە دەرەوەی ئەو 200 ملیۆن دۆلارەی پێشوو دەبێت؟
سەرۆكی كوردستان: وەڵاهی هەمووی یەكە، بەڵام دەچم بزانم ئەو 200 ملیۆن دۆلارە چی پێكراوەو چییان بۆكراوە، ئەوەی منیش پێمدەكرێت و بۆیان دەكەم.

: ئێمە وەك سەرنج دەدەین، هەست دەكەین كاتێك جەنابت راستەوخۆ لەگەڵ چین و توێژەكانی گەلی كوردستان كۆدەبیتەوە، دەبینن داواكارییەكانی هاووڵاتیان بە ماقووڵ و قابیلی جێبەجێكردن دەزانیت، هەر بۆ نموونە ئەو داواكارییانەی لەساڵی 2009 لە هەردوو ناوچەی سۆران و رانیەو قەلادزێ لەلایەن هاووڵاتیانەوە بە جەنابت راگەیەنرا، بەڕێزت بڕیارتدا هەموویان بۆ جێبەجێ بكرێت، پرسیاری ئێمە ئەوەیە ئایا ئەم مەسەلەیە بۆ ئەوە ناگەڕێتەوە لە نێوان هاووڵاتیان و حكومەت بۆشاییەك هەیە و كە جەنابت ئەو بۆشاییە پردەكەیتەوە لێكتێگەیشتنێكی تەواو لە نێوان هاووڵاتیان و دامودەزگا حكومیەكاندا هەیە؟
: بەداخەوە تۆزێك ئەو لێكدوورییە هەیە، دەبێت ئەو لێكدووریەی نێوان جەماوەرو حكومەت نەمێنێت، من پێموایە كەلێنی گەورە ئەمەیە، دەبێت ئەمە نەمێنێت و هەمیشە لەناو جەماوەر بین، دووبارەی دەكەمەوە ئەوەی من لە خەڵكی خۆمانم بینی لەمیانەی سەردانەكانمدا، بەراستی خەڵكی ئێمە خەڵكێكی قانیعن و داواكارییەكانیشیان، داواكارییەكی زۆر زۆر رەوان، كەمیش بوو، ئێوە دەزانن وڵاتی ئێمە وڵاتێكی وێرانكراو بووەو خەڵكی ئێمە چەندین ساڵە هەموو ئێش و ئازارێكی چەشتووە، بەڵام لێرەدا دووجۆر هاوكاریكردنی خەڵك هەیە، هاوكارییەك هەیە ئەنجامدانی پرۆژەی گەورەیە كە هەموو خەڵكەكە سوودی لێ دەبینن، پێموایە ئەمجۆرە هاوكارییە بە ئەنجامدانی پرۆژەی گەورەو بۆ سوودی گشتی ئەمەیان باشترین رێگەیە،ئەوی دیكە دەبێت ئێمە هەلی كاركردن بۆ ئەو خەڵكە پەیدا بكەین، هەندێكی دیكەش پرۆژەی بچووكە ژمارەیەكی كەمتر خەڵك لێی سوودمەند دەبێت بۆ نموونە گوندێك یان دوو گوند لێی سوودمەند دەبێت، ئێمە دەبێت هەردوولا لەبەر چاوبگرین و لەهەردوولا (واتە پرۆژەی گەورەو بچووك) دەست بەكاربین، راستە هەندێك كەس هەن زەحمەتی زۆری بینیوە یان خانەوادەی شەهیدە، دەبێت ئەمانە حسابێكیان بۆ بكرێت، بەڵام ئەوە هەڵەیە تۆ بێیت لە گوندێك یان لە شوێنێك چەند كەسێك هەڵبژێریت یارمەتی بدرێت و خەڵكی دیكە پشتگوێ بخرێت، من پێموایە ئەوە سیاسەتێكی هەڵەیەو من خۆم ئەوە ناكەم، جەخت لەسەر ئەوە دەكەم پرۆژەی گەورە جێبەجێ بكرێت بۆ ئەوەی خەڵكەكە هەمووی لێی سوودمەند بن، هەروەها هەندێك پرۆژەی بچووكتر كە رەنگە چەند گوندێك لێی سوودمەند بن، لەگەڵ لەبەرچاوگرتنی هەندێك حاڵەتی تایبەتی بۆ هەندێك كەس كە زۆر قوربانی داوەو زیانی لێكەوتووە، بەڵام هاریكاریكردن بەشێوەی تاك تاك پێموایە ئەوە شتێكی هەڵەیە.

