qezay şêxanî ser be parêzgay dhok، jmareyekî zor awarey lexogrtuwe û le amadekarîdaye bo pêşwazîkrdn û nîştecêkrdnî şepolêkî dîkey

qezay şêxanî ser be parêzgay dhok، jmareyekî zor awarey lexogrtuwe û le amadekarîdaye bo pêşwazîkrdn û nîştecêkrdnî şepolêkî dîkey aware behoy şerî rzgarkrdnî muslewe. bo qsekrdn leser teheddîyekanî peywest be çonyetî xoamadekrdn bo lexogrtnî eu jmare zorey awarekan û tawtwêkrdnî çend prsêkî dîkey peywendîdar bem babetewe، gulan dîmaneyegî legel serdar şêx yehya، qaymqamî qezay şêxan encamda، ke le çend tewerêkda ra û serncekanî dexeynerû.
serdar şêx yehya qaymqamî şêxan bo (gulan):
pêwîste nawçe azadkrawekan awedan bkrênewe bo euey awarekan btwann bgerênewe

le operasyonî azadkrdnî muslda pêşbînîî hatnî 30 hezar awarey dîke bo şêxan dekeyn

qezay şêxanî ser be parêzgay dhok، jmareyekî zor awarey lexogrtuwe û le amadekarîdaye bo pêşwazîkrdn û nîştecêkrdnî şepolêkî dîkey aware behoy şerî rzgarkrdnî muslewe. bo qsekrdn leser teheddîyekanî peywest be çonyetî xoamadekrdn bo lexogrtnî eu jmare zorey awarekan û tawtwêkrdnî çend prsêkî dîkey peywendîdar bem babetewe، gulan dîmaneyegî legel serdar şêx yehya، qaymqamî qezay şêxan encamda، ke le çend tewerêkda ra û serncekanî dexeynerû.



qezay şêxan 60 hezar aware lexodegrêt û pêşbînî dekrêt 30 awarey dîke ruuy têbkat
serdar şêx yehya، qaymqamî qezay şêxan sereta sebaret be çonyetî nîştecêkrdnî awarekan û pêşbînîyekanî bo eu awaraney ke egerî ewe heye le dahatûda rûbkene qezake wtî: «jmarey danîştuwanî qezay şêxan beher 5 nahyeke û 175 gundekeyewe 180 hezar kesn، bêcge lewan nzîkey 60 hezar aware û 1000 penahendey kurdanî bakûr û rojhelatîş lem qezayeda nîştecên، le snûrî şêxanîşda çwar kamp bo awarekan krawetewe ke nzîkey 40%î awarekan lenaw kempekandan û 60%îşyan le derewey kempekan nîştecên. kempekanîş brîtîn le kampî îsyan û germawe û mam reşan û şêxan û lalş، halî hazr kar bo drustkrdnî kampî zêlkanîş dekrêt ke twanay euey heye le qonaxî yekemda 3 hezar xêzan le xobgrêt û le qonaxî duwemda frawantr dekrêt bo euey 3 hezar xêzanî dîkey têda nîştecê bkrêt. herweha pêwendîman pêwekrawe bo euey kampêkî dîkeş drust bkrêt le snûrî qezay şêxan ke pêman başe eu kampeş her le snûrî zêlkan drust bkrêt. kewate leber nzîkîî qezay şêxan le muslewe ke wadekat bbête nzîktrîn xal bo geyandnî awarekan، herweha leber euey her le seretay drustbûnî îdare lew nawçeyewe pêwendîyekî komelayetî behêz lenêwan xelkî em nawçeyeda drust bbêt، ewa pêşbînî dekrêt awarekan zortr rû lem qezaye bken. kewate çawerwan dekrêt 30 hezar awarey dîke- cge lew 60 hezarey êsta le qezakeda nîştecên- rûbkene şêxan ke pêşbînî dekrêt le seda 99î eu kesaney aware debn le netewey ereb bn.»
