بە شێوەیەكی گشتی ئینتیما چەمكێكی فەلسەفی و دەروونی و كۆمەڵایەتییە، ئامانجیشی گەشەی خودی تاك و بڕوابوون بە خۆی و كۆمەڵگەكەیەتی، هەروەها ئامادەكاریی تاك بۆ قوربانیدان لە پێناو پرەنسیپ و بەها نیشتمانییەكانی كۆمەڵگەكەی، ئینتیما جەوهەری ناسنامەی نیشتمانییە، لە مەعریفەی عەقڵانی و هۆشیاریی و ویژدان و هەست و ڕەفتار و هەڵسوكەوتی مۆڕاڵی پێك دێت.

ئینتیما بۆ نیشتمان واتا هەست و ڕەفتاری تاك، بەو پێیەی بەشێكە لە خاك و گەلی نیشتمانەكەی و شانازیكردن بە كەلتوور و كەلەپوور و دابونەریت و بەها و پرەنسیپەكانی گەلەكەی و قوربانیدان لە پێناو نیشتمانەكەی. ئەم ئینتیمایە لە كاری جددیدا بەرجەستە دەبێت، لەپێناو گەشەكردن و پەرەپێدانی كۆمەڵگەكەی و هاریكاری و یارمەتیدان لەگەڵ تاكەكانی و قوربانیدان بە بەرژەوەندییە تایبەتییەكانی.

ئینتیما پاڵپشتیی ناسنامەی نیشتمانی دەكات، دەبێتە هۆكاری یەكگرتوویی كۆمەڵگە، چونكە ئینتیما بریتییە لە هاوبەندبوونێكی قووڵی ڕوح كە ژیانی تاكەكان لە كۆمەڵگەدا دەگۆڕێت بۆ كارلێكێكی چارەنووسسازی هاوبەش بۆ بەرگریكردن لە بوونی كۆمەڵگە و بەها و كەلەپوور و مێژووەكەی.

ئەو میللەتانەی بە دەست لاوازیی ئینتیمای تاكەكەنیانەوە دەناڵێنن، یادگەی مێژوویی و ئێستا و ئایندەیان لەدەست دەدەن، بەمەش بوار دەدەنە دوژمنان تا دەست لە كاروباریان وەربدەن، هەر ئەوەیشە كە دوژمنانی میللەتی كورد هەوڵ دەدەن كە پیادەی بكەن لەهەمبەر گەلی كوردستان، ئەوانە لە ڕێی دامەزراوە جیاوازەكانیانەوە هەوڵی لاوازكردنی ئینتیمای تاكی كورد بۆ كوردستان دەدەن، هەروەها لایەنی نەرێنی دەردەخەن و، دۆخێكی تووڕەیی و بێ ئومێدی و بێزاری دێننە ئاراوە، بەتایبەتی لەنێو ئەوە نەوەیەی كە تازە پێ دەگەن، بەمەش ناسنامەی نیشتمانیی كوردستانی ڕووبەڕووی ئالنگاریی جیاواز دەبێتەوە، چونكە دوژمنانی گەلەكەمان لە ناوەوە و دەرەوەی كوردستان هەوڵ دەدەن، ناسنامەی كورد بسڕنەوە و، بیكەنە ناسنامەیەكی پاشكۆ، یان تێكەڵی ناسنامەكانی خۆیانی بكەن.

ناسنامەی نیشتمانیی كوردستانی بریتییە لە كەلتووری لێبووردەیی و قوربانیدان و هاریكاری و پێكەوەژیان لە نێوان پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینی و تائیفییەكانی كوردستان، هەروەها لە یاساكانی هەرێمدا كە هاوبەندیی كۆمەڵایەتی و ئینتیمای نیشتمانی دەپارێزێت و، پیادەكردنی ماف و ئازادییەكان بۆ هەموو دانیشتووانی هەرێم دەستەبەر دەكات.