: بەڕێزت راشكاوانە ئاماژەت بەوەكرد، بەوەی فیعلەن بۆشاییەك هەیە لەنێوان جەماوەر و حكومەت، هەروەها ئاماژەشتان بەوەكرد دەبێت ئەو بۆشاییە پڕبكرێتەوە، ئایا بەرنامەی جەنابت لەمبارەوە چییە؟
: دەبێت لە خۆمەوە دەست پێبكەم، من خۆم بەردەوام دەچمە ناو خەڵك و رۆژانەش خەڵكێكی زۆر دەبینم، بەڵام ئەوە نییە هەمووی لە تەلەفزیۆن پیشانبدرێت، حەزناكەم بینینی خەڵك بۆ پروپاگەندە بەكاربهێنم و ئەمە مەسەلەیەكە ئەركی سەرشانی منە خەڵك ببینم، وەزیرەكان و بەرپرسە حكومیەكان هەریەكەیان بەپێی پسپۆری و تایبەتمەندی خۆی دەبێت بچنە ناو خەڵك و لەنزیكەوە ئاگاداری گلەیی و گازندەی خەڵكی بن و بەبەردەوامی لەناو خەڵك بن، من وای دەبینم بەم هەنگاوانە دەتوانین ئەم كەلێنە پڕبكەینەوەو نابێ ئێمە ببینە حكومەتێكی بیروكراتی.

: لایەنێكی دیكە كە دەمانەوێت لە جەنابت بپرسین مەسەلەی بەدامەزراوەیكردنی هەموو دامودەزگاكانی هەرێمی كوردستانە، لەبەر ئەوەی سەرۆكی هەڵبژێردراوی گەل لە سیستمی دیموكراتیدا بەرێگەی دامەزاروە دەوڵەتییەكان بەرنامەكەی خۆی جێبەجێ دەكات، ئێمە وەك هاووڵاتیانی كوردستان بەرنامەی تۆمان گوێ لێبووە و خوێندومانەتەوە، پرسیاری ئێمە ئەوەیە ئایا ئەو بەرنامە نیشتمانی و نەتەوەییەی بەڕێزتان پێشكەشی خەڵكی كوردستانتان كردووە، تاچەند دەبێتە فاكتەرێك بۆ بەدامەزاروەیی كردنی هەرێم و تاچەند رێگە خۆش دەكات بۆ ئەوەی هاووڵاتیانی كوردستان بەشداری لەگەڵ دامەزارەكانی هەرێمی كوردستان بكات و هاوكاری سەرۆكی خۆیان بن بۆ ئەوەی ئەم قۆناخە تێپەڕێنن؟
: هەموو بەرنامەیەك پاش دیراسەتكردنێكی زۆر دادەڕێژرێت، ئەو بەرنامەی ئێمە پێشكەشمان كردووە زۆر بەجیددی هەوڵی بۆ دەدەین جێبەجێ بكرێت، بەڵام ئەم جێبەجێكردنە هاوكاری هەموو هاووڵاتیانی كوردستانی پێویستە، ناتوانم بڵێم ئەو بەرنامەیەی پێشكەشمانكردووە هەمووی جێبەجێ كراوە، بەڵام دەتوانم بڵێم بەشێكی جێبەجێكراوە و هەندێكی ماوە، واتە ئەمە بەرنامەیەكە و پرۆسەیەكی بەردەوامە و ناتوانین بڵێن ئەم بەرنامەیە بە 2-6 مانگ جێبەجێ دەكرێت، بۆیە ئێمە بەردەوامین و بەردەوامیش دەبین بۆ ئەوەی ئەم وڵاتە بكەینە وڵاتی دامەزراوەیی دەستووری.

: هەرێمی كوردستان بە قۆناخی ئینتیقالیدا تێدەپەڕێت، لەم قۆناخەدا هەموو ئەو سەركردانەی نەتەوەی خۆیان بونیادناوەتەوە بەڕێگەی دامەزراوەكان، دووچاری دیاردەی گەندەڵی بوونەتەوە، ئەمەش واتە بەپێی مێژووی بونیادنانەوەی وڵاتانی دوای شەڕ، هیچ كۆمەڵگەیەك نەبووە رووبەرووی پەتای گەندەڵی نەبووبێتەوە، بەڵام ئەو سەرۆكانەی لە پرۆسەی بونیادنانەوەی نەتەوە سەركەتوو بوون، ئەو سەرۆكانەن كە توانیان سنوورێك بۆ دیاردەی گەندەڵی لە دامەزراوەكانی دەوڵەت دابنێن، پرسیاری ئێمە ئەوەیە ئایا سەرۆكی كوردستان بەرنامەی بۆ رووبەرووبوونەوەی گەندەڵی چییە؟
: من زۆر زۆر دژی دیاردەی گەندەڵیم، زۆر شانازی بەوەش دەكەم ئەگەر بتوانم گەندەڵی نەهێڵم، بەڵام نەك هەر لەكوردستان، لە هەموو وڵاتێكدا ئەوە هەیە، من داوام لە حكومەت و لەوەزیرەكانیش كردووەو پێمووتوون دەبێت ئێوە یاسا جێبەجێ بكەن، گوێنەدەنە هیچ كەسێك كە بێت دەست لەكاروباری ئێوە وەربدات، دوام لە حزبەكان كردووە پشتگیری حكومەت بكەن، داوا لەهەموو كەسێكیش دەكەم یارمەتی ئێمە بدات، ئەگەر بینی لە هەرشوێنێك گەندەڵی هەیە، یان بەرپرسێك لەیاسا لایداوە، بۆ ئەوەی رێوشوێنی یاسایی دژی هەركەسێك بگیرێتە بەر كە لەیاسا لایداوە، من هانی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەدەم كە هەستێت بەوەی چاكسازییەكی ئەوتۆ بكات كە وەڵامدەرەوە بێت بۆ هەموو ئەو پرسیارانەی لە بیری خەڵكدایە.

