هەبوو نەبوو كەس ژ خۆدێی مەزن پێڤە نەبوو ..
لڤێ كوردستانا مەزن دارستانەك هە بوو كۆمەك گیانەوران تێدە دژیان...
هەموو بهەڤڕە گەلەك كێفخۆەش بوون، دهاتن و دچوۆن، دفڕین، مەلەڤانێ دكرن . ب قاسی هەمی دنێ پڕانیا وان ژ خۆەڕە خانی یێن خوەش ئاڤا كربوون و تیدَە دگەل زارۆیێن خۆ رۆژ بەرێڤە دكرن.
لێ ژ بێ ئیقبالێ قەدەرێ بەرێ خۆە ژ وان وەردگێڕە. ئاگرەك دژوار بەردبە دارستانێ و هەموو خانی و وارێ وان تێدە دشەوتە . هەموو ئەو دمینن بێ جه و ڕێ . نها ژ وان را توونەیە . چوچك بێ هێلێن دمینە، كێڤریشك ب هەموو زارۆیێن خو ڤە ئاوارەو دە ربەدەر دبە . وێ چ جه و تشت توونە، دلێ زارۆیێن خۆە پێ بدە . گەلەك شەكەتی دبە و توو هێز و تاقەت ل جەم نامینە، هەروەسا ژی ژووژك و سێڤۆرە و یێن دن ژی، هەمی بهەڤڕە گازندێ ژ قەدەرێ خۆ دكن . دلێ وان پرَ ئێشایە و شەوتی یە . ل جەم كانیكا دارستانێ بهەڤدگەهن، دنێرنە هەڤدۆ، ژ ئالیەك ڤە ئەو حێبەتی نە، چونكی ئەوێ نزانن چ بكن و ژ ئالیەك دن ڤە دلێ وان ژ ڤێ دارستانا شەوتی سار بوویە و دبە كۆ بخوازن ژ وێ دەر مشەخت ببن و بچن جهەك دن . وان چ جارەك تشتێ هۆسا نەدیتیە . هەموو رۆژێن وان پڕ بوو ژ ڤیان و ئارامیێ و خۆەشیێ . لێ نها، ل دەوسا وان ئاگر و دوومان و مال خرابی بوویە بەهرا وان . دبە ئەو ژ خۆە رە چ بكن ؟ ب كوو دەرڤە بهەڕن ؟ كیژ دارستان لڤێ كوردستانا رەنگین دبە كۆ وان بحەوینە ؟ پڕ زەحمەتە ئەڤ دراستانە ژ ئالێی ڤانە گیانەوەران ڤە چۆل ببە ؟ ئەو پڕ دلگرانن، لێ چاریەك دن ل بەر سینگێ خۆ نابێنن . بڕیارەك گرانە، لێ بهەڤڕە بڕیارەك مەزن ددن ئەمێ بچن دارستانەك دن ل چیایێن ڤێ جیهانا بناڤ كوردستان یا جوان، دبە ئەم ل وێ دەر ژیانەك ئاسوودە تر ژ ڤێ دارستانا شەوتی ژخۆە رە پیك بینن. بڕیارا خۆەددن و بڕێ دكەڤن . رێچا وان دوور و درێژە . دبە كۆ ئەو ژ چەندین چیایێن بلند ئاڤا ببن دا بگەهنە وێ دارستانێ . هەموو پێكڤە دبنە ڕێڤینگێن ڤێ ڕێچا دوور و پڕ دژوار . گەلەك تەحلێی دبینن، لێ ل داوێی دگەهن وێ دارستانا خوەش و ئاڤا . ل وێ دەر ئەو وەسا دبینن بجهەك ئازاد و ئاڤایە و ژ هەمی جۆرێن گیانەوەران لێ هەنە، ل چەند روژێن ئەو ل ئەو ژ ئالیێ وانڤە گەلەك ب گەرمی دهێنە پێشوازی كرن، لێ دگەل ڤێ چەندێ ڕە ژی ئەڤ جوجك، كێڤریشك و سڤۆرە و ژوژەك و هەڤالێن وان هەست ب خەریبیێ دكرن . نها هەر ئێك ژ وان هێلین و مال و تشتێ خۆ هەیە، لێ ئەڤ هەستا نەخۆەش و گران ژ بیرا وان ناچە . زارۆێین وان شەڤێن خەمگین خەونێن ترسناك و نەخۆەش دبینن . جوجكێن بچویك ژ دییا خۆ ڕە گازندێ دكن : چما ئەو هۆسانە ؟ زارۆیێن وان ژی نكارن ئەو رۆژێن نەخۆەش ژ بیر بكن دەمێ دارستان دشەوتە و هەمی هێلێن و تشتێ وان ژناڤ دجە . ئەو رۆژێن ڕەش وەكە عەورەك ڕەش لبەر چاڤێن وان ناچە .
