موسكو- كونفرانسیكى بیرهوهرى لهسهر بارزانى نهمر
له سهرهتادا راویژكارى حكومهتى ههریم له روسیا ( یورى نهبییًڤ ) كونفرانسهكهى كردهوه و پاشان بهریًوهبهرى ریكخراوى هاوكارى لهگهل گهلانى ئاسیا و ئهفریقا كیم ئهحمهد كوشیًڤ (ئهبو ئهحمهد) باسى چونیهتى پهیوهندیهكانى لهگهل بارزانى نهمر وه سهركردهكانى ترى شورشى ئهیلول كه له لایهن حكومهتى یهكیتى سوڤیهتهوه پىى راسپیًردرابوو كرد و زور به گهرمیهوه باسى چاوپیكهوتنهكانى لهگهل بارزانى نهمر وه ههروهها دارا تهوفیقى كرد و ووتى كه وهكو یادگارى له لایهن دارا تهوفیقهوه جلوبهرگیكى كوردى پیشكهش كراوه كه له سالونى كونفرانسهكهدا ههلواسرابوو . ئهبو ئهحمهد بارزانى نهمرى وهكو كهسایهتیكى موقهدهسى ناوبرد و ووتى كه چون بهلاى گهلى كوردهوه وهكو كهسایهتیكى مهقهدهس چاو لیدهكریت و ئهویش ههر بهو شیوهیه دانى پىًدهنیًت كه ههموو ژیانى له پیناو گهلى كوردا تهرخان كردووه
نوینهرى حكومهتى ههریمى كوردستان له روسیا دكتور خوشهوى مهلائیبراهیم به دورو دریًژى له ووتاریكدا باسى ژیانى بارزانى نهمرى كرد كه له بهشیكیدا دهلیت كه له میژوى گهلى كورددا زور بهدهگمهن دهتوانین كه رابهرى وا لیًوهشاو كه ئاسهوارى وا قولیان له دواى خویاندا به جیًهیشتبیت ببینن .له پیًش بارزانى نهمریش زور سهركردهى كورد پیًشهواى سهرههلدانهكانى كوردیان كردووه بهلام تهنیا بارزانى نهمر توانیویهتى كهله ماوهى زیاتر له 14 سال به شیوهیكى دیفاكتو ستروكتورى سهربهخوى كوردستان بهقهد روبهرى لوبنان و زیاتر له ملیون كهسیك له ژیر سهركردایهتیهكهیدا بپاریًزیت و بهریًوهى ببات وه ریًرهوى بزوتنهوهى ئازادیخوازى گهلى كورد بو شیًوازى موئهسهساتى بگوریًت وه پارتى دیموكراتیش بو بزوینهریكى بههیزى گهلى و جهماوهرى بگوازیًتهوه وه ههروهها بزوتنهوهى ئازادیخوازى گهلى كوردیش لهروى نیًونهتهوهیدا به گهلانى جیهاندا بناسیًنیت و ههرچهنده دهستكهوتهكانى شورشى ئهیلول له پاش ههرهسهیًنانى سالى 1975 داش كوتاییان پىً نههات و ئیستاش ئیمه بههرهمهندى خهباتى بارزانى نهمرین . بارزانى نهمر توانى كه بو ههموو جیهان بسهلمیًنیًت كه گهلى كورد نهتهنیا دهتوانیًت بهرهنگارى شهر ببیًتهوه وه نهتهنیا دهتوانیت كه تهحهمولى روژانى ناخوش بكات و دهتوانیًت كه خهباتیش بكات وه سهریش بكهویًت بارزانى نهمر سیمبول و هیواى ههموو بهشهكانى ترى كوردستانه وه یهكى له سهركردهكانى ههره بهناوبانگى سهدهى 20 ههمه و ریًرهوهكهى وهكو سهردیًریك له سهدهى 21 یهكهمیشدا ههر پهیرهوى لیًدهكریًت .
بهشیكى كورتى فیلمهكانى دهرهیًنهران ههڤال حهمهد جهعفهر وه د. نیاز لاجانى كه چهند سالك پیش له سهر میژوى بارزانى ئاماده كرابون به ئاماده بوان پیًشان دران .