: ئایا بەڕێزتان لەم بەرنامەیەدا پێویستان بەپسپۆر و راوێژكاری بیانی نابێت؟
: لەو بوارانەی پێویستمان پێیانە، سوودمان لێوەرگرتوون، بەڵام من پێموایە لە كوردستانیش خەڵكێكی شارەزای زۆر لەو بوارەدا هەیە.

: ئەوەی ئێستا لەناو رۆژنامەنووسان و رۆشنبیراندا باسی دەكرێت مەسەلەی ئازادییەكانە، ئەوەشی لە واقیعی كوردستان دەیبینن ئەوەیە، هەموو كەس ئازادە لەوەی خواستی بێت بیڵێت یان بینووسێت، هەروەها رۆژانە هەموو بڵاوكراوەكانی كوردستان لە بازاڕەكانی كوردستان بە ئازادی دەفرۆشرێن و دەگاتە دەست هەموو كەسێك، لەبەرامبەردا گوێبیستی ئەوەش دەبین كە لەهەرێمی كوردستاندا سنوور بۆ ئازادی دادەنرێت و ئازادی رادەربرین سنووردار دەكرێت، ئێمە ئەم مەسەلەیە بەوجۆرە دەبینین خەڵكی كوردستان بۆ ماوەیەكی زۆر لەژێر دەسەڵاتی رژێمەكانی عێراقدا هەموو ئازادییەكی لێ زەوتكراوە، بۆیە ئێستا كە دەبینیت خاوەنی پەرلەمان و حكومەتی خۆیانن، بۆیە هەموو شتێك بە مافی خۆیان دەزانن و دەیانەوێت یاسایەكیش نەبێت ئازادییەكان رێكبخات، ئەمە لەزۆر وڵاتی دیكەش بەو شێوەیە بووە، بەڵام هەوڵێك هەبووە بۆ رێكخستنی ئازادییەكان، پرسیاری ئێمە لە سەرۆكی كوردستان ئەوەیە، ئایا لە كوردستان ئازادی سنووردار كراوە یان هەوڵەكان بۆ رێكخستنی ئازادییەكان هێشتا تەواو نەبوون؟ ئایا بەرنامەی جەنابت لەم رووەوە بۆ رێكخستنی ئازادییەكان و سەروەری یاسایە چۆنە؟
: خەباتی ئێمە بۆ ئەوە بووە، بۆئەوەی میللەتی ئێمە ئازاد بێت، هەروەها من شانازی بەوە دەكەم ئەگەر توانیبێتمان رۆڵێكمان هەبووبێت لە بەدیهێنانی ئازادی لەوڵاتی خۆماندا و خەڵكی ئێمە ئەمڕۆ بەسەربەرزی و بە ئازادی لە وڵاتی خۆیدا بژی، بەڵام بەداخەوە منیش هەندێك جار ئەو نووسینانە دەبینم كە گلەیی لەوە دەكەن ئازادی نییە، بەراستی من تێناگەم مەبەست لە ئازادی چییە؟ ئەگەر مەبەست ئەوەیە ئەم دەسەڵاتە نەمێنێت، خۆ ئەم دەسەڵاتە خۆی فەرز نەكردووە، بەهەڵبژاردن هاتووەو موعاڕەزەش هەیە، سێ چوار ساڵی دیكە هەڵبژاردن دووبارە دەبێتەوە، ئەگەر خەڵك دەنگی بەم دەسەڵاتە دایەوە، مانای ئەوەیە زۆرینەی خەڵك لەگەڵ سیاسەت و بەرنامەی كاری ئەم دەسەڵاتەیە، ئەگەر دەنگیشی پێنەدایەوەو دەنگی بەهەر یەكێكی دیكەدا، ئەو دەتوانێت جێگەی بگرێتەوە، لەبەر ئەوە ئەگەر دەیانەوێت جێگەی دەسەڵات بگرنەوە، ئەوا ئەم جێگرتنەوەیە بە پیلان نابێت، بەڵكو لەرێی هەڵبژاردن و سندووقی دەنگدانەوە دەبێت و ئەو دەرفەتەش بۆ هەموو لایەك رەخساوە.