ل دارستانا نوو دە كۆندەبەبۆیەك گەلەك تێگەهشتی دبە . كۆ ئەڤە چەندە سالە لڤێ دارستانێ دژیتن و هەموو گیانەوەرێن وێ دارستانێ ب وی دزانن و دزانن كۆ ئەو بمەك گەلەك زانایە و تشتێ ئەو دبێژە گەلەك بەرئاقلن. چێڕۆكا ڤان گیانەوەران دگەهە كۆندەبەبۆیێ ئاقل . دلێ وی بۆ وان دشەوتە . هزرێن خۆە دكە كا چەوان ئالیكاری یا وان بكە . ب پرسیاران ڤە دگەهە جهێ وان . ژ وان دخوازە بهێنە جەم وی و گۆهبدنە ئاخفتنا وی . ئەگەر گۆتنا وی بەرئاقلێ وان بكەڤە، بلا گۆهبدنێ و وێ بكنە گۆهارك و بكنە گۆهێن خۆە، چونكی ئەگەر وەسا نەبە ئەڤ دلگرانی لجەم وان و زارۆیێن وان دێ گران لسەر وان ڕابوەستە .
ئەوی ژ وان ڕە ئەڤ پەیڤێن جوان و زێرین گۆت : دبە كۆ هوون بزانن هۆسا و بڤی ئاوای نا چەسەر . هوون دبە كۆ خۆە بگۆهۆڕن . دبە هوون هزرێن خۆ بگۆهۆرَن و ب جۆرەك دن هزر بكن . دبە كۆ هوون بهایێن خۆە بگۆهۆڕن . نابە هۆون بەردەوام هزرێن خراب لدۆر دۆهی بكەن . ئاگرێ دارستانا خۆە ژ بیرا خۆ ببەن. وان رۆژێن رەش و تاری ژبیر بكن، هەكەر ئەڤ یەكە گران و زەحمەتە، تەنێ وێ بۆ ڤێ یەكێ بیرا خۆ بینن كۆ ژ خۆە ڕە بكنە دەرسەك، تنێ ژ وێ یەكێ هزرێ تێدا بكەن كە هوون بزانن ئەو رۆژ و ئەو ئەزموون هیبوونەكە بۆ هەوە دا ل سۆبەهی مفایێ بگەهینە وە. چ گۆمان تێدە نینە ئەگەر هوون بڤی رەنگی نە نێرنە ژیانێ، هوونێ تێ بچن . زارۆیێن هەوە دبە كۆ ژ ناڤ بچن و دی بمرن . ئەم، هەموو گیانەوەرێن ڤێ دارستانێ خووشك و برایێن هەوەنە، ئەمێ ل قاسی خۆە ئالیكاریێ دگەل وە دە بكن، لێ دبە هوون ژی هزرا خۆە د سۆبەهی و ئاییندەیا خۆە و زارۆیێن خۆ دە بكن ْْ( لڤی دەمی و ناڤا ئاخفتنا خۆە دە خۆ ل زارۆیێن كێڤریشكی و سێڤورەی نێزیك دكە و ب گرنێژینڤە ل وان دنێرینە و دەستێ خۆە بسەرێ وان دە دئینە و كێفا وان زارۆكان خۆەش دبە )- كۆندەبەبۆ جارەك دن ل مێهڤانێن دارستانا خۆ د ڕامینە و هندك بێ دەنگ دبە، ئەڤ بێ دەنگیە چەندەك پێ دچە، لێ ل داوێی دهێ شكاندن .