ناسنامەی كوردستانی هەموو جۆرە ئینتیمایەكی نەتەوەیی و ئایین و تائیفی و ئیتنی و كەلتووری و سیاسی لەخۆ دەگرێت، ئەو ئینتیمایانە فاكتەرن بۆ پاڵپشتی و دەوڵەمەندكردنی ناسنامەی كوردستانی، كە بریتییە لە ناسنامەی یەكبوونی نیشتمانی و هاوبەندیی ویژدانی و ئینتیما بۆ پرەنسیپ و بەهاكانی كۆمەڵگەی كوردستانی.

ئەوەی دەورووژێندرێت لە بارەی ئەوەی تا چەند هاووڵاتی كوردستان ئینتیما و وەلا و ئامادەیی هەیە بۆ قوربانیدان لە پێناو كورد و كوردستاندا، تا ڕاددەیەك بووەتە مژارێكی ناكۆك لە نێوان سەرجەم ناوەندەكانی كۆمەڵایەتی و سیاسی و ڕۆشنبیری، ئاراستەیەك هەیە، زێدەڕۆیی دەكات لە بانگەشەی گەشەكردنی دیاردەی نائینتیماخواز و لەدەستچوونی جەوهەر و بەهاكانی مەسەلەی ئینتما بۆ گەل و نیشتمان، كەچی زۆرینەی دەستەبژێری سیاسی پێیان وایە كە فەرامۆشكردنی ئینتما بە دیاردەیەك دانانرێت، بەڵكو ڕووداوێكی ڕاگوزەر و تێدەپەڕێت، ئەگەر بە عەقڵانییەت و ڕوونی مامەڵەی لەگەڵدا بكرێت، بەڵام ئەمە بەو واتایە نییە كە ئەو مەسەلەیە فەرامۆش بكرێت و گوێی پێ نەدرێت كە چارەسەری لۆژیكانەی بۆ نەدۆزرێتەوە، تاكو ئەو بابەتە نەبێتە نەخۆشییەكی مەترسیدار و بەر بێتە گیانی قەوارەی كۆمەڵگەی كوردستانی، چونكە ئەو میللەتانەی نەخۆشییەكانیان دەستنیشان نەكەن و چارەسەریان نەكەن، بە هۆی ڕاچێتەی هەڵەی دەرمانەوە لە بەین دەچن.

لە واقیعدا مەسەلەی ئینتیما بۆ كوردستان و بۆ گەلی كوردستان ڕووبەڕووی هەڵبەز و دابەز بووە، بەپێی فاكتەرەكانی خودی و بابەتی، لەوانەش ڕۆڵی حزبە كوردستانییەكان و پەیوەندیی نێوانیان و، چۆنێتیی مامەڵەكردنی ڕژێمە یەك لە دوای یەكەكانی حوكمڕان لە عێراق و دەوڵەتانی ئیقلیمی.

مەسەلەی ئینتیما بۆ كورد و كوردستان و ئامادەبوون بۆ قوربانیدان مەسەلەیەكی ناكۆك بووە لە ساڵانی بەرپابوونی شۆڕشی كورد لە ئەیلوولی سالی 1961، ئەو كاتە یەك ئینتیما هەبوو كە ئینتیما بوو بۆ كوردستان و پاڵپشتیكردن لە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كورد، بەڵام لە ساڵی 1964 و بەتایبەتیش لە ساڵی 1966 مەسەلەی ئینتیما بۆ گەل و نیشتمان و بەرگری لە شۆڕش گۆڕا بۆ مەسەلەی ئینتیما بۆ حزبەكان، كە كەوتنە شەڕی یەكترەوە. لێرەدا كۆمەڵگەی كوردستانی دابەش بوو بەسەر لایەنگر و ئۆپۆزسیۆندا، بەڵام بە هیممەت و دانایی ڕابەر و ژەنەڕاڵ مستەفا بارزانی ڕیزەكانی گەلی كوردستان یەك خرانەوە، ئەمەش لە ساڵی 1970دا، بەمەش ئینتیما و وەلای حزبی گۆڕا بۆ وەلا بۆ كوردستان، بارزانیی باوك، بوو بە ڕابەری ڕۆحیی هەموو كوردستانیان، بەم شێوەیە ئاستی ئینتیما بۆ كوردستان گەیشتە لووتكە، زۆربەی گەلی كورد هاتە ڕیزی شۆڕشی كورد لە ساڵی 1974.

