• Friday, 17 May 2024
logo

maykll barinêt psporrî karubarî rojhellatî nawerrast bo gullan: siyasetî dereweyi îdareyi tiremp qabîlî pêşbînîkrdin nîye

Gulan Media November 29, 2019 Dîmane
 maykll barinêt psporrî karubarî rojhellatî nawerrast bo gullan: siyasetî dereweyi îdareyi tiremp qabîlî pêşbînîkrdin nîye
herwek aşkraye qeyran û tengjekanî rojhellatî nawerrast drêjeyan heye û naseqamgîrî û naaramîyekan bûnete sîma û xeslletî em nawçeye û derhawîşitekanî peresendin û rûdawekanî em nawçeye û rehende nawçeyî û nêwdewlletîyekan bûnete hoyi eweyi çendîn hêzî nawçeyî û cîhanî desttêwerdan le karubarî nawxoyi wllatanî em nawçeyeda biken. ta êsta giringtirîn û destirroyşitûtirîn hêzî cîhanîş lem nawçeyeda emirîkaye, lem rwangeyewe prsî siyasetî dereweyi emirîka le ast em nawçeyeda buwete tewerî gftugoyekî gullan legell maykll barinêt ke prrofîsorî zanistî siyasî û karubare nêwdewlletîyekane le zanikoyi corc waşnton. bwarekanî taybetmendî û şarezayiyekanî brîtîn le karubare nêwdewlletîyekan, ḧukmirranîyi cîhanî, karubarî rojhellatî nawerrast. pêşitirîş le zanikoyi mînêsota, wîstkanison wanebêj buwe.