pêşwazîkrdn le awarekan karêkî asan nîye û pêwîstî be zemînesazîye
sebaret be xoamadekrdn û zemînesazkrdnîş bo pêşwazîkrdn û nîştecêkrdnî awarekan bem şêweye basî lew proseye krd: «le rastîda pêwîste zemînesazî bkeyn û barudoxeke amade bkeyn، çunke xzmetkrdnî awarekan her tenya be krdnewey kampekan nabêt، yekem şt debêt prsî parastnî eu asayş û aramîyeî ke le herêmî kurdstanda heye، zor be cddî leberçaw bgîrêt û debêt lêkolînewe le nasname û kesayetîî eu kesaneş bkrêt ke aware debn- herweha pşknînî tendrustî bo awarekan bkrêt. leber ewe le êstada be hemahengî legel rêkxrawe byanîyekan û parêzgay dhok hewl dedrêt çend xalêk destnîşan bkrêt bo hatnenaweuey awarekan. dwatrîş ke le kampekanda cêgîrdekrên، debêt layenî eminî parêzraw bêt û herweha debêt xzmetguzarîyekanî eaw û kareba û qutabxane û bnkey tendrustîyan bo desteber bkrêt.»
hewlekanî parêzgay dhok cêy stayşe û berz denrxêndrên
euey aşkraye herêmî kurdstan twanîwyetî ezmûnêk keleke bkat le ruuy çonyetî îdaredanî awarekanewe، her lem ruwewe qaymqamî şêxan amajey bewe krd ke: «ezmûnî herêmî kurdstan begştî û parêzgay dhok betaybetî bo îdaredanî awarekan ewe dexenerû ke eme karêkî asan nîye û serçawey maddî û pştîwanî me'newî zorî dewêt û eme barêkî grane û gumanîş leweda nîye ke parêzgarî dhok gewretrîn bargranî leser şane lem ruwewe، betaybetî cenabî parêzgar، çunke her le seretay destbekarbûnyewe lêşawî awarekan rûyan lew parêzgaye krd، eme sereray qeyranî darayîş. be supasewe çendîn car cenabî serokî hkumet û wezîre berêzekan hewlekanî îdarey dhok û parêzgarî eu şareyan berz nrxanduwe ke be şêweyekî rêkupêk xzmetguzarîye serekîyekanyan bo awarekan desteberkrduwe. emaneş mayeî şanazîye bo dhok û bo qezay şîxanîş، eu rastîyeş deselmênêt ke hem xelkî parêzgake û hem îdarey parêzgake hawkar bûn û dergay malekanyan bo krdûnetewe û dergay şwêne gştîyekanyan bo krdnewe. leber ewe dlnyam emcareşyan her bew şêwe berze helsukewt deken bo xzmetkrdnî awarekan. çunke hemîşe kurd le ruuy exlaqî û mroyyewe helwêstî nwanduwe û rêgrî le hatnî aware nekrduwe û daldey dawn، ç awarey nawxoyî bêt، yan penahendekanî derewe.
hkumetî êraqî kemterxeme û le ast çawerwanîyekanda nebuwe
le welamî eu prsyareşda ke awarekan ç bargranîyekyan bo herêmî kurdstan drûstkrduwe û aya ta çend hkumetî êraq be hanay awarekanewe hatuwe û wek pêwîst le astî berprsyarêtîda buwe؟ qaymqamî qezay şêxan wtî: «barî serşanî hkumetî herêm zor zor qurs buwe، emeş pêwîstî be hemahengîî zyatr dekat legel netewe yekgrtuwekan û komîsyonî balay awarekan û pêwîste dewletanî eurupa û emerîka zyatr hawkarî hkumetî herêmî kurdstan bn، em harîkarîyeş erkêkî mroyye leser şanî netewe yekgrtuwekane û hkumetî êraqîş le ruuy exlaqîyewe erkî euey dekewêteser hawkarî awarekan bkat، çunke ewane xelkî başûr û nawerastî êraqn، keçî bedaxewe hawkarî hkumetî êraq nek le astî pêwîstda nebuwe، bgre zor lawazîş buwe، çunke le koy nzîkey 23 kampî aware le parêzgay dhok hkumetî êraq tenha çend kampêkî drust krduwe، euyş tenya be xêwetge drustî krdûn، le katêkda eu kampaney hkumetî herêk be hemahengî legel rêkxrawe byanîyekan be kabîne drustkrawn û xzmetguzaryekanîş têyanda rêkupêktr desteber dekrêt، wek perwerde û bnkey tendrustî û projekanî eaw û kareba û tenanet qîrtawkrdnî şeqamî kampekanîş، belam cêy daxe ke ewe zyatr le pênc mange tenya bo yekcarîş lelayen hkumetî êraqewe xorak bo awarekan desteber nekrawe، ke ewe kemtrîn û sadetrîn harkarîye ke pêwîste bo awarekan dabîn bkrêt. leber ewe min dû car gleyî le hkumetî êraq dekem، yekemyan egerçî le ruuy emrî waqîewe kurdstan le êraq lêktrazawe، belam herwek beşêk le êraq hejmar dekrêt û dwatr eu awarane le nawerast û başûrî êraqewe hatûn û ewe erkî exlaqî û yasayî ewane ke xzmetyan bken، belam eweta debînîn ke hkumetî herêm û xelkî kurdstan eu erke exlaq û yasayî û însanîyeyan grtote estoy xoyan.»