ژووژكێ مەزن پرسیارەك ژ كۆندەبەبۆی دكە : (( ئەی بمێ زانا و ئاقل ؛ توو وەدبێژی، لێ ئەم چ بكن ؟ چەوا بنێرینە ژیانا خۆە؟))
كۆندەبەبۆیێ هشیار و زیرەك د پرسیارا ژووژكی دگەهە و هنەكێ هزرا خۆە تێدە دكە و دبێژە وان : هوون دبە بەردەوام هۆسا هزر بكن دووبارە بكن كۆ نها ئەم لڤێرمێڤانین، ڕاستە ژیارامە پڕنەخۆەشە، ڕاستە مە گەلەك نەخوەشی دیتنە، ڕاستە نها ئەڤ تشتە هەموو مە تۆنە . لێ ئەڤە نەداویا جیهانێ یە، پشتی هەر شەڤەك ڕەش و تاری، ڕۆژەك ڕۆهین و سپی دێ وەرە، ڕاستەعیشێمە پڕ نەخۆەش و دژوار و بزەحمەتە، لێ سۆبێ ئەڤ چەندە دێ هەموو داوی ئێتن، ئەمێ بزڤڕین دارستانا خۆە، زارۆیێن مە دێ بهەڤڕە بجەمن، ئەم دەستێن خوە دێ بدنە هەڤ و جارەك دن دێ هێلین و مال و خانی یێن خۆە سەر ژ نوو ئاڤا بكن، جارەك دن دارستان دێ شێن ببە، جارەك دن دارستانا مە پڕ ببە ژ گۆل و گیا و دار و شیناهیێ، كەهنیێن دارستانا مەدێ تەژی ئاڤا پاقژ ببە، ئەمێ بجهەڤڕە وێ سەر ژنوی دروست بكن. پیساتیێ و ڕەشاتیێ ژ دارستانێ دەر بكن. بارنێن رەحمەتێ جارەك ون دێ دەست ب بارینێ بكن، دارستانا وەك جارێن بەری نها دێ رەنگین و پڕی نەخش و نیگارێن سروشتی ببە، ئەمێ بهەڤڕا جەم ببن و چیرۆكا تەحل و دژوارێن ئیرۆ، هنگی وێ ڤەگێڕین، نەك ژ كۆ دلێ خۆە پێ گران بكن، لێ بۆ وێ یەكێ نیشانی جیهانێ و هەمی گیانەوەر و دارستانێن جیهانێ بدن كۆ ئەڤ یەك بەرهەمێ ڤێ هزرا جۆان و دەلالە، وی دەمی ئەم دێ بهەڤڕا ڤێ سەركەفتنێ كەینە جەژنا خۆ و شەهیانێ كەن، دبە كۆ هوون ئەڤرۆ بۆ ئاییندەی بكنە بەرێ شەنگستێ، دبە كۆ ئارما نجێن سۆبەی بۆ ئەڤرۆ و ژیانا هەوەل دارستانا مە هێڤێن بیتن، هەكەر هوون لدویڤ ڤێ چەندێ و ڤان هزرا بچن پشت ڕاست بن هوون دێ ژ ڤان نیگەرانی و خەم و خەیال و ڤێ ڕەوشا ئالۆز دەرباز و قۆر تال ببن .دبە كۆ هوون ژ نۆكە ڤە كار بكەن و بۆ ئاینیدەیا خۆ و زارۆیێن خۆە پیلانێن ئاڤاكەر دەینن . ڤان پیلانا دگەل زارۆیێن خۆ دەینن، بلا ئەو ژی ببنە پارچەیەك ژ ئاڤاكەرێن دارستانێ، و پاقژكرنا بركە و كەهنیێن وێ، ئەی ژووژكینە ؛ ئەی سێڤورەینە ؛ باش دناڤ چاڤێن زارۆیێن خۆە بنێرن . ئەو سیمبۆلێن ئاڤاكرن و ئازادی یا دارستانا هەوەنە ژ كاڤلینی و خرابی و رەشاتی و شەوتینێ، وان د هەمبێزا خۆە بگرن، ب ڕامووسانڤە وان بكنە پیشەنگێن ئاڤەدانی و بەختەوەرییا هەمی ئالی یێن وێ دارستانا سۆبێ. پشتی ب داوی هاتنا پەیڤێن