مەسەلەی نائینتمایی دوای پلانەكەی جەزائیر و سەرهەڵدانی كۆمەڵێك حزب دەستی پێ كرد، ئەو حزبانەی كە چەكیان هەڵگرت و لەگەڵ یەكدیدا كەوتنە شەڕەوە و كەسانی خەباتگێڕیان لە یەكدی تیرۆر كرد، ئەو كاتە دیاردەی ئینتیما بۆ حزبەكان جارێكی دیكە گەشەی كردەوە، مەسەلەی ئینتیماش بۆ كوردستان لاواز بوو، بە هۆی ئەو شەڕ و كوشتارە ناوخۆییە كە نائومێدی و بێ هیوابوونی بەدوادا هات، بۆیە دەسەڵات لە بەغدا دڕندەترین كردەوەی تیرۆری دەرحەق بە كورد پەیڕەو دەكرد، لە كاتێكدا حزبە كوردییەكان شەڕی یەكتریان دەكرد، ئا لێرەدا لاوازی لە ئینتیما لە نێو كۆمەڵگەی كوردیدا گەشەی كرد.

ڕاپەڕینی ساڵی 1991 دژی ڕژێمی فەرمانڕەوا لە بەغدا هاندەر بوو بۆ گەڕاندنەوەی ڕایەڵەی نیشتمانی و هاوكاری و تەبایی بە هۆی یەكێتیی هەڵوێستی بەرەی كوردستانی و سەركردایەتیكردنی بۆ ڕاپەڕینە میللییەكە، كاتێك جەماوەری كوردستان پاڵپشتیی هێزەكانی پێشمەرگەی كرد، بۆ ڕزگاركردنی زۆربەی خاكی كوردستان. ئەنجامدانی یەكەم هەڵبژاردنی ئازاد لە كوردستان بۆ دامەزراندنی دامەزراوەكانی یاسادانان و جێبەجێكردن هەستێكی بێ سنووری هێنایە ئاراوە، میللەتی كورد ئەو پەڕی ئامادەیی خۆی پیشان دا بۆ بەرگری كردن لە كورد و كوردستان، ئاستی ئەو ئینتیمایەش گەیشتە ئەو پەڕی لووتكە، لەمەدا گەل ڕووبەڕووی چەندین كارەساتی ئابووری و دارایی و مەترسیی ئەمنی بووەوە، هەموو تاكەكانی گەل یەكڕیز وەستان دژی هەوڵ و پیلانە تێكدەرەكان و گەمارۆی ئابووری كە ڕژێمی فەرمانڕەوای بەغدا سەپاندبووی.

لەوەتەی ساڵانی 1994 كێرڤی مەسەلەی ئینتیمای نیشتمانی بەرە بەرە ڕووی لە خوارەوە كردووە، بەهۆی هەڵگیرسانی شەڕی ناوخۆ و ئەو كارەسات و مەینەتی و نائومێدی و كاولكارییەی بەدوای خۆیدا هێنانی، گەلی كورد دابەش بوو بۆ چەندین گرووپ و لایەن، جارێكی دیكەش قسەكردن لەسەر وەلای حزبی هاتەوە گۆڕێ، جگە لەو ماوەیەی كە كوشتار تێیدا وەستابوو، هەروەها ئاشتەوایی و هاوپەیمانی و زێدەبوونی مەترسییە ئەمنییەكان و هەڕەشەكانی ناوخۆ و دەرەوە، بەڵام مەسەلەی لاوازیی ئینتیمای نیشتمانی بەردەوام بوو، تەنانەت ئینتیما بۆ حزبەكانیش وەكو جاران نەبوو، بە هۆی تووڕەیی و بێزاریی لەهەمبەر هەڵسوكەوتی هەندێ لە سەركردەی حزبەكان، كە كەوتنە تۆڵەسەندنەوە و كۆنتڕۆڵكردنی هەژموون و سامان و دابەشكردنی پۆستەكان لەنێو خۆیاندا، هەروەها دابەشكردنی دەستكەوتەكان بە سەر كەسانی نزیك لە خۆیان.