ئەگەر مەبەست دەربڕینی بیروای ئازادە لە رۆژنامەو تەلەفزیۆنەكان، بۆ چ ماوەتەوە تا نەیڵێن؟؟ ئەو هەموو هۆیەی راگەیاندن كە لە كوردستان هەیە، ئەوەی دڵی بخوازێت دەینووسێت و دەیڵێت. بەڵام پرسیار لێرەدا ئەوەیە،ئایا ئازادی سنووری نییە؟ خۆ ئازادیش دەبێت بە یاسا رێكبخرێت، ئازادی تا ئەو ئاستەیە كە ئازادی خەڵكی دیكە پێشێل نەكەیت، ئێستا كەسانێك هەن لەوە تێپەڕیون، مافی خەڵك پێشێل دەكەن، بوختان دەكەن، تەعدا دەكەن، لەگەڵ ئەمانەش كەس هیچیان پێناڵێت، بۆیە من پێموایە پێویستمان بە بەخۆداچوونەوە هەیە، دەبێت هەموو لایەك بۆ ئەم مەسەلەیە بەخۆیدا بچێتەوە، ئێمە دەبێت لەكوردستاندا كۆمەڵگەیەكی تەندروستمان هەبێت، شكاندن و بوختان و جنێودان ئەمە شتێكی جوان نییە، كورد بەوە ناسراوە میللەتێكی بە ئەخلاقە، هەر ئەو ئەخلاقە بوو كورد توانی وەكو چەكێك دژی هەموو دوژمنەكانی بەكاری بهێنێت،بەراستی ئێستا من زۆر زۆر نیگەرانم كە دەبینم خەریكە فەرهەنگێك دروست دەبێت كە زۆر دوورە لە رەوشت و دابونەریتی كوردەواری، لێرەدا حەزدەكەم ئاماژەش بە مەسەلەی رۆژنامەنووس و رۆژنامەوانیش بكەم، لەم پرسەدا پرسیاری ئێمەش ئەوەیە، كێ رۆژنامەنووسە؟ چۆن پێناسەی رۆژنامەنووس دەكرێت؟ ئایا هەر كەسێك هەستاو شتێكی نووسی دەبێتە رۆژنامەنووس؟ رۆژنامەنووس لەسەرووی یاسا نییە، دەبێت سەندیكای رۆژنامەنووسانیش لەم رووەوە رۆڵی خۆی ببینێت، هەروەها دەبێت پەرلەمان رۆڵی خۆی ببینێت، رۆژنامەنووسان دەبێت هەست بە بەرپرسیاریەتی بكەن، بۆیە نابێت لە دابونەریتی كوردەواری لابدرێت و نابێت فەرهەنگێكی وا بێتە ناو خەڵكی كوردستان كە سەرەنجام كەس متمانەی بەوی دیكە نەبێت و كەس رێزی كەس نەگرێت، كەس خۆی بە بەرپرس نەزانێت، یان وەفای نەمێنێت بۆ ئەم وڵاتە، ئەمە شتێكی زۆر مەترسیدارەو دەبێت چارەسەر بكرێت، ئومێدەوارم هەموولایەك هەست بە بەرپرسیاریەتی بكەن و دەبێت هەموو مەسەلەیەكیش بە یاسا چارەسەر بكرێت.

: ئایا پێتوانییە ئەگەر رۆشنبیران بۆ خۆیان كۆببنەوە و میكانزمێك بۆ چارەسەركردنی ئەم بارودۆخە دابنێن باشترە؟
: من پێم باشە، بەڵام هەموو لایەك رۆشنبیران، پیاوانی ئایینی، رۆژنامەنووسان، سیاسەتمەداران، دەبێت هەموو پێكەوە دابنیشن و وتوێژو گفتوگۆ بكەن بۆ ئەوەی بتوانن سیستەمێك دابنێت لەگەڵ دابونەریتی ئەم میللەتە بگونجێت، ئەو ئەخلاق و رەوشتە بەرزەی كورد پێی ناسراوە لەدەستی نەدەین.