hawkarîî rêkxrawekan
derbarey euey kamanen eu rêkxraw layenaney ke hawkarîyan bo awarekan dabînkrduwe، serdar şêx yehya euey rûnkrdewe ke: hîç mangêk nebuwe dezgay xêrxwazî barzanî çalakî nebûbêt bo destebekrdnî hawkarîyekan û berdewam xorak û kelupelî nawmalyan beser awarekanî snûrî qezakemanda dabeş krduwe، eme cêy destxoşîye. herweha zorcar dezgay rwange çalakî hebuwe، be heman şêwe kunsulî îmaratî û mangî sûrî îmaratî berdewamin le dabeşkrdnî hawkarîyekanyan. herweha supasî mangî sûrî kwêtî û kunsulî kwêtîş dekeyn. wate hawkarîyekanî rêkxrawe byanîyekan berdewame، belam hêşta em hawkarîyane le ast gewreyî jmarey awarekanda nîn û ême çawerêy zyatryan lêdekeyn، leber euey eger awarekan wek pêwîst xzmet nekrên، ewa rûdekene wlatanî eurupa û bargranî û kêşe bo eu wlataneş drust deken، wek euey le ferensa û elmanya û belcîka bedî dekeyn.»
prsî parastnî pêkewejyan le duay hatnî awarekan
sebaret be prsî pêkewejyan lem qezayeda û çonyetî parastnî eu pêkewejyane le duay hatnî eu jmarey zorey awarekan qaymqamî qezay şêxan wtî: «eger le êraqda be şêweyekî tyorî bas le pêkewejyan bkrêt، ewa le kurdstan û betaybetî parêzgay dhok be qezay şêxanîşewe be emelî bedî dekrêt. min lem ruwewe supasî xelkî şêxan dekem le muslman û êzîdî û mesîhîyewe، be dlnyaîyewe mamostayanî eayînî eu sê eayîne rolêkî balayan heye، herweha rîşspî û pyaumaqûlanî eu sê eayîne rolî serekîyan heye، herweha genc û law û kç û kurî em devereş rolî serekîyan hebuwe û tenanet xelkî dîkeşyan fêrî pêkewejyan krduwe. bedlnyaîyewe lem ruwewe hkumetî herêmî kurdstanîş rolî hebuwe betaybetî cenabî serokî herêm ke le yadî karesatî şngal le dhok cextî leser ewe krdewe ke nabêt kurd û kurdstan çawî le tolesendnewe bêt le beramber eu krdewaney ke tîrorîstanî da'ş encamyan da yan eu netewaney dîke ke stemyan le kurd krduwe û kîmyabaranyan krdûn û enfalyan krduwe û dêhatekanî kurdyan wêran krd û sûtandnyan û hewlyandawe pêşêlkarî bken beramber şeref û namûsî xelkanî ême، betaybetî euey le beramber xuşkanî ême le şngal ruuyda، belku tolekrdnewe debêt be rzgarkrdnî eu nawçane û awedankrdneweyan bêt، pêwîste ême parêzerî şeref û kerametî xelkî dîke bîn û debêt rêz lew kesane bgrîn ke leber hokarî eminî helatûn û hanayan bo kurdstan hênawe، egerçî le ruuy neteweyîşewe kurd nebn û ereb bn، debêt rêzî zyatryan lêbgîrêt. kewate syasetî hekîmaney hkumetî herêm le handanî pêkewejyanda rol û karîgerî hebuwe، herweha cêy şanazîye ke xelkî kurdstan xoyşî hewênî drustbûnî eu pêkewejyane buwe.