بمێ ئاقلمەند، ل دەوسا هزرێن ئەهریمەنی و خراب لنك گیانەوەرێن دارستانێ، هزرێن پەهلەوانی و ئاڤاكەر و باش و قەنج هاتن، گیانەوەر بهەڤڕا كێفخۆەش بوون، هەمی خەم و خەیال ژ جەم وان ڕەڤین، ئەو نها، بۆ نها ب تەنێ نەدژیان، لێ ژیانا وان ژ بۆ ئیرۆ و سۆبێ لێ ها تبوو، خەمێن وان ژ بیراوان برن، ب لەزوبەز چۆن نێڤ مالباتێن خوە و ئەو دهەمبێزین خۆگرتن و خۆ ژ ئاییندەی و سۆبێ یەك ڕۆهن و پر شنگدار بەرهەڤ بكن . ئۆمێد و هیوایا جهێن بێ ئۆمێدیێ پڕكرن . ڤێ یەكێ و ڤێ هزركرنێ و ژین د ئەڤرۆ دا ژ بۆ سۆبێ ژ وان ڕە خەونیێن خۆەش و ئارامبەخش ئانین . ئەو گەهشتنە وێ یەكێ ئەوێ نها بكاربن خۆە لبەر هەموو نەخۆەشیەكێ و نەداری و تەنگاڤیەكێ بگرن، ئەو نها گەلەك پێترتر ژ جاران بهێزتر ببوون . هێزا وان هێزەك پۆلایین ببوو، پشتی وێ یەكێ، نها، ژ وان ڕە خوویا ببوو كە ئەوێ بكاربن خۆە لبەر گرانترین و نەخۆەشترین ئێش و ئازارێن جیهانێ ژی بگرن، چنكۆ ئەو گەیی بوون ڤێ یەكێ هزرا ژ بۆ ئاییندەی و ئارمانجێن سۆبێ بكار بە (( دارستاناكا شەوتی پڕ دەلال و جوان بكە )).

*ئەڤ چیڕۆكە یا لسەر بنەمایێ ئێك ژ تیۆرێن دەروونناسیێ هاتیە داڕشتن بناڤێ تیۆرییا لۆگۆتراپی یان ڕاماندەرمانی كە خۆدانێ وێ ڤیكتۆر فرانكل ( 1905 - 1997) كە چەندین سالێن ژیێ خۆ ل زیندانێن نازیسما هیتلەری ل وەڵاتێ ئەلمانیا جارا یا بۆراندی و بنەمایێ ئەزمونا ژیانا خۆ ل وان گرتیخانەیا كرە هێڤێنەك بۆ تیۆرەكا بناڤ و دەنگا سایكۆلۆژی كە ئەڤرۆ ل گەلەك جهان كار پێدهێتە كرن. ناڤەرۆكا ڤێ تیۆرێ ئاماژەی ب باوەری بخۆ بوونا مرۆڤی د چارەسەركرنا ئاریشە و گیر و گرفتێن ژیانێ ب هەمی ڕەنگان ددەت و تێدا مرۆڤ ب بوونەوەرەك خۆدان شیان دهێتە هژمارتن كە بڕێكا ب ڕامان ئێخستنا ژیانا خۆ و دەیناندنا ئارمانجا بۆ ژیان و ئاییندەیا خۆ ژیانا خۆ بگۆهۆڕیتن و ژ گەلەك ئاریشە و پەریشانیێن سایكۆلۆژی و دەروونی خۆ قۆرتالبكەتن. فرانكلی ب خێرا ڤان هزر و بیرێن خۆ شیا ب خۆڕاگریێ ل ڤان بەندیخانەیا بمینیتە ساخ و بەرۆڤاژی هزاران كەسێن كۆ ژ ترسا و برسا و لبن ئەشكەنجەیێن هۆلاكۆستا نازیسما هیتلەری دمرن ب زینداتی بزڤڕیتە وارێ خۆ و پشتی هنگێ دڕەڤیتن و ل ئەمریكا نیشتە جێ دبیتن و بكارێ چارەسەركرنا دەروونیا خەلكێ مژویل دبیتن. 12/2/1014
• ئەڤ بابەتە یا ل كۆڤارا (ڕامان ) هاتیە بەلاڤكرن ل ژمارە (216 ) ڕێكەفتی (5/5/2015) ل(26-28 ).