لەسەدوپەنجا ساڵی دواییدا لێكۆڵینەوەی پوخت و ورد لەسەر كولتووری زەردەشت، بەتایبەتی ئاوێستا بە ئەنجام گەیشتوو و لقێكی زانستی بەناوی ئاوێستا لۆجی خەریكە ڕیشە دادەكوتێ.
پورداود و ئەكبەری جەعفەری و هاشم رەزی و د. فەرهەنگ میر و جهانگیر ئوشیری و د. عبدالعڤیم رچائی و چەندین موریدی زەردەشتیی ئێران و هیندستان توێژینەوەی زانستیانەیان لە بارەی ئاوێستاوە پێشكەش كردووە، جگە لە زاناكانی رووسیایی و ئەلمَانیایی و عەرەبی و هی دیكە، خۆشبەختانە، ئێستا لە میسر سەرچاوەی دەوڵەمەند لەبەردەستدان، بۆ نموونە، چەندین كتێب بە زمانی عەرەبی دەربارەی دیانەتی زەردەشتی دانراون وەك:
- زەردەشتی: عەقیدە و مێژوو شەریعەت(بە زمانی عەرەبی) لە نووسینی خالد سەید محەمەد غانم، بڵاوكراوەی(خگوات) دمشق، 2009 ز .
- زەردەشت و زەردەشتییەكان، د. الشیخ الماحی أحمد( بە عەرەبی) لە ئەنتەرنێت وەرگیراوە و كراوە بە كوردی.
- زەردەشتی دانا(بە عەرەبی) نووسەرێكی میسری و لە هەر كتێبێك لەسەر ئایینەكانی جیهان دەربارەی زەردەشتی دەنووسن، لە سوریا، ساڵی 2007 بۆ یەكەمین جار كتێبێكی(989) لاپەڕەیی بەناوی (أڤیستا/ ئاڤیستا) بە رەزامەندی وەزارەتی راگەیاندن، بە زمانی عەرەبی دەرچوو لە دانانی د. خلیل عبدالرحمن/ە،ناوبراو دەرچووی فەلسەفەیە و چەند وەرگێڕ و نووسەری ژن و پیاو، كە بەلای منەوە گرنگترین دانانی عەرەبییە لە بارەی زەردەشت و فەلسەفە و كولتوورەكەیەوە، لێكۆڵینەوە و ئەنجامگیریی زانایانی پسپۆڕی رووس و ئەلمان و ئینگلیزی و فەرەنسی و هی تر و لە چەندین لاپەڕەدا لەسەر(زمانی ئاڤێستا) چەند وادەبەستێ و لیستێك واژەی بەراورد لەگەڵ زمانی ئەمڕۆی كورد دێنێتەوە، تا بیسەلمێنێ كە زمانی كوردی لق وپۆپی هەمان درەختی زمانی میدیایی و زەردەشتییە.

جگە لەو واژە و وشانە كە هێناونی، من لەمیانی خوێندنەوەكانمدا سەدان وشەی دیكەی ئاڤێستاییم بەرچاو كەوتوون كە ئەمڕۆ هاودەنگ و هاوتا و هاوڕیشەیان لە شێوەزارە جۆر بەجۆرەكانی كوردی دەبینرێن.
لە راڤەی تێكستی بەشەكانی ئاڤێستا لەلایەنی پسپۆرانی زەردەشتیناسەوە دەیان وشەی كوردی ئەمڕۆ دەبینین لەگەڵ هەندێ دەنگەگۆڕكێ. وەكو د. محمد أمین هەورامانی كە لە فەرهەنگی (ئاریانفاچ)، كە ناوی لێناوە (فەرهەنگی.. كوردیی كۆن و كوردیی نوێ).دا
((ئەو فەرهەنگە ساڵی 2008 لەلایەنی وەزارەتی رۆشنبیری حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە لە چاپ دەرچوو)) دەڵێت كە چەندین دەنگ جێگەگۆركێ دەكەن و نموونەی زیادی هێناوەتەوە.
فەرهەنگی(ئاریانفاچ) ئەگەر بە وردی تەماشای بكرێت، ئیدی لەوە دەچێ هیچ گومانێك نەهێڵێ وێكچوون و خزمایەتیی هەرە نزیكی زمانی سەردەمی میدیا و ئاڤێستا لەسەرێكەوە و زمانی ئەمڕۆی كورد لەسەرێكی دیكەوە.
لەلای من گومانی نەماوە و لە یەكبوونی ئەو دوو زمانانە دڵنیابوومە.