: سەبارەت بە یاسای رۆژنامەنووسی لەكوردستاندا، ئەم یاسایە لەلایەن جەنابت پەسەندكراوە، بەڵام ئێستا دوای ئەوەی ماوەیەكە بەو یاسایە كاردەكرێت هەست دەكەین پێویستی بە جۆرێك لەدەسكاریكردن یان هەمواركردن هەیە، پێویستمان بەوە هەیە كاری رۆژنامەگەری لەكوردستان رێكبخرێتەوە، ئایا جەنابت سەبارەت بە یاسای رۆژنامەگەری لەكوردستان چی دەڵێن؟
: یەكەمجار ئەو یاسایەیان بۆ من هێنا، من ناردمەوە بۆ پەرلەمان بۆ ئەوەی یاساكە بەوجۆرە بێت كە رۆژنامەنووسان دەیانەوێت و پێی رازیبن و دڵیان پێی خۆش بێت، بەڵام بەداخەوە هەندێكیان بێوەفاییان بەرامبەر یاساكە كرد، واتە خراپ سوودیان لە یاساكە وەرگرت و هەموو سنوورێكیان بەزاند، بۆیە ئەمە دەمێنێتەوە بۆ پەرلەمان بۆ ئەوەی چاوی پێدابخشێنێتەوە، لەبەر ئەوەی دەبێت هەموو ئازادییەكان بەپێی یاسا رێكبخرێنەوە، لەبەر ئەوەی ئازادی بێ سنوور نییە.

: واتە جەنابت داوا لە رۆژنامەنووسان و رۆشنبیران دەكەی بەراستگۆیی رەخنەی خۆیان بگرن؟
: من زۆر زۆر مەمنونی ئەو رۆژنامەنووسەم یان ئەو تەلەفزیۆنەی یان ئەو كەسەی هەقیقەت بڵێت، ئەو رەخنەیەی دەیگرێت بۆ چاكسازی و بۆ پێشكەوتنی وڵاتەكەی بێت، چاوی ئەو كەسە ماچ دەكەم پێشنیارێكی وامان بۆ بێنێت، یان گەندەڵییەكی وامان بۆ ئاشكرا بكات، بەڵام كە بوو بە بوختان و رەش و سپی تێكەڵكراو هەمووی بەرەش پیشاندرا،بەراستی نەدەتوانی نرخێكی بۆدابنێیت و نە گوێشی لێبگریت، لەبەرئەوەی بارودۆخەكە بەو جۆرەیە دەسكەوتی زۆر گەورە بەدەست هاتوون، بارودۆخی ئێستا بە ئاسانی دروست نەبووە، قوربانییەكی زۆری بۆ دراوە، زەحمەتییەكی زۆری بۆ كێشراوە، بەڵام ئێستا یەكێك بێت بەمن بڵێت هیچ گیروگرفت نییە و هەموو شتێك تەواوە، من دەزانم كە راست نییە، بەڵام لەبەرامبەردا یەكێك بڵێت هەموو شت خراپە و هیچ نەكراوەو هەمووی گەندەڵیە، ئەمەش موبالەغەیەكی زۆرە، بۆیە من داوا دەكەم هەقیقەت چۆنە ئەوە بوترێت.
من بڕوای تەواوم بەوە هەیە كە ئەگەر حەز نەكەین رەخنەمان لێبگیرێت باكارێكی وانەكەین ببێتە مایەی رەخنەگرتن .
مەبەستم ئەوەیە با رەخنە بگیرێت، بەڵام تۆمەت و بوختان نەكرێت.دڵنیام لەوەی كە میللەت خۆی رێگا نادات لەژێر سێبەری ئەم ئازادییە،سووكایەتی بەخەبات و تێكۆشانی گەلەكەمان و تێكۆشەرانی بكرێت.





: جەنابی سەرۆك دێنە سەر مەسەلەكانی پەیوەست بە هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراق، دەبینین ئێستا عێراق بە قۆناخێكی زۆر ئاڵۆز تێدەپەڕێت، كە دەتوانین بڵێین پرۆسەكە گەیشتۆتە بن بەست، ئایا جەنابتان ئەم باردۆخە چۆن دەخوێنیتەوە؟
: دەتوانم بڵێم پرۆسەكە ئێستا زۆر زۆر ئاڵۆز بووە، بڕیاربوو ئەمڕۆ (13/7/2010) پەرلەمان كۆبێتەوە، بەڵام دواخرا بۆ دوو هەفتەی دیكە، وەك من دەیبینم دوو هەفتەی دیكەش هیچ ناكرێت، رۆژ بەرۆژیش باردۆخە ئاڵۆزتر دەبێت، گرفتەكە ئەوەیە ئەو برایانەی بەغدا بڕیاری ئەوەیان نەداوە كێشەكە چارەسەر بكەن، ئێمە وەكو كورد و شاندی كوردستانی كە لەبەغدان، خۆشبەختانە رۆڵی كورد رۆڵێكی ئیجابییە، ئێمە بەشێك نین لە كێشەكە ئێمە بەشێكین لەچارەسەر، هەرواش دەبین، بەڵام بەراستی جێگەی داخیشە كە دەڵێم باردۆخەكە زۆر ئاڵۆزە و هیچ ئاسۆیەكی رووناك نابینم بەم نزیكانە.