دەكرێ لێرەدا گرنگترین فاكتەری دابەزینی كێرڤی مەسەلەی ئینتیمای نیشتمانی كورت بكەینەوە، بەتایبەتی لەنێوان نەوەی دوای ڕاپەڕیندا كە گرنگی بە خەبات و قوربانیدانی حزبە كوردستانییەكان نادات، تەنانەت بە كارەساتەكان و ئەنفال و كۆمەڵكوژیی بارزانییەكان، بە قەدەر ئەوەی گرنگی دەدات بە دەستەبەركردنی ژیانێكی ئازاد و سەربەرزانە و ئایندەیەكی مسۆگەر.

1. ناكۆكی و گرژییەكانی بەردەوامی نێوان حزبە كوردستانییەكان و لۆمەكردنی حزبێك لە لایەن حزبێكی دیكەوە، نەبوونی دیدگەیەكی ڕوون و گوزارشتكردن و بەكارهێنانی هۆیەكانی ڕاگەیاندن بۆ خزمەتی نەخشەكێشانی وێنەیەكی تەڵخ بەرانبەر بە ئایندەی هەرێم و، تانەدان لە دامەزراوەكانی یاسایی و جێبەجێكردن، بۆ هێنانە كایەی نائومێدی لای نەوەی گەنج و تێكشكاندنی هیوا و ئاواتیان و هاندانیان بۆ كۆچكردن.

2. هەڵكشانی ماوە بە ماوەی قەیرانەكانی نێوان بەغدا و هەرێم، ئەمەش هۆكار بوو بۆ زیادبوونی هەستی شكستهێنان و نەمانی بڕوابوون بە هەرێم، بە هۆی ئەو هەڕەشانەی بەغدا و دەوڵەتانی دراوسێ ڕووبەڕوویان دەكردینەوە، یان تابوورێكی بەكرێگیراو پڕۆپاگەندەی نەرێنی لە بارەی چارەنووس و ئایندەی هەرێم بڵاو دەكردەوە.

3. خۆبەزلزانینی هەندێ بەرپرسانی دەزگا حكوومییەكان لە مامەڵەكردنیان لەگەڵ هاووڵاتیان و گرتنبەری هۆكارەكانی ڕۆتینی نەریتی، هاوكات بەدەنگەوەنەهاتن بۆ سكاڵای هاووڵاتیان، یان گوێگرتن لە داخوازییەكانیان، دەركەوتنیشیان لە كەناڵەكانی ڕاگەیاندن و سۆشیال میدیا بە دەستكەوت دادەنا.

4. ڕەفتاری بەرزئاسای هەندێ لە سەركردە سیاسییەكان، خۆخەریككردن بە كۆكردنەوەی سامان و دابەشكردنی پۆستەكان بەسەر كەسانی نزیك لە خۆیان، بە چاوپۆشی لە پێوەرەكانی لێهاتوویی و شارەزایی، ئەمەش بووە هۆی بێزاری و بێ ئومێدی و نائینتیما، تەنانەت بۆ حزبیش لەلایەن ئەندامەكانیەوە.

5. لاوازیی پەیوەندیی نێوان دامەزراوە حزبی و حكوومییەكان لەگەڵ دەستبژێری ڕۆشنبیر و ڕێزنەگرتن لە مامۆستایانی ئایین و زانا و ئەدیب و هونەرمەند و، پشتگوێخستنی بۆچوونەكانیان و سوودوەرنەگرتن لە شارەزاییان.