له پاش نهمایشى ئهو فیلمانه به شیوهیكى حهماسیانه كونسولى گشتى پیًشوى روسیا له ههولیر ڤاگیف گهرایًڤ باسى ئهو ئافرهته روسیانهى كه خیزانى یاوهرانى بارزانى نهمربونه وه له كوردستاندا دهژین كرد و ههروهها وتى كهله سالى رابردوو بیرهوهرى 65 سالهى سهركهوتنى شهرى جیهانى دووهمیان له ههلیر كردهوه و ژمارهیكى زورى یاوهرانى بارزانى نهمر كه چوبونه روسیا و ژمارهیكى زورى ئافرهتانى روسیش وه ههروهها سهروكى ههریمى كوردستانیش بهشدارى تیدا كردبوو وه ریزیكى تایبهتى بو ئهو ئافرهتانه ههیه وه ههروهها ناوبراو ووتى كه به خوى یهكى له كهسایهتیه یهكهمهكانى دیپلوماتى دهرهوهى پایتهختى كوردستانه كه سهردانى مهزارى بارزانى نهمر كردووه وه ههر بهدواى ئهویشدا دیپلوماتهكانى ترى وولاتانى تر سهردانى مهزارانیان كردووه وه دوباره وتى كهلهو 30 سالهى كه وهكو دیپلومات كارى كردووه سالهكانى كارى له كوردستان خوشترین سالانى كارى بووه .گارایڤ باسى پیشنیارهكهى سهروك مهسعود بارزانى كرد كه دهیانهویت كیتابیكى گهوره لهسهر ههڤالانى بارزانى نهمر و خیزانهكانى روسى له چاپ بدهن.
دو دیپلوماتى ترى پایهبهرز ( یورى كوتوڤ كه ئیستا جیًگرى سهروكى كومپانیاى بهناوبانگى نافتاى روسیایه وه ڤیكتور كالین ) كه له سالهكانى 60 وه 70 كاندا لهگهل سهركردایهتى كورد و بارزانى نهمر كاریان كردووه باسى بیرهوهرى وه ههلسوكهوتهكانیان لهگهل كورد و سهركردایهتى كورد كرد و وتیان كه یهكیتى سوڤیهت یارمهتى كوردى دهدا وه ههولیدهدا كه پهیوهندیهكانى نیوان عهرهب و كوردهكان ئاساى وه باش بیًت وتیان كه بارزانى نهمر له نیوان خهلكى كورددا خاوهنى خوشهویستى و ناوبانگیكى لهرادهبهدهر بوو وه كارتیكردنیًكى زوریشى لهسهر عیراقدا به گشتى ههبوو . بهریز كوتوڤ وتى كه زور لایهن ههولى لیك تهرازاندنى ریزهكانى نهتهوهى گهورهى كورد دهدهن . جاریكى تر ئهو كوبونهوهیهى ئیمرو لهگهل كوردهكان بو من جیگاى شانازى و سهرفهرازیه وهلهگهل ههمو ئهو كوردانهى كه دانوستاندنم ههبوو ههمیشه ههستى خوبهختكردن و خوشهویستى ولاتم له لایهن ئهوانهوه بهدیكردووه . روسیاش ههمیشه یارمهتى كوردهكانى داوه وه من هیوادارم كه روژیًك گهلى كورد سهربهخوى خوى لهههر چوارپارچهدا بهدى بهیًنیًت .
راویًژكارى سهروكى ئاژانسى رییا نوڤهستى روسى (كونستانتین ماكسیموڤ) باسى بیرهوهرى وه سهردانهكانى لهسالهكانى 60 كان بو كوردستان كرد و زور بهگهرمى باسى ئهو پهیوهندیانه كرد.
لهو كونفرانسهیهدا به چهپله وه ریزگرتن له خیًزانى شههید مهلاحهسهن (سونیا پوخوموڤا) كه كهسایهتیكى نزیكى بارزانى نهمر بووه بهردهوام بوو .
بهرپرسى پارتى كومونیستى عیراق له روسیا حهسهن نهدداوى كه كاتى خوى لهكوردستان پیًشمهرگه بووه زور بهگهرمى و حهماسهوه باسى قارهمانیهتى بارزانى نهمر بو كورد و عهرهب كرد وه كاتیك كهله سالى 1958 وه بارزانى نهمر له موهاجرهتهوه گهرایهوه عیراق وهكو قارهمانیكى نهتهوهى پیشوازى لیكرا و وتى كه گهلى كورد مافى خویهتى كه مافى خوچارهنوسى ههبیت كهلهلایهن بهشدار بوانهوه بهچهپله لیدان پیشوازى گهرم لیكرا.