: لەم پرۆسە ئاڵۆزەدا دەبینین،هەر كەباسی پێوەندی و كێشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراق دەكەن، بەڕێزتان جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە دەستووری عێراق نەخشەی رێگەی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراقە، هەروەها دەستووری عێراق كێشەی ناوچە دابڕاوەكان و كەركووك و پێشمەرگە و یاسای نەوت وگازی هەرێم و عێراق چارەسەر دەكات، پرسیاری ئێمە ئەوەیە جەختكردنەوەی جەنابت بەم شێوەیە لەسەر دەستوور ئەو مانایە ناگەیەنێت، ئێمە تەنیا یەك رێگەمان هەیە بۆ مانەوەمان لە عێراق و چارەسەركردنی كێشەكانمان لەگەڵ عێراقدا؟ ئایا دەكرێت لە ئاستی سیاسیی و دبلۆماتی تەنیا یەك رێگە چارە دیاریی بكەین و رێگەچارەی بەدیلی دیكەمان نەبێت؟ یان پێت وایە دەستوور كۆكراوەی هەموو رێگەچارەكانە؟
: من پێموایە ئەگەر دەستوور بە ئەمانەتەوە جێبەجێ بكرێت،هیچ گرفتێك نابێت، ئەگەر هەرگرفتێكیش بێتە پێشەوە زۆر بەئاسانی چارەسەر دەكرێت.ئەو دەستوورە زەحمەتێكی زۆری بۆ كێشراوە، هەروا بە ئاسانی دروست نەبووە، من ماوەی 53 رۆژ لەبەغدا مامەوە و لەگەڵ برایانی تر خەریكبووین تا داڕێژراوە، بەڵام هێشتاش ئەم دەستوورە بێ كەموكوڕی نییە، بەڵام لەگەڵ ئەوەش دەستوورێكی زۆر پێشكەتووە، دەستوورێكە دەتوانین بڵێین بەشی زۆری مافەكانی ئێمەی تێدایەو رێگەچارەی بۆ هەموو گیروگرفتەكان دەست نیشانكردووە، بۆیە من پێموایە هیچ بەدیلێك لەدەستوور باشتر نییە..

: بۆ بەشداربوونی كوردستانییەكان لە حكومەتی ئاییندەی عێراقدا، جەنابت زۆر جەخت لەسەر ئەوە دەكەیتەوە، كە دەبێت پۆستی سەرۆك كۆمار بدرێتەوە بەكورد، ئایا جەختكردنەوەی جەنابت لەسەر ئەم مەسەلەیە پێوەندی بەهاوپەیمانی نێوان یەكێتی و پارتییەوە هەیە، یان ئێوە وەك مەسەلەیەكی نیشتمانی كوردستانی سەیری دەكەن و لەبەر ئەوەی نەتەوەی كورد لە عێراقدا دووەمین نەتەوەی سەرەكیە لە عێراقدا، دەبێت یەكێك لە دوو پۆستە سەروەریەكە(سەرۆك وەزیران یان سەرۆك كۆمار) وەربگرێتەوە؟
: ئێمە وەكو كورد نەتەوەی دووەمین لە عێراقدا، دوو نەتەوەی سەرەكی لەعێراقدا هەیە (عەرەب و كورد)،راستە سێ پۆستی سەروەریی هەیە(سەرۆك كۆمار، سەرۆك وەزیران، سەرۆكی پەرلەمان)بەڵام دەسەڵاتی كردەیی هەمووی لەدەستی سەرۆك وەزیرانە،بەڵام بۆ ئێمە وەكو كورد وەرگرتنی پۆستی سەرۆك كۆمار لەم قۆناخە شتێكی مەعنەوییە زیاتر،ئەمە جوبرانێكە بۆ ئەو هەموو غەدرەی لە ساڵانی رابردوو لە كورد كراوە، ئەو لێدوانانەشی لەم دواییە هەندێك لایەن دایان بەو مانایەی كورد موستەهەقی ئەوە نییە پۆستی سەرۆك كۆمار وەربگرێتەوە، بەشێوەیەكی زۆر نادۆستانە ئەو مەسەلەیەیان خستەروو، بۆیە ئێمە بە مافی كوردی دەزانین و بۆ عێراقیش باشترە بۆ ئەوەی دڵنیاییەك بدەن بەكورد، ئێمە مانعمان نییە ئەم پۆستەمان بۆ بگۆڕنەوە بە پۆستی سەرۆك وەزیران،بێگومان ئەمە ناكرێت، بۆیە ئێمە پێمان باشە لەم قۆناخە سەرۆك كۆمار بۆ كورد بێت بۆ عێراقیش باشترە، ئێمە سوورین لەسەر ئەو مەسەلەیە، بێگومان كە ئێمە داوای ئەو پۆستە بكەین، مام جەلال كاندیدی ئێمەیە لەبەر ئەوەی ئەو گونجاوە بۆ ئەو ئیشە.