سووكایەتیكردن بە ڕۆڵی ڕۆشنبیری لە ئەدەب و هونەر و شانۆ و زانا و مامۆستایانی ئایین دەبێتە هۆی نەمانی ئینتیمای نیشتمانی، چونكە ئەوانە ڕۆڵی بەرچاویان هەیە چ لە كاتی ئاشتی و سەقامگیردا، یان لە كاتی قەیرانەكان كە هەوڵ دەدەن تۆوی بەهاكانی نیشتمانی و قوربانیدان و هاوكاری و لێبووردەیی و بنیادنانی ئاشتیی كۆمەڵایەتی لە دەروونی تاكەكانی كۆمەڵگەدا بچێنن.

6. تا ئێستا ئەو هەنگاوە پراكتیكییانەی كە بۆ وشككردن و لەناوبردنی سەرچاوەكانی گەندەڵیی دارایی هەڵێنراون، كورتیان هێناوە.

7. ڕەفتاری نابەجێی هەندێ لە كوڕانی چینی سیاسی و لووتبەرزی و شانازی بەخۆوەكردن، كاتێك دەبتە خاوەنی ئۆتۆمبیلی گرانبەها و سەردانی شوێن و خواردنگەكان دەكەن، ئەو شوێنانەی كە تەنانەت چینی سەرووی مامناوەند ناتوانن ڕووی تێ بكەن، ئەمە جگە لە ڕێزنەگرتنیان لە یاساو ڕێساكان، ئەم كردەوانە دەبنە مایەی تووڕەیی و نەمانی بڕوابوون بە دەسەڵاتی سیاسی، بەتایبەتی لەلایەن نەوەی گەنج كە لە سادەترین هۆیەكانی خۆشگوزەرانی بێبەشن، هەمووانیش دەزانین كە كوڕانی ئەو چینە لە كۆكردنەوەی سامانەكانیان ئارەقەیان نەڕشتووە.

8. ئاراستەی هەندێ دامەزراوەی زانستی و پەروەردەیی، بە پێچەوانەی بەرنامەی حكوومی كە ئامانجی گەڕاندنەوەی كادیرانی زانستییە لە دەرەوەی كوردستان، بۆ بەشداریكردن لە پرۆسەكانی گەشەسەندن و پەرەپێدان، ئەو دامەزراوانە ئاستەنگ بۆ ئەمە دروست دەكەن، لەوانەش كاتێ هەر یەك لە وەزارەتی دارایی و خوێندنی باڵا ڕێنمایی دەردەكەن كە بڕی ملیۆنێك دینار نەدرێت بە هەڵگری بڕوانامەی دكتۆرا بە چاوپۆشی لە پلە زانستییەكەی، لە كاتێكدا گرێبەست لەگەڵ بیانییەكان واژۆ دەكەن كە بڕوانامەی سەرەتایی زانكۆیان هەیە و دوو ملیۆن و نیو دیناری عێراقییان پێ دەدەن، هیچ فەلسەفەیەكی شاردراوە نابینین لە سزادانی ئەكادیمیستی كورد كە ئارەزوومەندە بگەڕێتەوە كوردستان، ئەگەر مەبەست لەمە ئەوە نەبێت كە ئینتیمای نیشتمانیی ئەو كەسە لە بەین بەرێت، ئاگاداریشی بكاتەوە كە پەسند نییە لە نیشتمانەكەی خۆی ژیان بەسەر بەرێت.   

 شێوەكانی لاوازیی ئینتیمای نیشتمانی:

1. زاڵبوونی شانازی بەخۆكردن و خۆهەڵكێشان بە بەها ماددییە نەرێنییەكانی تایبەت و بڵاوبوونەوەی بێباكی بە بەها و پرەنسیپە ڕۆحی و سیاسی و كۆمەڵایەتییەكان، هەروەها زاڵبوونی بەرژەوەندیی تاكەكەسی، یان حزبی، یان تائیفی بەسەر بەرژەوەندیی باڵای نیشتمانی.

