پشكەكا مەزن ژ فاكتەر و ژێدەرێ بەلاڤبوونا رادیكالیزما ئیسلامیا كۆ ئەڤرۆكە خۆ د گەلەك گرووپێن تووندرۆ و تیرۆریستیدا دبینیتن، دەسپێكا وێ بۆ هندێ دزڤڕیتن كە وان برەنگەكی ژ رەنگا بەرەنگاری وان بۆهایان ببن یێن كۆ ئەو هزر دكەن بەرهەمێ هزر و كار و هەلسوكەفتا جڤاكا رۆژئاڤاییە. هەمی ئەو بزاڤە ژپێخەمەت خۆ پاراستن وەكی ژێدەرێن زانستی ئاماژەی پێددەن ژ گۆتارەكا ئایینی ئاڤێ ڤەدخۆن كۆ تێكەلی دگەل رۆژئاڤایێ ب مەترسیەك لسەر بۆهایێن خۆ دزانن لدەمەكی كۆ تێككەلی سرۆشتێ ژیانێ یە [ 1 : 422]، لەوما ئەڤ ترسا بێ ڕامان هیچ مفایەكێ ناگەهینیتە كاروانێ مرۆڤایەتیێ بگشتی و كەلتوورێ رۆژهەلاتیا و ئەو فەرهەنگێن كاردكەن بۆ دروستكرنا دیوارەكێ مەزن دناڤبەرا كەلتوور و بۆهایێ رۆژهەلات و رۆژئاڤایێ، و گەلەك جاران نەچار دبن بۆ جێبەجێكرنا ڤێ هزرێ تووشی هندەك كارەساتێن مەزن ببن و ئێك ژ وان سەرهلدانا بزاڤ و ڕێكخراوێن تووندرۆو تیرۆریستن كۆ ئەڤرۆكە ژبلی نەهامەتیێ و زیانا وێ بۆ مرۆڤایەتیێ، ناڤ و بانگێ ئیسلامێ ژی ئێخستە بن پرسیارێ.
ئەڤ بزاڤێن ڕادیكالی (fundamentalist ) ژبلی پاشئێخستنا عەجەلۆكا شارستانیەتێ نەشیایە هیچ دەستكەفت و بەرهەم و داهینانەكێ پێشكەشی كاروانێ مرۆڤایەتی بكەن. هەلسوكەفت و سەرەدەریكرن بنیاتێ ژیانا هەڤچەرخە. یا گرنگ ئەوە مرۆڤی باوەری بخۆ و رٍێبازا خۆ هەبیتن و ژ هەلسوكەفت و پەیوەندیێ نەترسیتن. بلا لبیرا ڤان ڕادیكال پەرست و تووندرۆا بیتن كۆ كاروانێ شارستانیەتێ نەك تنێ بەرهەمێ گەل و نەتەوە و ئایینەكی بتنێ یە. ئەڤ كاروانە ژ ئەنجاما ماندیبوون و كار و بزاڤێن هزاران نەتەوە و نەژاد و ئایین و ڕێباز و لایەنانە، كە ئەم ئەڤرۆكە لبن سیبەرا وێ دژین. ئەڤ كاروانە نە گەمیا كەس و لایەنەكێ بتنێ یە كۆ هزر بكەتن هەكەر ل نیڤەكا دەریایەكێدا ئەو دێ شێتن یان چێدبیتن ب بزمارا بنێ وێ بەلەمێ كۆن بكەتن و ئەڤە ژی ژبەر هندێ كۆ وی دڤێتن و ئەو وەسا حەز دكەتن چونكی ئەڤ بەلەمە یا وی یە، فەلسەفەیەك خەلەت و نەپەسند كرییە. هەر ژ ڤێ چەندێیە دبینین دگەل سەرهلدانا ڕێكخراوەكا تیرۆریستی وەكی داعشێ ل دەڤەرێ و ڕاگەهاندنا جەنگەكێ نەخوازرای ل دژی كوردستانیان، ب دەهان وەلات و لایەن ڕاستی وان هاتن و ب شێوازێن جۆداجۆدا دژاتیا وان كرن.
ئەڤ جیهانە نە یا كەس و لایەنەك بتنێ یە كە وەسا هزر بكەتن چەوا وی دڤێتن دێ وەكی خۆ كەن و كەس بەرەنگاری وان نابیتن. ئەڤ هزرا رادیكالی خزمەتا مرۆڤایەتیێ ناكەتن، بەلكۆ ڤێ ڕاستیێ نیشان ددەتن كە ئەڤ ڕێكخراو و لایەنە ژ گۆهۆڕینێ و نویبوونێ و هەلسوكەفتێ دترسن. ئەڤە گۆپیتكا لاوازیێ یە و دەمارگیرییەكا بێ بنەما و نەلۆژیكانەیە بەرامبەر هندەك بنەمایێن كۆ دبنەڕەتدا ب خەلەتی یێن هاتینە وەرگرتن و فێربوون و شرۆڤەكرن. ئەڤ چەندە دگەل ژیانا هەڤچەرخ ناگۆنجیتن. گۆهۆڕین و هەلسوكەفت ئەڤرۆكە یا د قۆناغەكا كەتوار و دیفاكتۆ یا خۆ دا.
ژێدەر : [ 1 ] ابراهیم، ماجد موریس ( 2005 ). الإرهاب الڤاهرە و أبعادها النفسیە، گ. (1). دار الفارابی، بیروت، لبنان، (509)ص.
• ئەڤ بابەتە یا ل رۆژناما ( ئەڤرۆ ) هاتیە بەلاڤكرن ل ژمارە (1615 ) ڕێكەفتی (31 /3 /2015) ل(12).