كوردستان و سەركرداتیەكا پراگماتیك

كوردستان و سەركرداتیەكا پراگماتیك
هەكەرپراگماتیزم د زانستێن فەلسەفە و پاشی سایكۆلۆژیایێدا ڕامانا ڕەسەناتیا كاری و رەفتارەكێ هەبیتن، د زمانێ سیاسەتێدا پترتر زاراڤە و ئایدیۆمەك لدۆر كەتواریبوون و هەلپەرەستیێ دزڤڕیتن. ئاشكرایە وەك بنیات ئەڤ ڕێبازە ل وەڵاتێ ئەمریكایێ سەرێ هەلدای و بەرهەمێ هزری و مێنتالیتەیا چەندین نڤش و سەدان هزار كۆچبەرێن ڤی وەلاتیە كە پشتی ماندیبوونەكا مەزن و ژ كار و بزاڤ و خۆها ناڤ چاڤێن خەلكێ وێ و ب دەست و باسك و مێشكێ خۆ شیایین بسەر ڤی كیشوەرێ نوی دا زال ببن و بۆ ژیارا خۆ و دگەل سروشتێ وێ بكەڤنە ململانێ و دەستەویەخە ببن تاكۆ پاریەكێ نانی بدەسخۆڤە بینن. بۆرینا نێزیكی پتر ژ دوو سەد سێسەد سالان دەلیڤەیەك رەخساند دا ژناڤ مێشك و هزرا تاكێ ئەمریكی بنیاتێ فەلسەفەیا پراگماتیزمێ پەیدا ببیتن. ئەوان ئەڤ رێبازە د هەمی بوارێن ژیانێ و نەخاسمە ژی سیاسەتێدا جێبەجێ كرن. ئەڤرۆكە ئەڤ كیشوەرێ نوی ب خێرا وێ یا بوویە ئێك ژ جەمسەرێن بهێزێن ئابووری و لەشگەری و زانستی ل جیهانێ، چونكی ب باوەرا سیاسەتوانێ پراگماتیك پێدڤیە لدویڤ رۆژێ و گاڤێ دا پێنگاڤێن سیاسی بهێنە هاڤێتن و ئەڤ چەندە سەر بیروباوەرێن مرۆڤیدایە. ئانكۆ دبیتن بۆ گەهشتن ب مژار و مەبەستێن سیاسی مرۆڤ هندەك یێ نەرم و ڤەكری بیتن و تشتی ب هشكی وەرنەگریتن و بزەحمەت نەئێخیتن دا بشێتن د كارێ خۆ دا یێ سەركەفتی بیتن.
ئەمهەتانۆكەژیگازندەیاژسەركردەیێنمەزنێنكوردێنبەرێدكەینكەبۆچیدسیاسەتاخۆ دا پراگماتی نەبووینە و نەشیایە بۆ بەرژەوەندییا نەتەوەیێ خۆ هندەك نەرماتیێ بكەن و بۆ هندێ وێ بگەهیننە كەنارێن ئارامیێ و بەختەوەریێ هندەك لایەنێ نەتەوەیی و بەرژەوندیێن دگاڤێدا ژی ب هەند وەربگرن؟
ئەڤرۆكەوئەزموونادیرۆكییا نەتەوەییا كوردی ئەم یێن گەهاندینە ئاستەكێ مێنتالی كە ئەم ژی وەك گەلەك نەتەوەیێن دیتر پراگماتی بین و بۆ مەبەستێ گەهشتن ب ئارمانجێن نەتەوەیی و پاراستنا خۆ، و دگەل هندێ كە گەلەك بهایێن جڤاكی و مرۆڤایەتی و كەلتووری بپارێزین، تا ڕادەیەكێ ژی هەلپەرەست و بەرژەوەندیخواز و پراگماتیك بین. ئەم د ڤێ چەندێ دا دێ گەلەك ژ خەلكەكێ، كە بناڤێ ئایین و مەزهەب و ناڤ و نیشانێن بریقەدار و بۆ گەهشتن ب دەستهەڵاتێ ژ دڕندەترین تاوانێن دژی مرۆڤایەتیێ ژی خۆ نادەنە پاش، باشتر و مرۆڤدۆستتر بین و ئەزموونا دوور و درێژا دیرۆكا كوردستانێ ئەڤ چەندە یا تێدا، تنێ دمینیتن كە سیاسەتا مە بڤی رەنگێ نۆكە یێ دیپلۆماتیك، تا ڕادەیەكێ پترتر ئاراستەیەكا پراگماتیكی بخۆڤە بگریتن. بگۆتنەك دیتر ئەم ژی فێر ببین مفای ژ گەلەك دەلیڤە و مژارا و ئالاڤا وەربگرین و هەلپەرستیێ بكەینە هێڤێنێ سیاسەتا خۆ بۆ گەهشتن ب ئارمانجێن مەزن و بەرژوەندیێن تایبەت و نەخاسمە ئەم یێ كاری دكەین و تاكێ كوردی سایكۆلۆژیەن ئامادەی ئاییندەیەكا گەش و پرشنگدار و مەزن دكەین تاكۆ دەمێ گەهشتن ب گاڤا رێفراندۆم و هەمەپرسیێ بۆ بڕیاردان لسەر مافێ چارەنڤیسا خۆ وەك ئێك ژ ڕێك و شێوازێن دیمۆكراسیانە و سەردەمیانە و یاسایی بۆ بوون ب دەولەتەكا سەربخۆ وەكی هەر دەولەتەك دیتر كە ب قۆناغێن دیرۆكی پێگەهشتی،و بشێین ب هەمی هۆشیاری و باوەر و ڤیانێ ڤە، بڕیارەكا دروست بدەین لسەر ڤێ چەندێ. هەكەر دۆهی ئەم د بەرسنگێ بەعسیان دا نەشكەستین و مە خۆ گەهاندە ڕۆژەكا وەكی ئەڤرۆكە، ئەڤرۆكە ژی ئەم پێدڤی ب هندێ نە بۆ دەربازبوون ژ ڤان قەیرانێن دەستكرد و ئالۆزی و تەنگاڤییا دگەل چەند لایەنێن وەكی ململانێ دگەل نەحەزان ل هكومەتا بەغدا و نەیارێن دەرەكی و نافخۆیی و دەولەتا تیرۆریستییا ئیسلامیا داعشێ، بنەمایێن فەلسەفەیا پراگماتیكی بكەینە هێڤێنێ ڕێكا رزگارییا خۆ. ئەڤ چەندە دخوازیتن سەركرداتیا كوردستانێ وەك بنەمایەكێ پراگماتی مفای ژ هەر هەل و دەلیڤەیەكێ وەربگریتن و خۆ ب هندەك سنوورێن بەرتەنگكەرێن دیرۆكی و جڤاكی و كەلتووری و سایكۆلۆژی ڤە گرێنەدەتن و وان سنووران ببڕیتن.
• ئەڤبابەتە یا ل ڕۆژناما (ئەڤرۆ ) هاتیە بەلاڤكرن ژمارە (1759 ) ل ڕێكەفتی(11/11 /2015) ل. (13 ).

Top