2. سووكایەتیكردن بە ڕۆڵی پێشڕەوان و دەستەبژێری ڕۆشنبیری و زانستی و كۆمەڵایەتی.

3. بڵاوبوونەوەی دیاردەی گاڵتەكردن بە كەلەپوور و هێماكانی شارستانی و مێژوویی و سومبولە نیشتمانییەكان و سروودی نیشتمانی، هەروەها بە دروشم و ئاڵای كوردستان.

4. سووكایەتیكردن بە دەستكەوتە نیشتمانی و كەسایەتییە نیشتمانییەكان، هەروەها بە قوربانیدانی شەهیدان و ڕێزنەگرتنی بۆنە نیشتمانی و نەتەوەییەكان.

5. سووكایەتیكردن بە ڕۆڵی دامەرزاوەكانی هەرێم، بەتایبەتی دەسەڵاتی یاسادانان و جێبەجێكردن، بەچاك زانینی گەڕانەوە بۆ ڕژێمی ناوەند لە بەغدا، هەروەها ستایشكردنی هێزەكانی ڕژێمی لەناوچوو.

6. بڵاوكردنەوەی وێنەی شێواو لەسەر ماف و ئازادییەكان و زێدەڕۆییكردن لە پیشاندانی هەندێ ڕووداوی لاوەكی.

7. دیاردەی لۆمەكردن لە حكومەتی كوردستان لە ڕووی مامەڵەكردن لەگەڵ دەسەڵاتی فیدڕاڵ و بەو پێیەی حكومەتی دروستكەری قەیرانەكانە.

8. بڵاوكردنەوەی پڕۆپاگەندە لەسەر قەبارەی داهاتەكانی حكومەتی هەرێم و زێدەڕۆیی لە خەمڵاندن و بە مەرامی ئەوەی كە حكومەت كەمتەرخەمە لە پێشكەشكردنی خزمەتگوزارییەكان.

9. دیاردەی گرنگینەدان بە بەرنامە ڕۆشنبیرییەكان، یان بەدواداچوونی ڕووداوەكان و واقیعی ئەرێنی و نەرێنیی سیاسی و جەختكردنەوە لەسەر بەرنامەكانی كات بەسەر بردنی ئاست نزم.

 چارەسەرەكان:

پێویستە حزبە كوردستانییەكان و دامەزراوەكانی یاسادانان و جێبەجێكردن و ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی دیراسەی لاوازیی ئینتیمای هاووڵاتی كوردستانی بۆ گەل و نیشتمان بكەن، ئەمەش بەرپرسیاریەتی هەمووانە بێ جیاوازی.

1. ئەركی چینی سیاسیی حوكمڕان و ئۆپۆزسیۆنە كە ڕۆڵ و كار و ئەركەكانیان لە میانی ساڵانی ڕاپەڕین بە هەموو ڕاشكاوی و شەفافییەتێكەوە هەڵسەنگێنن، هەروەها كەسانی گەندەڵ و هەلپەرست و سوودخوازان لە ڕیزەكانیان دوور بخەنەوە.

2.لەسەر حزبەكانی ئۆپۆزسیۆن پێویستە ڕاستگۆیانە دەستكەوت و نەرێنییەكانی حكومەتە یەك لە دوای یەكەكانی حوكمڕانی هەڵبسەنگێنن، تا هاووڵاتی بە كەموكورتی و چارەسەرەكانی پێشكەشكردنی خومەتگوزارییەكان ئاشنا بێت.

3. لەسەر حزبە كوردستانییەكان پێویستە دیدگەیەكی ڕوونیان هەبێت لەبارەی ئایندەی كوردستان، هەروەها بەرنامەگەلی واقیعیانە بخنە ڕوو، بۆ چارەسەری كێشە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیرییەكان، هاوكات كاربكەن لەپێناو بڵاوكردنەوەی بەهاكانی ئینتیمای نیشتمانی بە چاوپۆشی لە دەسەڵاتی حوكمڕان، چونكە دەسەڵات دەگۆڕێت و دەستاودەست دەكات، بەڵام نیشتمان هەر دەمێنێت.