: وەك دەبینن ئەمریكا جارێكی دیكە هاتەوە ناو پرۆسەی پێكهێنانی حكومەتی عێراق، پرسیار ئەوەیە ئایا ئەمریكییەكان وەك لایەنێكی خێر دێنە ناو پرۆسەكە بۆ لێكنزیك كردنەوەی لایەنەكان، یان هاتوون گوشاری خۆیان بەكار بهێنن و تەنازوول بەلایەنەكان بكەن بۆ ئەوەی هەرچۆنێك بێت حكومەت پێكبهێنرێت؟ ئەگەر ئەمریكییەكان گوشارییان خستە سەر لایەنی كوردستانی، ئایا بەڕێزت چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەو واقیعە دەكەیت؟
: تەبعەن (جوزیف بایدن) دووجار بە تەلەفۆن قسەی لەگەڵ من كرد، لەبەر ئەوەی كاتێك ئەو هات من لە كوردستان نەبووم و سەردانی میسرم كردبوو لە قاهیرە بووم، كە گەڕاشمەوە بۆ كوردستان ئەو رۆیشتبۆوە بۆ واشنتۆن، بۆیە لە كاتێك لە قاهیرەبووم تەلەفونی لەگەڵ من كردوو، كە هاتیشمەوە تەلەفونی لەگەڵ كردم،من بەویژدانەوە دەڵێم ئەمریكییەكان هیچ گوشارێكیان نەخستۆتە سەر ئێمە، نەشمزانیوە گوشاریان خستبێتە سەر هیچ لایەنێكی تریش، بێگومان ئەمریكیەكان پێیانخۆشە بەزووترین كات حكومەتێك لە عێراقدا پێكبهێنرێت،لەبەر ئەوەی ئەوانیش بەرژەوەندی خۆیان هەیە و رێككەوتنی سۆفا(SOFA) هەیە بۆ ئەوەی هێزەكانیان بگێڕنەوە.
بێگومان بۆ ئەوەش جێگەی خۆشحاڵی و سەربەرزی دەبێت كاتێك هێزەكانیان دەكێشنەوە بارودۆخی عێراق سەقامگیر بێت،بەڵام من نەمبیستووە ئەوان گوشاریان خستبێتە سەر هیچ لایەنێك، بەپێچەوانەوە ئامادەیی خۆیان پیشانداوە بۆ ئەوەی رۆڵی خۆیان بگێڕن.

: پێت وانییە، لەم كاتەدا كە پرۆسەكە دووبارە گەیشتۆتەوە بن بەست، ئەمریكییەكان گوشاری خۆیان بخەنە گەڕ، بۆ ئەوەی ئەو بنبەستیە بكەنەوە؟
: من پێموانییە ئەم مەسەلەیە بە فشار چارەسەر بكرێت، دەبێت تەفاهومێك بكرێت، یان ئەگەر هەر بەم شێوەیەی ئێستا مایەوە و دوای دوو هەفتەی دیكەش پەرلەمان نەیتوانی كۆببنەوە،ئەوا دەبێت بەرەو خەیاری دیكە بچن، پرسیار لێرەدا ئەوەیە كاتێك عێراقیەكان خۆیان نەیانەوێت كێشەكانی خۆیان چارەسەر بكەن؟ ئەمریكا دەتوانێت چی بكات؟ فشار بكات یان رێنماییان بكات،هەرچییەك بكات بێ سوودە.

: لەم بارودۆخە ئاڵۆزەی ئێستا لەبەغدا هەیە، هەست دەكەین ئەمجارە سەرۆكی كوردستان هەندێك دوورە لە پرۆسە سیاسیەكە یان بەواتایەكی دیكە سەرۆك كەمتر دەچێت بۆ بەغدا، بەپێچەوانەوە لایەنەكانی دیكە دێن بۆ هەولێر، بەڵام لە پرۆسەكانی دیكە دەمانبینی سەرۆكی كوردستان سەردانی بەغدای دەكرد، ئایا بەڕێزتان تەعلیقێكتان لەسەر ئەم مەسەلەیە چییە؟
: ئەو كاتە هەموو شتێك لە سفرەوە دەستی پێدەكرد، بۆ نموونە كاتی مەجلیسی حوكم تازە هەموو شتێك دروست دەبوو، بۆیە بەپێویستم دەزانی بچمە بەغدا،هەروەها لەمەسەلەی دەستوور من بەپێویستم زانی بچم و لەوێ بم، بەڵام ئێستا هەموو شت تەقریبەن هەموو دامەزراوەكان دامەزراون، بەڵام خراپ بەكاردەهێنرێن، ئێستا پەرلەمان هەیە، ئەنجوومەنی وەزیران هەیە، ئەنجوومەنی سەرۆكایەتی هەیە، لەگەڵ ئەمانەشدا ئێستاش من ئامادەم بچمە بەغدا، ئەگەر بزانم لایەنەكان بریاریانداوە رێكبكەون من دەچم، ئامادەشم هەرچی لەدەستم بێت بیكەم، بەڵام تا ئێستا لەوە ناچێت بڕیاری رێككەوتنیان دابێت.

