باسكردن دەربارەی ئاسایشی نەتەوەیی بۆ نەتەوەیەكی بێ دەوڵەتی خاك داگیركراو وەكو كورد، بۆتە مەرجێكی گرنگ و بنەڕەتی هۆشیاری نەتەوەیی، چونكە ئاسایشی نەتەوەیی پێوەندییەكی ڕاستەوخۆی هەیە بە ئایندەی هەر نەتەوەیەكەوە، جگە لەوەش ڕەگەزو فاكتەرێكی كارایە بۆ بەرگری و ڕووبەڕوووبونەوەو ململانێی ناوچەیی و نێودەوڵەتیەكان. ئێمەی كورد لە بارودۆخێكی ئاوا ئاڵۆزو سەردەمی جیهانگیریدا پتر لە هەر نەتەوەیەكی دیكە پێویستمان بە بایەخدان هەیە لە بواری ئاسایشی نەتەوەیدا. دیارە ئاسایشی نەتەوەیی گشت بوارەكان لەخۆ دەگرێت و چەمكی جۆراوجۆری لێ دەبێتەوە.بەڵام ئەوەی ئێمە لەم بابەتەدا مەبەستمانە باسكردنە لە گرنگیەتی سامانە سروشتیەكان لە داڕشتنی ئاسایشی نەتەوەیی كوردستاندا. ئەوەی جێگەی ئاماژە پێدانە سەرهەڵدان و بایەخ دان بە ئاسایشی نەتەوەیی وەك چەمكێكی زانستی و بە مانا نوێیەكەی دەگەڕێتەوە بۆ كۆتایی جەنگی دووەمی جیهانی، بە واتایەكی دیكە دەتوانین (پرۆژەكەی مارشاڵ) بۆ بنیاتنانەوەو نەهێشتنی ئاساوەرەكانی جەنگ و ڕزگاركردنی دانیشتوانی ئەوروپا لە دڵەڕاوكێ و ترس و لەرزو خۆئامادەكردن بۆ ڕووبەڕووبوونەوەو بەرەنگاریكردنی مەترسیەكانی ئایندە، بە سەرەتای سەرهەڵدانی ئاسایشی نەتەوەیی دابنرێت. هەرچەندە تاكو ئێستاكەش پرۆسەی ئاسایشی نەتەوەیی وەك پێویست پێناسەی بۆ نەكراوە، بەڵام چەندان بیرمەندو سیاسەتمەدارانی جیهانی وەك (ڕۆبەرت ماكنامارا، ماننگ، مورگن، كیسنجەر...) هەوڵی پێناسەكردنیان داوە. ئێمە زیاتر پێناسەكەی كیسەنجەرمان لا پەسەندترە و زیاتر دەگونجێت لەگەڵ بابەتەكەماندا ئەو ئاسایشی نەتەوەیی بە خاڵی گەوهەری مانەوەی بەردەوامی دەزانێ و بەرگریكردن بە گشت شێوازەكان لەپێناوی مانەوەدا بەكارێكی ڕەوا دەزانێ.لێرەوە دەتوانین بگەینە ئەودەرئەنجامەی ئاسایشی نەتەوەیی ( بەرگریكردنە لە بەرژەوەندییە باڵاكانی نەتەوە لە لە ڕێگەی دەسەڵاتەوە كە نوێنەری هەڵبژێردراوی گەلە). داڕشتنی ئاسایشی نەتەوەیی بەندە لەسەر ڕادەی زۆری زانیاری و زانست و ئامار و پشت بەستن و سودوەرگرتن لە (شوێن، شێوازی ڕووبەر، سامانی سروشتی، توانای مرۆیی...تاد)، هەروەها ئاستی پەیوەندییە نێوخۆیی و دەرەكییەكان و كاریگەری هێز لەسەر هاوكێشەی ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان.
كورد هەر لەنەمانی دەوڵەتی مادەوە تاكو كۆتایی سەدەی ڕابردوو هەمیشە بەرگری لەخۆی كردووە و تووشی دەیان نەهامەتی بووە، شۆڕشە یەك لەدوای یەكەكانی گەلەكەمان بەهۆی چەندان فاكتەری دەرەكی و ناوەكیەوە نەیتوانیەوە ئامانجەكانی بپێكێنێت. بە دەڕبرینێكی تر هەر لەو كاتەوە تاكو ڕاپەڕینی بەهاری (1991 ) نەتوانراوە یان نەپەرژاوینەتە سەر ئەوەی تاكو ستراتیژیەتی ئاسایشی نەتەوەیی خۆمان دابڕێژین. ئەوەی زیاتر جێگەی ئاماژە پێدانە لەو كاتەوە تاكو ڕووداوەكانی 11ی سپتمبەری (2001 ) لە ئەمریكاو دوابەدوا پرۆسەی ڕزگاركردنی عێراق هەلێكی مێژوویی و زێڕینی تر بۆ نەتەوەكەمان هاتە ئاراوە.دیارە خۆشبەختانە ئەمجارە سەركردایەتی سیاسی كورد توانیان ئەو هەلە لەدەست نەدەن. سەركردایەتی كورد ئەمجارە بەتەواوەتی لە هاوكێشە ئاڵۆزەكانی جیهانی سەردەم تێگەیشتوون. ئەمڕۆكە پشكی ئابووری و ئەقڵی ئابووری و جوگرافیای ئابووری بوونەتە بنەماسەرەكیەكانی بەڕێوەبردنی ووڵاتان و سیاسەت و سەرجەم پەیوەندییەكان لە بەرژەوەندییە ئابوورییەكانەوە ڕێگە دەگرن.