4. چاوخشاندنەوە بە میكانیزمە پەروەردەیی و كۆمەڵایەتی و دەروونییەكان، تاكو بگۆڕێن بۆ میكانیزمگەلی بەرپرس لە پێگەیاندنی نەوەیەك كە ئینتیمای بۆ گەل و نیشتمانەكەی هەبێت، لە ڕێی گوتنەوەی وانەی زانستە كۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوورییەكان و كێشەكانی وزە و گەشەپێدانی بەردەوام، بەتایبەتی لە قۆناغی زانكۆدا، بۆ چەسپاندنی پەیوەندیی نێوان تاك و ژینگەی كۆمەڵایەتی و نیشتمانی. بۆیە پێویستە سیستەمێكی پەروەردەیی بگرینە بەر بە ئامانجی بنیادنانی مرۆڤی كوردستانی و پێدانی جۆرەها زانست و بەهاكانی ڕەوشت و نیشتمان.

5. گرنگیدانی هەموو دامەزراوە پەروەردەیی و ڕۆشنبیرییەكان بە مێژوو و ڕێڕەوی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كورد و دەرخستنی ڕۆڵی كەسایەتییە نیشتمانییەكان، وایان دابنێین كە ئەوانە سومبولی زیندووی نیشتمانین، وەك ژەنەڕاڵ مستەفا بارزانی و شێخ مەحموود و قازی محەمەد و زانایانی ئایین و ئەدەب.

6. وەزارەتی ڕۆشنبیری بۆنەی نیشتمانی ساز بكات، گرنگییش بدات بە كەلەپووری ڕۆشنبیری و ئەدەبی و فۆلكلۆری میللی، هانی سینەما و شانۆی ئامانجدار بدات.

7. دامەزراوە ڕۆشنبیری و میدیاییەكان گرنكی بدەن بە بەرنامە و چالاكییە ڕۆشنبیری و كۆمەڵایەتی و وەرزشی، هانی داهێنانە فیكری و زانستییەكان بدەن.

8. ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی ڕۆڵی ئەرێنی ببینن لە گەشەپێدانی كەسایەتیی نیشتمانی، لە ڕێگەی چەسپاندنی بەها نیشتمانییەكان و ئینتیما و شانازیكردن بە كەلەپووری ڕۆشنبیری.

9. دامەزراوە ڕۆشنبیرییەكان هانی ئەدیب و هونەرمەند و بیرمەندان بدەن بۆ بەرزڕاگرتنی مەینەتییەكانی گەلی كورد لە پرۆسەكانی ئەنفال و هەڵەبجە و جینۆسایدی بارزانی و ئێزدییەكان لە میانی شاكارەكانی ئەدەب لە شیعر و پەخشان و ڕۆمان و چیڕۆك و بەهەمهێنانی فیلم و نمایشكردنی شانۆگەری، پاڵپشتیی ماددی و مەعنەوییان بكەن، چونكە ئەو گەلانەی یادەوەریی مێژووییان لەبیر بكەن، ئەوا ئێستا و ئایندەشیان لەدەست دەچێت.

10. ئەم هەموو ڕێگەچارانە ئامانج ناپێكن، ئەگەر حزبە كوردستانییەكان دەستبەرداری سەنگەر لە یەكتر گرتن دژی یەكدی نەبن، یان واز لە تۆمەت بەخشینەوە و هەوڵی قۆرخكردنی دەسەڵات و هەژموون نەهێنن، یان كەسانی هەلپەرست و سوودخواز و گەندەڵ داڵدە نەدەن.