بهرپرسى فوندى كولتورى كورد له روسیا زازا كهلاشوف وتاریكى پیشكهش كرد و باسى بهشیًكى دهستكهوتهكانى شورشى بارزانى نهمرى كرد و پاشان بهرپرسى بهشى كوردناسى له ئاكادیمیاى زانستى ئهرمهنستان دكتور وه پروفیسور كارلن چاچان باسى رولى بارزانى نهمر لهسهر كوردهكانى ئهرمهنستان كرد و ووتى كهله ژیر فشار و پیًداگرى بارزانى نهمر رادیوى ئیرهڤان له 15 دهقیقه له ههفتهیهكدا بو 2 نیو سهعاتى له ههفتهیهكدا بهرنامهكانى روژانهى بو زیاد كرا وه روژنامهى رییا تازهش بو به روژنامهیكى روژانه. پروفیسور كارلن چاچان باسى ئهو كیتابهى كرد كه لهسهر بارزانى نهمر به پىى سهرچاوهكانى ئهرمهنى له چاپى داوه كرد و وتى كه بهخوى خاوهنى ههزاران كیتاب وه روژنامهیه كه پهیوهندیان به كوردهوه ههیه وه ئامادهیه كه پیشكهش به ئاكادیمیاى كوردستان بكات .
بهرپرسى مالى كوردان له موسكو ههڤال فهرهاد زور بهگهرمى باسى خولیبوردهى و رولى بارزانى نهمر له ناو بزوتنهوهى ئازادیخواز وه باكورى كوردستان كرد وه وتى كه ههرله مانگى مارته كه بارزانى نهمر له دایك بووه وه وهفاتیشى كردووه وه ههروهها ههرلهو مانگهدایه كه كهسایهتى قارهمانى وهكو عهگیدیش شههید بوونه .
سهروكى جالیهى كوردى له روسیا مستهفا سنو چهندین باسى رول وه كاریگهرى بارزانى نهمر له ناو كوردهكانى سوریا كرد .
مهتلهب عوسمانوڤ بهرپرسى ئوتونومى كولتورى كوردى له موسكو وتى كه بو جارى یهكهمه له پاش زیاتر له 30 سال كه له موسكو ژیان بهسهر دهبات بهو شیوهیه ههموو ریكخراو وه كهسایهتیه كوردیهكان له یهك شویًندا كودهبنهوه و ئهوهش دهستكهوتى بارزانى نهمره كه توانیویهتى ههموو كوردهكان بگهیًنیًته یهك .
دكتور وه روژنامهنوس ڤهدیم ماكارینكا باسى پهیوهندیهكانى میژوى ههزاران سالهى كونى كورد و سلاڤیانیهكان و روسهكانى كرد و ووتى كه ئیمروش پیویسته كه به شیوهیكى كاراتر روسیا ئاور له كوردهكانى ههر چوار پارچهى كوردستان بداتهوه و ئهو دوستایه میًژوییه له بیر نهكهن .
له پاش كردنهوهى كونسولخانهى روسیا له ههولیر بهشیكى زورى قوتابیانى كورد دهستیان به خویندن كردووه و بیشهك كه بهردى بناغهى ئهو پهیوهندیانهش بو بارزانى نهمر دهگهریتهوه بویه به نوینهرایهتى ئهو قوتابیانه دانهر ئهبوبهكر مستهفا چهند قسهى لهسهر راسپاردهى بارزانى نهمر لهمهر خویندن و بهردهوامبون له خویندنهكهیان كرد و پارچه شیعریكى ماموستا ههژاریشى لهسهر بارزانى نهمر خویندهوه
ههر لهو كونفرانسهیهدا كهسایهتیهكانى بهناوبانگى وهكو ئهمین موستهفا - كه راویژكارى شوراى ئهمنیهتى روسیایه و نوسهرى بهناوبانگى چیروكهكانى مندالان نوسهر ئهندرىً چوڤلین كه نیازى چاپ كردنى چیروكهكانى فولكولورى كوردى ههیه .وه ههروهها بهرپرسى یهكیتى یهزیدیهكانى روسیا رافیك رهشویان وه بهرپرسى كومهلهكانى كومهلایهتى كوردى میراب شهمویان وه سیاسهتمهدار و نوسهر یورى داسنى و مولحهقى روشهنبیرى سهفارهتى عیراق دكتور توعمه وه سهرنوسهرى روژنامهى كوردستانى ئازاد ئیشخان وه پهیكهر سازى بهناوبانگ تهیمور رهشویان وه پروفیسور نیكولاى بوتاى كه كیتابیكى لهسهر كوردهكانى یهكیتى سوڤیهت له چاپ داوه.