لیستەر كارڵ تۆرۆ كە یەكێكە لە پسپۆڕە دیارەكانی بواری ئابووری جیهانی دەڵێت:( ئەگەر كۆتایی سەدەی نۆزدەهەم پەیدابوونی ئابووری نەتەوایەتی بێت ئەوا كۆتایی سەدەی بیست بە جیهانبوونی ئابوورییە، ئەو تاك و كۆمەڵگایانە دەستكەوتی گەورەیان دەبێت و زیاتر سوودمەند دەبن كە بە شێوەیەكی كرداری دەچنە ناو پرۆسەی جیهانگیریەوە، ستراتیژیەتی سەدەی بیست و یەك بریتی دەبێت لە زانین و لێكۆڵینەوەی زانستی و داهێنانی نوێ، تێگەیشتن و بەكارهێنانیان دەبێتە كلیلی سەركەوتن).ئەگەر بەسەرنجەوە لەسیاسەتی ئابووری سەرۆكی هەرێم و كابینەی پێشووحكوومەتەكەی نێچیرڤان بارزانی بڕوانین دەبینین جەخت كردنە لەسەر بەرهەمهێنانی عەقڵی ئابووری و مرۆڤی ئابووری لەنێو نەوەی نوێی كوردستاندا. زیاد لە پەنجا ساڵە خەڵكانی كوردستان بە ئایدۆلۆژی هێز گۆشەو پەروەردە كراون.سیاسەتی نوێی سەركردایەتی كورد بۆ گەیشتن بەئامانجەكانمان و پێشكەوتنی كوردستان بەهێزكردنی پێگەی ئابوورییە بە پشت بەستن بە سەروەت و سامانە سروشتیە زۆرەی خاكەكەمان. هەر دوای ڕاپەڕین سەرۆك بارزانی لە ساڵی 1992 لە وەڵامی پرسیارێكی گۆڤاری هارڤارد ئەنترناشناڵ ڕیڤیوو وتی:( ئێمە هەر ئەوەندە هاریكاری نێودەوڵەتیمان پێویستە، تا دەكەوینەوە سەرپێی خۆمان، وڵاتی ئێمە وڵاتێكی دەوڵەمەندە و دەتوانین خۆمان خۆمان بەڕێوەبەرین). بێگومان ئەو كاتەو ئێستاكەش هیچ كەسێك نەیتوانیوە ئەو پێشبینیانەی سەرۆك بارزانی بكات، چونكە وڵاتێك لەژێر گەمارۆی ئابووری و چواردەوری بە دوژمن تەنراو چۆن دەتوانرێت بنیات بنرێتەوە. ئەمەش ئاماژەیە بۆ بیركردنەوەیەكی نوێ لە بزاڤی سیاسیدا. ئەم پەیامەو گشت پەیامەكانی تری سەرۆك بارزانی هەر لە دوای ڕاپەڕینەوە تاكو ئێستاش جەخت كردنە لەسەر ئەولەویەتی پشكی ئابووری لە داڕشتنی ئاسایشی نەتەوایەتیدا. لێرەدا ناتوانین ئاماژە نەدەین بە هەوڵ و ڕۆڵی نێچیرڤان بارزانی لە بەرجەستەكردنی سیاسەتی سەرۆك بارزانی لە پراكتیكدا. ئەگەر یەكێك لە سامانە سروشتیەكانمان نەوت بێت ئەوا بە درێژایی مێژوو بۆتە هۆی ماڵكاولی، نێچیرڤان بارزانی وەك سەرۆكێكی بوێر توانی ئەو هاوكێشەیە بگۆڕێت و چەمكی شەڕی نەوت بگۆڕێت بۆ خێرو بەرەكەت بۆ میللەتەكەمان.دەرهێنانی نەوت و گازی سروشتی و باسكردن لە بەشداری كوردستان لە پرۆژەی هێڵی گوێزانەوەی (ناباكۆ) كوردی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا كردۆتە سەرنجی دونیا هەر بەو هۆیەشەوە ئەمڕۆ چەندان هاوپەیمانی ستراتیژی و بەهێز بوونەتە گەرانتی و پاراستنی ئاسایشی نەتەوەیمان. پێشوازی كردنی سەرۆكی هەرێم لەلایەن سەرۆكی ئەمریكاو ووڵاتانی ئەوروپاو ناوچەكەوە خۆی لەخۆیدا ئاماژەیەكی گەورەن بۆ گرنگیەتی هەرێمی كوردستان لە هاوكێشە جیهانی و ئیقلیمیەكاندا.گۆڕینی زمانی هەڕەشەو سیاسەت بە زمانی بەرژەوەندییە ئابوورییەكان بەرنامەو سیاسەتی ئابووری حەكیمانەی سەرۆكی هەرێم و حكوومەتەكەی نێچیرڤان بارزانی بوو، لەو سونگەیەوە پێویستە نەوەی نوێ لە سایەی ئازادی و دەسەڵاتی كوردستاندا زیاتر گەشە بدەن بەو ئەزموون و دەستكەوتانە لەبری گێرەشێوێنی و تۆمەت خستنە پاڵ سەكردایەتی كوردو گشت پرۆسەی ئازادی و دیمۆكراتی و ئاوەدانكردنەوە. دەبێت ئەوە لە یاد نەكەین كە ئێمە ئامانجی باڵامان لە پێشەوەیە. هەروەك نیتشە دەڵێت ( هەوڵ مەدە بە پێچەوانەی ئاڕاستەی «با» تف هەڵاوێژی) .با ئێمەش بە پێچەوانەی بەرژەوەندییەوە باڵاكانمانەوە ڕەفتار نەكەین .