* le ast nawçeyekî prr le kêşe û qeyranî wek rojhellatî nawerrastda çon le siyasetî dereweyi îdareyi serok donalld tiremp derrwanît?
- min pêm wanîye siyasetêkî peywendîdar bem prsewe le arada bêt lelayen îdareyi serok tirempewe, herçende xozgem dexwast em siyasete hebuwaye, bellku eweyi heye û bedî dekrêt, brîtîye le kardanewe û hellwêst gorrînî tiremp le ast prsekanda.
* aya derencame xirap û ziyanbexşekanî nebûnî siyasetêkî diyarîkraw, yan nebûnî siyasetêkî cêgîr lelayen emirîkawe le ast em nawçeyeda çîye?
- sereta demewêt ewe billêm ke em ḧallete teniya peywest nîye be îdarekeyi serok tirempewe, bellku le serwextî îdareyi barak obamaşda temumjî û narrûnîyekî zor hebû lebareyi eweyi pêwîste siyasetî emirîka le ast em nawçeyeda çon bêt, derencamekeş ewe buwe ke bo sallanêkî zor siyasetdarrêjeranî emirîka deyanzanî nayanewêt çî biken, legell eweşda berçawrrûnîyekî kemiyan hebuwe le bareyi eweyi ke detwanin çî biken. hokarekeş ewe buwe ke tirsî eweyan hebû her karêk encam biden, ewa derhawîşiteyi xirapî lê dekewêtewe. eweyi êstaş be têrrwanîn le edayi em îdareye learadaye, eweye ke siyasetî dereweyi donalld tiremp qabîlî pêşbînîkrdin nîye.
* prsêkî dîkeyi peywest be meylî xudî serok donalld tirempewe bo xubedûrgirtin le prsî bekarhênanî hêze lem nawçeyeda û bigire arasteyi em îdare eweye ke hêndeyi dekrêt xoyi bedûr bigirêt le têweglanî serbazîyewe, êwe lem bareyewe çî dellên?
- ewe raste ke xallêkî dîkeyi cêyi serinc le edayi em îdareye brîtîye le xobedûrgirtin le bekarhênanî hêz, wek amadenebûn bo bekarhênanî hêz katêk êran hêrşî krde ser kêllge newtîyekanî s'udiye, herweha be dûrgirtinî serbaze emirîkîyekan le têweglan le her barudoxêk le sûriyada, wate eme rêçkeyekî cêgîrî siyasetî serok tiremp buwe, ke hemû hêzekanî nawçekeş em prseyan leberçaw grtuwe, wate ewaneyi pêşitir pêyan wabû detwanin pşit be emirîka bibestin, wek îsirrayl û 'erebstanî s'udiye le êstada bîrkrdineweyekî ciyawaziyan heye, derencamekeş ewe buwe ke hendêkiyan rûgeyan berew hêzêkî dîke gorriywe û hendêkiyan le hewllî ewedan xoyan desteberî asayşî xoyan biken.
* amajetan bewe krd ke hêzekanî nawçeke betaybetî hawpeymanekanî emirîka, derkiyan bewe krduwe ke çîtir natwanin wek pêwîst pşit be emirîka bibestin, aya pêt waye birriyarî em dwayiyeyi tiremp bo kşanewe le bakûrî sûriya hêndeyi dîke ew bawerreyi selmand, ke çîtir nakrêt wek hawpeymanêkî mtmanepêkraw le emirîka birrwandrêt?
- le rastîda min pêm waye emirîka hênde mtmanepêkraw buwe, wek eweyi xellkî bawerriyan wabû, herweha ewe rûne katêk doxeke sext debêt û pêwîst dekat peywest bêt be pabendbûnekanî xoyewe, ewa wîlayete yekgrtuwekanî emirîka bîr le berjewendîyekanî xoyi dekatewe û ew berjewendîyane leberçaw degrêt, eweyi mayeyi dlltengîye le têrrwanînî kurd û hêzekanî dîkeyi nawçekewe ewa eme nek her xowîstîye lelayen emirîkawe, bellku be çeşnêkî azarbexş karêkî naytîkîye, derencamekeş eweye ke hêzekanî nawçeke, betaybet hawpeymanekanî emirîka bew şêweye le wîlayete yekgrtwekanî emirîka derrwanin ke aya amadeye hengawî krdarî hellbigirêt bo cêbecêkrdinî ew zemaneteyi be hawpeymanekanî dedat, yan eweye ke le her barudoxêk û legell her wllatêkda teniya û teniya berjewendîyekanî xoyi leberçaw degrêt.
* êwe amaje be nebûnî siyasetêkî rûn, yan cêgîr deken lelayen îdareyi serok donalld tirempewe, le ast em nawçeyeda, bellam eger ême ḧalletî êran leberçaw bigirîn, ewa debînîn em îdareye siyasetî ewperrî fşar piyade dekat le ast ew wllateda bo naçarkrdinî bo gorrînî siyaset û hellwêstekanî, êwe çon lem stiratîjeyi tiremp le ast êran derrwanin?
- sereta debêt ewe billêyin ke em îdareye dijî ew rêkkewtine etomîye bû ke peywest bû be prrograme etomîyekeyi êranewe, ewe bû birriyarî kşaneweyi lem rêkkewtineş derkrd, bellam beder leme rûn nîye aya emirîka çî pêşniyar dekat, herçende hendê car le nêw îdareyi emirîka le waşnton amaje bewe dekrêt, ke boyi heye egerî aşitibûnewe legell êranda bêtearawe, bellam legell eweşda hîç kes nazanêt çî deguzerêt û çî rûdedat.
* kewate be têrrwanînî êwe başitirîn rêgaçare çîye bo eweyi wîlayete yekgrtuwekanî emirîka bîgrêteber bo eweyi peywendîyekî baş û binyadiner legell em nawçeyeda drust bikat?
- eger min wellamî em prsiyarem bzaniyaye, ewa demkrde twêjîneweyek û le govarêkî be nawbangda billawm dekrdewe, herçonêk bêt, min wellamêkî xêram bo em prsiyare nîye, lem ruwewe mşitumirrêkî zor le nêw şarezayanî emirîka dekrêt lebareyi eweyi aya berjewendîyekanî emirîka lem nawçeye çîn û çon dekrêt bergrî lew berjewendîyane bikrêt. legell eweşda dwayi dagîrkrdinî 'êraq lelayen emirîkawe le sallî 2003 ême bîrokeyeman nîye lebareyi eweyi ke aya başitirîn siyaset çîye bo eweyi le ast em nawçeyeda bigîrêteber. leber ewe emirîka wek nawçeyekî prr le naseqamgîrî le rojhellatî nawerrast derrwanêt û nazanêt bo rastkrdineweyi barudoxeke le kwêda hengaw hellbigirêt. lem rwangeşeyewe wîlayete yekgrtuwekanî emirîka hewllîda siyasetêk bigirêteber ke bibête hoyi parastinî hawpeymanekanî û eweyi be diyarîkrawî le êstada bedî dekrêt, eweye ke emirîka gerrawetewe bo siyasetî serwextî şerrî sard, ke peywendîyi başî legell rjême xosepênekanda hebêt.
* aya pêt waye le êstada nawçeyi rojhellatî nawerrast giringîyekî kemtirî heye bo berjewendîyekanî emirîka û emeş bote hoyi eweyi emirîka bitwanêt ta radideyek xoyi le kêşe û milmilanêkanî em nawçeye bedûr bigirêt?
- le rastîda çend deyeyeke em prsiyare le waşnton wrûjêndrawe û qseyi lebarewe dekrêt, eweyi peywest bêt be berjewendîyekanî wîlayete yekgrtuwekanî emirîkawe le ast em nawçeyeda, ewa detwanîn billêyin le serwextî şerrî sardewe yekêk lew berjewendîyane brîtî buwe le parastinî îsirrayl, ke mşitumirrêkî gewre le waşnton dekrêt lebareyi pşitiywanîyi wîlayete yekgrtuwekanî emirîka bo îsirrayl, kewate em meseleye berdewamîyi heye. berjewendî, yan prsêkî dîke peyweste be newtewe ke wîlayete yekgrtuwekanî emirîka hewllîdawe seqamgîrîyek le bazarrî newtda bûnî hebêt, ke lem ruwewe emirîka peywendîyekî nzîktirî legell wllatî 'erebstanî s'udiye grê dawe ke renge ta radideyek eme wllatanî dîkeyi nawçeyi kendawî narreḧet krdbêt, berjewendîyekî dîke peyweste be hewllekanî emirîkawe bo sinûrdarkrdinî karîgerî û destirroyşituwîyi wllatî rûsiya lem nawçeyeda, ke lem ruwewe debêt sinûrdarkrdin û kemkrdineweyi frawanxwazîyi êranîş le nawçekeda be yekêkî dîke le berjewendîyekanî emirîka dabinrêt. ke hemû emaneş ew prsiyareyan lê dekewêtewe, aya em berjewendîyane ta çi radideyek giringn bo wîlayete yekgrtuwekanî emirîka, bo nmûne: aya emirîka çawpoşî dekat leweyi êran bibête hêzêkî nawkî, yan êran binikeyi le sûriya û dwatir le lubinanda hebêt? aya emirîka teniya hewllî ewe dedat, corêk le aşitî lem nawçeyeda le arada bêt? derencamekeş eweye ke wllatanî nawçeke pêyan wanîye ke berjewendîyekan hênde giring bin bo emirîka, ke bibine hoyi eweyi destêwerdan bikat û le heman katda mtmaneyi eweşî pêyi naken ke biyewêt bergrîyan lê bikat.
Top