سەردان و پێشوازیكردنی شاندەكانی ئەم دواییەی عێراق بۆ هەرێمی كوردستان و، پێداگرتنی كوردیش لەسەر داوا دەستووریی و یاساییەكانی، لە نێویشیاندا ماددەی (140)، جارێكی دی قسەی هێناوەتە سەر چۆنیەتی جێبەجێكردنی ئەم ماددەیە و، ئەگەری پێكهێنانی لیژنەیەكی نوێ بۆ ماددەی سەدوچل وەك هەنگاوێكی نوێ و كاریگەر بۆ سەلماندنی ئەو ڕاستییەی كەماددەكە دەستوورییەو، وەك وەڵامێكیش بۆ ئەو كەس ولایەنانەی كەگومانیان لە زیندووێتی ماددەكە هەبووە یان هەیە.
ئەم هەنگاوە دەتوانێت ببێتە پاڵپشتێكی باش بۆ لیژنەی ماددەی سەدوچل كە چەند ساڵێكە حكومەتی عێڕاق پێكیهێناوە.
گرنگیشە ئەم لیژنەیە فراوان بێت، بۆ فراوانكردنی ڕۆڵی ماددەی سەدوچل، بەجۆرێك كە ڕووبەری زۆر ناوچەی دیكەی عێراق بگرێتەوەو، ئاوا تەماشا بكرێت كە گرفتێكی جوگرافیی نێوخۆی عێراق چارەسەردەكات.
لێرەوە پێگەو ڕۆڵی ڕاگەیاندن كاریگەرتر دەبێت لەخستنەڕووی ماددەكە بەجۆرێكی یاسایی و ئاسایی، نەك تایبەتكردنی بەتەنیا كەركووك و كوردەوە. بۆیە پێویستە بایەخپێدان بە ڕۆڵی میدیا زیاتر بێت لەوەی كە ئێستا هەیە، چونكە میدیا جیهانێكی فراوانە، زۆرجار كاریگەریی لەسەر دەسەڵاتەكانی دیكەش هەیەو، زۆرجاریش دەسەڵاتەكانی یاسادانان و ڕاپەڕاندن و بگرە دادوەریش پێی كارتێكراو بوونە .
كاریگەریی میدیا لەوێوە گەورە دەبێت كە میدیا وەك جارانی زوو تەنها دنیای ڕۆژانامەگەریی نییە، بەڵكو میدیا ئەمڕۆ جیهانێكی فراوانە لە ئاژانس و تۆڕەكانی هەواڵ و، ڕۆژنامەگەریی و، ڕۆژنامەگەریی ئەلكترۆنی و پەخشی ڕادیۆو تەلەقزیۆن و كەناڵە ئاسمانیەكان و، تەنانەت دراما مێژوویی و دیكۆمێنیتیەكانیش.
كاریگەریی میدیا ڕۆژانە لەوانەیە جێ دەستی دەرنەكەوێت، چونكە هەر ڕۆژەو لە گۆشەیەكەوە یان بە شێوەیەك بەو ئاڕاستەیەی كە دەیەوێت شت دەڵێت، دەنووسێت، دەنوێنێت، تا سەرئەنجام لە نێو خۆ و دەرەوەدا ڕایەكی گشتی بەو ئاڕاستە دروست دەكات.
عێراق بەگشتیی و كەركووك و ناوچە دابڕێنراوەكان بەتایبەتی، ناوچەیەكی هەستیارن بەرامبەر هەر لێدوانێك، نووسینێك، چیرۆكێك، درامایەكی مێژوویی، تەنانەت سرودێكی نیشتمانییش، بۆیە پێویستە زۆر بەجوانیی و دوور لەهەستیاریی نەتەوەیی ومەزهەبیی ماددەی سەدوچلی تێدا راڤەو شرۆڤە بكرێت.
لێرەدا ڕاگەیاندنی سیاسی بەتایبەتی، كارێكە مەیدانی تاقیكردنەوە نییە، چونكە هەڵە لە ڕاگەیاندنی سیاسیدا، چارەنووسی گەلێك، مافێك، دۆزێك دەخاتە مەترسییەوە.
ئەمڕۆ لەهەموو ڕۆژێك زیاتر پێویستە لەبارەی ماددەی سەدوچلەوە كۆڕایەكی كوردستانیی دروست بكەین لەنێوخۆدا و، لەسەر ئاستی میدیای سیاسییمان، بۆ ئەوەی لەخستنە ڕووی ماددەكە لایەنەكانی بەرامبەر نەورووژێنین و، دەوڵەتانی دراوسێ و دۆستیش تووشی نیگەرانی نەكەین، ئەمەش دەكرێت لە ڕێگەی پێكهێنانی لیژنەیەكی میدیایی كوردستانیی تایبەت بەماددەی سەدوچل، یان دیاركردنی گوتەبێژێكی فەرمی بۆ لێدوان لەبارەی ماددەكەوە و ڕەهەندەكانی، كە ئەركی سەرەكی بریتیی بێت لە فایل و دۆسیەی ماددەكە و، دابەشكردنی بەسەر دەزگاكانی ڕاگەیاندنی كوردستانیدا، چونكە تائێستا ئێمەی كورد، هەندێك جار لە گۆشەنیگای سۆزەوە، یان هەڵچوونەوە، یان ناحاڵییبوون لەخودی ماددەكە، زۆر جار وەك پارێزەرێكی لاواز، زیانمان لەڕەوایەتیی ماددەكە داوە.
بۆیە لێرەوە ئێمە لە ئاستی نێوخۆدا و، لە ئێستاوە پێویستیی زۆرمان هەیە بە:
یەكەم: ناسین و ناساندنی ئاستەنگە نێوخۆیی و نێودەوڵەتییەكانی سەر ماددەی (140) .
دووەم: گەیشتن بە كۆ دەنگییەك بۆ چۆنیەتی نەهێشتنی ئەو ئاستەنگانە و، دۆزینەوەی سوود و بەرژەوەندیی بۆ گەلانی توركمان و عەرەبی ڕەسەنی ناوچە دابڕێنراوەكان و، قووڵكردنەوەی كەلتوری پێكەوە هەڵكردن و، بەشداریی پێكردنیان لە پۆستە باڵاكاندا.
سێیەم: ڕەتكردنەوەی دووبەرەكی و هزری باڵادەستیی لە نێوماڵی كورد داو، هەوڵدان بۆدروستكردن و زیادكردنی دۆست و، كەمكردنەوەی نەیاران.
چوارەم: ڕوانین لە خاڵە گەشەكانی ڕابوردوو، كاركردن بۆ ئایندە و تیپەڕاندنی قۆناغە ڕەشەكانی مێژوو.
پێنجەم: كاركردن بە ئاڕاستەی هێوركردنەوە و ڕەواندنەوەی ترسی وڵاتانی دراوسێ و دەوڵەتانی پەیوەست بەفایلی عێراقەوە و، بۆ بەنیشتمانییكردنی كێشەی ناوچە دابڕێنراوەكان.
بەمانە و هەنگاوی دیكەی هاوشێوەیان، دەتوانرێت تاڕادەیەكی باش كۆدەنگییەكی نێوخۆیی دروست بكرێت لەبارەی باشتر جێبەجێكردنی ماددەكە بەگشت بڕگەكانییەوە.