: پێت وانییە بۆ ئەم باردۆخە گرنگە سەرۆكی لایەنە سەرەكیەكانی پرۆسەكە لەم باردۆخە پێكەوە كۆببنەوە و مەخرەجێك بۆ ئەم تەنگژەیە بدۆزنەوە؟
: وەڵاهی ئەگەر بزانم سەرۆكی كوتلەكان و لایەنە سەرەكیەكان بڕیاری ئەوەیان داوە چارەسەرێك بدۆزنەوە من ئامادەم، لێرە داوەتیان بكەین و لەخزمەتیاندا بین، یان من بچمە بەغدا، بەڵام بۆ ئەو وتووێژەی تا ئێستا هەبووە من بەشدار نابم.

: ئایا ئێمە وەك فراكسیۆنی كوردستانی لەگەڵ شەخسی كاندیدكراو وتوێژ دەكەین، یان خەتی سوورمان بەرامبەر هیچ كاندیدێك نییە و دوای ئەوەی كاندید دەكرێت لەسەر بەرنامەكەی دەكەوینە وتوێژەوە؟
: بەنیسبەتی ئێمە بەرنامە مەرجە.
گوڵان: ئایا هیچ كەسێك جیاواز نییە؟
سەرۆكی كوردستان: جیاوازی هەیە، حەزدەكەم راشكاوانە پێت بڵێم، شەخس هەیە بەنسبەتی ئێمە لە شەخسێكی دیكە پەسەندترە، بەڵام دیسان بەرنامە مەرجە، ئێمە وەكو كورد هەندێك داواكاری رەوامان هەیە،بۆیە بەرنامەی حكومەتمان بەلاوەگرنگە لەهەموو مەسەلەكان و ئەوەشی پێوەندی بەعێراقەوە هەیە نەك تەنیا كورد، كێ لەو بەرنامانە لە ئێمە نزیكتر بێت ئێمە لەگەڵ ئەو رێكدەكەوین.

: هەفتەی پێشوو گوێبیستی ئەوەبووین، ئەگەر هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق بكشێنەوە، ئەوا هێزەكانی unجێگەی ئەو هێزە هاوبەشەی (پێشمەرگە، ئەمریكا، سوپای ئەمریكا) لەناوچە جێناكۆكەكان بگرێتەوە، ئایا رای بەڕێزتان لەسەر ئەم مەسەلەیە چییە؟
: ئەمە قسەیەكە كراوە، جارێ هیچ مەسەلەیەكی جدی باسنەكراوە، تەنیا پێشنیارێكە كراوە، بەڵام وردەكارییەكەی ئەم هێزە كێ دەبن، دەسەڵاتیان چەند دەبێت، لەكوێ دەبن، ئەم وردەكاریانە باس نەكراون. بۆیە جارێ زووە رایەكی كۆتایی لەبارەی ئەو مەسەلەیەوە بدرێت.

: ئایا بەرای جەنابت پرۆسەی سیاسیی عێراق بەرەو كوێ دەچێت؟ ئایا پێت وایە مەخرەجێك دروست دەبێت؟
: بەداخەوە ئەوەی من دەیبینم هیچ شتێكی وا لەبەر چاو نییە، كە ئەو گرێیە بكرێتەوە.




: ئێستا دێینە سەر مەسەلەی پێوەندییە ئیقلیمی و عەرەبی و نێودەوڵەتییەكان لەگەڵ هەرێمی كوردستان، بەراستی ئەملایەنە هێندە گرنگە ئەگەر ئەو مەسەلە ناوخۆییانەی عێراق و كوردستان نەبوونایە، راستەوخۆ لەم خاڵەوە پرسیارەكانمان دەست پێدەكرد، وەك بینیمان، لەسەردانەكانی ئەم دواییەی جەنابت، بەتایبەتی لەسەردانی بەڕێزت بۆ توركیا و وڵاتانی عەرەبی، هەستمان كرد ئەو پێوەندییە سیاسی و دپلۆماتییەی ئێستا هەر