doxî siyasîyi 'êraq be aqarêkî hestiyarda têperr debêt. guşarî şeqam û xwastî xopîşanderan leser encumenî nwêneranî 'êraq, nwêneranî xellkiyan lew encumeneda naçar krduwe, yasayi hellbijardinî 'êraq hemwar bikenewe. rêkxirawî netewe yekgrtuwekan û emirîka pêşniyarî xoyan bo gorranikarîyekanî dahatuwî 'êraq heye, wllatanî nawçekeş (betaybetî êran) karîgerîyi rastewxo û narrastexoyan leser gorranikarîyekanî 'êraq debêt. govarî gullan le gftugoyekda legell beşar kîkî cêgrî serokî fraksiyonî partî dîmukratî kurdistan le encumenî nwêneranî 'êraq, ew hawkêşe hestiyare û komellêk prsî henukeyî tawtwê krduwe ke peywendîyan be çarenûsî siyasî û yasayî û dahatuwî 'êraqewe heye.

* yasayi hellbijardinekanî 'êraq hemwar dekrêtewe, aya amanc le hemwarkrdineweyi ew yasaye çîye?
- amancî serekî le hemwarkrdineweyi yasayi hellbijadinekanî 'êraq, dawakarîyekî xopîşanderane taweku yasake be şêwe û sîstemêk bêt ke le encamda dengderanî 'êraq begşitî dllinya bin leweyi ke bepêyi sîstemî hellbijardin û bepêyi ew rêjeyeyi dadenrêt, nwênerî rasteqîneyan bigene hollî perleman, çunike le hellbijardinî sallî 2018 û pêşitirîş tane û gazande û gleyî û twancî zor bû le ser encamî hellbijardinekan, hendêk serçaweş amaje bewe deken ke rêjeyi beşdarbûnî xellk le hellbijardinekeda le 20% ziyatir nebuwe, skallayi zorîş zor leser encamî hellbijardineke tomar kra, le êstada ḧzb û layene siyasîyekanî şî'e deyanewêt yasake têperrêndrêt, çunike karîgerî û fşarî xopîşanderaniyan lesere û ew xopîşandananeş ziyatir lew şwên û parêzgayanen ke şî'enşînin, boye deyanewêt le rêgayi têperrandinî ew yasayewe wellamî xopîşanderaniyan bidenewe, egerçî ême wek fraksiyonî partî dîmukratî kurdistan legell ew pelekrdine nîn, çunike têbînî û serincman leser çendîn madide û birrgekanî ew yasaw prse giringe heye, egerçî ew prroje yasayeyi le layen ḧkumetewe bo perleman hatuwe, cêgayi serinc û têbînîye û bepêyi dawakarî û xwastî xopîşanderan nîye û be dllî layenêkî serekîyi şî'eş nîye ke kutleyi (sayron)ـe û ke muqteda sedr serokayetî dekat. bellam sîstemî hellbijardin ke leser astî qezakan bêt, destinîşanikrdinî nwênerî rasteqîneyi xellkî 'êraq dexate jêr metirsîyewe. boye ême wek kurd demanewêt yasayek bo hellbijardinekan le 'êraq hebêt ke be yeksanî û dadperwerî xizimetî hemû 'êraq bikat, her boye legell eweyin ke hemû 'êraq yek bazneyi hellbijardin bêt, taweku eweyi debête perlemantar, nwênerî rasteqîneyi hemû 'êraqîyekan bêt, bellam bedaxewe hendêk kes ke basî kurdiyan dekrd, deyangut: kurd teniya xerîkî berjewendîyi xoyetî û berjewendîyi 'êraq ewlewîyetî kurd nîye, egerçî ême boyanman selmand, eweyi ke pêşniyarî krduwe 'êraq yek bazneyi hellbijardin bêt, teniya kurd buwe û lenaw kurdîşda ziyatir partî dîmukratî kurdistane ke dakokî le yek bazneyi hellbijardin bo 'êraq dekat. le rastîda zorbeyi ḧzbekan mtmaneyi cemaweryan ta astêkî zor ledest dawe, her boye ew layen û ḧzbane metirsîyi eweyan la drust buwe, ke natwanin be şêweyi takekesî deng bênin û serbikewn bo perleman, eger lîstî ḧzbî nebêt, beweş hemû ew ḧzb û layenaneyi şî'e ke êsta le desellatdan le hellbijardinî dahatûda tûşî dorranêkî zor gewre debin.
* giringtirînî ew birrganeyi le yasayi hellbijardinekan hemwar dekrênewe kamanen û taçend karîgerî leser kiyane siyasîyekan drust dekat?