azadkrdnewe û awedankrdnewey nawçe dagîrkrawekan zemîney geranewey awarekan ferahem dekat
xalêkî dîke ke şêx serdar şêx yehya zor cextî leser krdewe، prsî awedankrdnewey nawçe azadekrawekan bû، bewey ke debêt eawrî cddî lê bdrêtewe û herlew bareyewe wtî: «le rastîda pêwîste eu nawçaney azad dekrêt، awedan bkrênewe، emeş xalêkî zor grnge، betaybetî ke awarekanî snûrî ême zorbeyan le xuşkan û brayanî êzîdîn، çunke êsta debînîn ke şngal azadkrawe، keçî le seda 99î awarekanî eu devere hêşta lêren û le kampekann، wate negeraneweyan leber eweye ke nawçekeyan awedan nekrawetewe. herweha drustkrdnewey bînakanîş be tenya bes nîye، belku debêt projey xzmetguzarîyan bo dabîn bkrêt، wek eaw û kareba. emeş pêwîste be budceyekî gewre heye û le twanay hkumetî herêm bedere، çunke eweta debînîn ke projekanî hkumetî herêm behoy qeyranî darayî û rewanenekrdnî budcekey lelayen bexdawe rawestawn. leber ewe erkî hkumetî êraqe û debêt perleman bryarî terxankrdnî budceyekî taybetî bdat û le rêy parêzgay dhok û hkumetî herêmî kurdstan eu nawçeye awedan bkatewe. hokarêkî dîke ke pêwîste hkumetî êraq hawkarîyan bkat، eweye ke le ruuy exlaqî û yasayyewe mulzemin em kare bken، keçî ewan legel euey bûnete hokarî hatnî şepolêkî gewrey aware le musl û enbar û dyale û selahedînewe، ewa budcey em herêmeşyan brîwe، aya budce leser bnemay danîştuwan dabeş nakrêt، eger waye، ewa êsta danîştuwanî dhok le seda 100 zyadî krduwe، kewate her hîç nebuwaye debû hkumetî êraq budcey geşepêdanî parêzgay dhokyan rewane bkrdaye، betaybetî ke le seda 40 bo 45î awarekanî dhok xelkî enbar û musl û nawerast û başûrî êraqn. ba her budcey proje xzmetguzarîyekanî eu xelkane rewane bken.»
pêwîstbûnî planêk bo duay azadkrdnewey musl
her sebaret be pêwîstî dananî planêk bo duay azadkrdnewey musl û grngî terxankrdnî budcey pêwîst bo bûjandnewey nawçe azadkrawekan، qaymqamî qezay şêxan bem şêweye prsekeyan baskrd: «êsta ke amadekarîyekanî grtnewey musl tewau buwe û tenya ewe mawe ke katjmêr sfr dabnrêt- ke euyş pêwîstî be rêkkewtnî serbazî û syasî heye- ewa debêt le êstawe plan û budce dabnrêt، nek duay euey şareke azad bkrêt û ême katêkî zor bkujîn be gftugokrdn leser plan û bernamewewe. çunke debînîn katêk serok barzanî belênî be xuşk û bra êzîdîyekan da ke şngal azad dekrêtewe، ewa belênekey xoy brdeser û eu şare azad kra، belam êsta behoy euey awedan nekrawetewe، xelkekey nagerênewe، leber ewe ême temennay eweman dekrd hkumetî êraq tozqalêk wefay hebuwaye û raybgeyandaye ke çon serok barzanî belênî azadkrdnî eu nawçeyeî daw û belênekeşî bedîhêna، ewa êmeş belênî dabînkrdnî budceyek bo awedankrdnewey eu şare dedeyn. êstaş nawçey dîkey kurdstanî le deruberî musl û deştî neynewa mawnetewe ke azad bkrên û katêk pşt be xwa pêşmerge azadyan dekatewe، debêt bîr le awedankrdneweyan bkrêtewe.
pêşmerge rolêkî şerefmendaney le parastnî nawçekeda hebuwe
lebarey rolî pêşmerge bo berperçdanewey hereşe û metrsîyekan û delnyakrdnewey xelkeke، şêx serdar be stayşewe rolî pêşmergey helsengand û wtî: «her le seretay drustbûnî şerî da'şewe، be supasewe pêşmerge qaremanekan be taybetî pêşmergekanî mîhwerî naweran û başîk û tlsqof ke dekewête snûrî qezay şêxan zor xoragrane şeryan krd û rolêkî balayan hebû، ême supasî xelkî şêxanîş dekeyn ke hemûyan wek pêşmerge helsukewtyan krd be kç û afretî em snûrewe ke êsta le mîhwerekanda bûnyan heye، ke hêzêkî heye le snûrî mîhwerî naweran ke têkeln le kç û kuranî şêxan، kewate bûnî pêşmerge û pştîwanî xelkî em nawçeye bo pêşmergekan bûne hoy euey tîrorîstanî da'ş netwann bêne em nawçeyewe.