11. كۆمپانیا و دامەزراوەكانی كەرتی تایبەت بەرپرسن لە فەراهەمكردنی هەل بۆ گەنجان بە ڕاهێنان و شیاندن و دامەزراندنیان، چونكە ئەوان دەتوانن هیوا و دڵنیایی بە گەنجان بدەن، لە بنیادنانی ژیانێكی ئازاد و سەربەرز، بەمەش بەشداری دەكەن لە دوورخستنەوەی مۆتەكەی نامۆبوون و نائینتیما لە كۆمەڵگەدا.

12. شیاندنەوەی زۆربەی كادیرانی كارگێڕی بە بەكارهێنانی خزمەتگوزارییە ئەلەكترۆنییەكان و وەلاوەنانی ڕۆتین لە پێشكەشكردنی خزمەگوزارییەكان، بۆ ئەوەی بێزاریی چاوەڕوانی لە تەواوكردنی مامەڵە نەمێنێت، هەروەها ئاسوودەیی دەروونی هاووڵاتیان و ڕازیبوون لە ئەركی دامەزراوە حكوومییەكان بێننە ئاراوە، چونكە ئاسوودەیی دەروون ڕۆڵی گرنگی لە هەستكردن بە دڵنەوایی و ئینتیمای نیشتمانی هەیە.

13. شەفافییەت و یەكسانی لە جێبەجێكردنی یاسا و ڕێنماییەكان لەسەر هەموو هاووڵاتیانی هەرێم لەلایەن هەموو دامەزراوە حكوومییەكان.

14. فراوانكاری لە دروستكردنی بنكەی وەرزشی و هونەری و هاندانی هەموو جۆرە چالاكییەكی وەرزشی و هونەری لە نیگار و پەیكەرتاشی و...تاد.

15. گرنگیدان بە مامۆستایان لە هەموو قۆناغەكاندا، چونكە ڕۆڵیان هەیە لە گەشەكردنی كەسایەتیی قوتابیان و قووڵكردنەوەی بەهاكانی ئینتیما و هاووڵاتیبوون و خۆشەویستیی سیستەم و هاریكاری و كرانەوەی فیكری.

16. چاودێریكردنی هۆیەكان و تۆڕەكانی پەیوەندیی كۆمەڵایەتی، چونكە گۆڕەپانی كراوەن بۆ دیالۆگ و گۆڕینەوەی بیروڕا، ڕەنگە ئەو بیرۆكە نەرێنییانە كاریگەرییان هەبێت بۆ مەسەلەی ئینتیمای نیشتمانی، بەتایبەتی ئەوانەی هانی هەرەسهێنانی بەهاكان و كەلەپوور دەدەن، هەروەها گیانی بێباكی و سووكایەتیكردن بە سومبولە سیاسی و نیشتمانییەكان بڵاو دەكەنەوە، تاكەكانی كۆمەڵگەش هان دەدەن، یاخی بن و پەلاماری دامەزراوەكان بدەن، یان بەڵێنی چەواشەكاری دەدەن.

17. هاندانی خێزانەكان بۆ گەشەپێكردنی كەسایەتیی تاكەكانیان و گۆشكردنیان بە گیانی وەفا و قوربانیدان و هاریكاری و ئینتیما بۆ گەل و نیشتمان.

18. پەیوەندیی حكومەت لەگەڵ ڕەوەندانی كورد لە دەرەوەی كوردستان و هاندانی شارەزا و بەهرەمەند و تاكو هاوكاریی دامەزراوە حكوومییەكان بكەن و، سوود لە ئەزموونەكانیان وەربگرن، بە بواری تەندروستی و پەروەردە و وزە و ژینگە و بەنداو و ئاو و، دامەزراندنی پرۆژەی كشتوكاڵی و پیشەسازیی كشتوكاڵی و گەشتیاری، یان بانگ بكرێن بگەڕێنەوە كوردستان و هەلومەرجی كاركردنیان بۆ فەراهەم بكرێت و ژیان و گوزەرانیان مسۆگەر بكرێت.

 

 

شرۆڤەكاری سیاسیی سەربەخۆ و پڕۆفیسۆر لە یاسا - زانكۆی سۆران.