ئومێدەوارم پێوەندارانی زمان و كولتووری كوردی لەو راستییە بكۆڵنەوە.
جگە لەو لیستەی لە كتێبی عەرەبی( إڤیستا)ی د. خلیل عبدالرحمن هاتووە، ئەوا لە فەرمانگی هەر سێ بەرگی(ئاریانفاچ) كە هەمووی(2809) لاپەڕەنە،بە ئاسانی وشەی هاوتای كۆنی ئارایی، میدیایی، و نوێی كوردی ئەمڕۆ، دەبینین.
هەر بۆ نموونە: بەسەرپێی ئەم چەند وشەیە دەنووسمەوە، دواجاریش باسی لێكۆڵینەوەی، د. هەورامی لە بارەی دەنگ گۆڕكێی وشەكانی كۆن و نوێ ئەكەم لەگەڵ تێبینییەك كە پیتی(ئە) دەچێتە سەر وشە و ماناكای پێچەوانە دەكاتەوە..).
كوردی كۆن(ئاڤێستایی) كوردی نوێ
- ئابەرەتەر ئاوردە، هاوردە
- ئەچار ناچار(لەوێدا(ئە) وەكو (ئەنتی) و(نەن)ی ئینگلیزییە.
- ئەچاریی ناچاری

كوردیی كۆن كوردی نوێ
_______ ___________
ئەدان نادان، نەزان، كەواتە(دان) زانینە.
ئە دەرت بێدەرد (دەنگ گۆركێی(ق) و(د) بووەی.
ئەدات بێداد، بێقانوون، دات= داد
ئەڤكار بێكار، بێ ئیش، بەتاڵ، واتە(كار) هەركارە.
ئەڤرۆز رۆشن، پرشنگدار، رۆز= رۆژ
ئەفسون ئەفسون
ئەفسۆس داخ، بەداخەوە، داخی داخان.
ئەڤچار هەوجار(كەرەستەی جووتكردن)
ئافەرینە ئافەرین، ئافەرم.
ئەهۆش بێهۆش
هورما خورما
هێزۆم هێزم، داری سووتاندن
هێت هەیت، واتە: تۆ هەیت.
هێمێت ئومێد،ئاوات،ئامانج
هێند هەن وەك بڵێ: ئەوان هەن...
هێر هەر وەك بڵێیت هەر كەسێ، هەر پیاوێ
هۆش بیر، عەقل، ئاوەز، هۆش تێگەیشتن.
هۆشئەدیار هۆشیار، عاقڵ، زانا، داناـ، هەروەها لە ئەسڵدا وەك (هۆشیار)یش هاتووە.
هۆشدارشتار هۆشدار، هۆشمەند، بەهۆش، وریا
هۆشداشتاریی هۆشداریی، وریایی، زیرەكی
هۆشیتەن تێگەیشتن، پێزازنین.
كوردیی كۆن كوردی نوێ
هووزڤان هۆزڤان(شاعیر) هۆزانڤان، خوتبەدەر، قسە زان.
هووزڤانی قسە زانی، شاعیریی، قسەڕەوانی
هەمبار هەمار(عەمبار) هومار، ئەنبار، كەنوو.
هەمهەمان هەمزەمان، هاوزەمان، هاوشان، هاوچەرخ
هەمدا تستانی هاوداستانی، داتسان= دان و ستان، هاو باوەڕی، هاوبیریی،
هامدێن هاودین، هاوبڕاو، هاو هەقیدە. دین= واژیەكی رووت و پەتی ئاڤێستاییە.
فرێهیست زۆرترین، فراوانترین
فرەزەندە فرزند، منال كوڕ و كچ.
فرایەر فراڤین، كاتی خواردین نانی بەیانی، پێش نیوەڕۆژ
فەرمانگەر ئیشكەر، فەرمانكەر، گوێڕایەڵ.
فەرەنجی لە خوری دروست دەكرێت، كەلەپووری مادەكانە.
گاسی(گاپا= گاتا) سروودی، ستران، گۆرانی گازی جێگا، پلە و پایە، هەروەها پلە و پایە، تەخت كۆڵەكە، تەختی خەو.
درۆزەن درۆزن، ناڕاست
درۆڤ درۆ، درە و، ناڕاست
دروستكاریگەر دروستكار، دروستكردنەوە
دۆست دۆست، برادەر، دڵسۆز
دۆشارم خۆشەویستی، عاشقی دۆستایەتی خۆشی، رێز و ئیحترام.
سەت سەد
دوو سەت دوو سەد
داتوەر دادوەر. دادگەر، قازی....