- madideyi (15)ye ke basî sîstmî hellbijardin dekat, herweha madideyi (16) ke bas le kota bo afretan û çoniyetî geyşitinyan be encumenî nwêneranî 'êraq dekat, her boye ew dû madideye zor giringn, çunike debine madideyi serekî bo ayindeyi proseyi siyasî û desellatî yasadanan û cêbecêkrdin le 'êraqda û bepêyi ew hemwarkrdineyi le yasayi hellbijardinekan dekrêt, ew ḧzb û ew layenaneyi ke êsta desellatdarin û lew şwênaneyi ke şî'enşînin û zorînen, gorranikarî zoriyan beserda dêt, çunike katêk madideyi 15 û 16 hemwar bikrênewe, ewa hellbijardin be şêweyi takekesî û frebazneyî û leser astî qezakan debêt, le encamî eweş ew ḧzbaneyi ke cêgayi narrazîbûnî xellkin leser astî 'êraq û betaybetî lew nawçaneyi zorbeyan şî'enşînin, ewane tûşî dorranêkî gewre debin. kurdîş beşêke lew prose siyasîye, boye cextman lewe krduwetewe ke nabêt le pesindkrdin û têperrandinî yasakeda pele bikrêt, egerçî kutleyi sayrun zor pêdagrî deken, bellam serokayetîyi encumenî nwêneran bo dengdan leser ew madidaneyi nakokî leserew hemû yasake begşitî danîşitinekeyi bo rojî çwarşemme (18/12/2019) dwaxist, çunike her dû madidey( 15u16 ) basî dû tewerî serekîyi hellbijardin deken, ke madideyi 15 leser şêwe û sîstemî hellbijardine û çwar pêşniyar lexo degrêt, pêşniyarekanîş wek yek nîn. bo nmûne ême wek kurdu partî dîmukratî kurdistan legell eweyin hellbijardin le 'êraq yek bazneyi hellbijardin bêt eger bem şêweye nebû, ewa lanîkem wek sallî 2018bmênêtewe, bellam layenî dîke heye legell ewen be rêjeyi 100% bêt û leser astî parêzgakan bêt, layenî dîkeş hen ke dellên ba rêjeyi nebêt û ewane derbiçn ke zortirîn deng dehênin, hawkat pêşniyarî sîstemî frebazneyî û lîstî takekesî leser astî qezakan heye, ke em şêwe hellbijardine kêşeyi gewreyi heye, çunike çendîn qeza le 'êraqda hen ke ta êsta sinûrî îdarekaniyan diyar nîye. herweha eger hellbijardin leser astî qeza û danîşituwanî qezake bêt, ewa hendêk qeza hen ke jmareyi danîşituwaniyan nagate 100hezar kes, lew kateda debêt ew qezaye bixirête ser qezayekî dîke ke bemeş heqî xellkî ew qezaye dexurêt. herweha eger hellbijardin leser astî qezakan bêt, perlemantar debête nwênerî qezakeyi xoyi û nabête nwênerî hemû xellkî 'êraq, egerçî bepêyi destûr endamanî encumenî nwêneranî 'êraq debêt nwênerayetîyi hemû xellkî 'êraq biken, nek nwênerayetîyi yek şar, yan nawçeyek, be qseyi hendêk le endamanî encumenî nwêneran bêt, lekatêkda sîstemî frebazneyî leser astî qezakan piyade bikrêt, le hendê şwên şerrî çekdarî rûdedat, çunike qezakan îdareyi biçûkin û xellkeke zorbeyan yektir denasin û lekatî derçûnî kandîdekanda cge le kêbirrkê lewaneye kêşe û pşêwîyi çawerrwaninekraw drust debêt lelayen 'eşayr û pêkhatekaniyewe, hawkat leser astî nawçe kêşe leserekan frebazneyî û astî qezakan karîgerî nerênî heye, çunike sinûrî îdareyi qezakanî nawçeyi madideyi 140 ta êstaş kêşeyan heye û yekla nekrawnetewe ke hendêk le sinûrî qezakan ser be herêmî kurdistane û beşêk le sinûrekanîş ser be parêzgakanî 'êraqn. lelayekî dîkewe ta êsta doxî nawçe dabirrênerawekanî herêmî kurdistan asayî nekrawnetewe û jmareyekî zorî danîşitwanî awaren û natwanin bigerrênewe nawçe û qezakanî xoyan bo eweyi le dengdan beşdarî biken.
* bas lewedekrêt ew hemwarkrdineweyi yasayî hellbijardinekanî 'êraq ziyan le kiyane siyasîye biçûkekan dedat, lew bareyewe ratan çîye?
- boye ziyan be kiyane siyasîye biçûkekan dekewêt, leber eweyi ew kiyane biçûkane natwanin leser astî frebazneyî û qezakan deng kobikenewe û natwanin yek kursîyi perlemanîş bedest bênin, çunike cemaweru dengekaniyan perş û billawe, tenanet hendê layen û ḧzbî gewreş hen leser astî hellbijardinî qezakan ew cemawereyan nîye ke tenanet yek kursîyi perleman bedest bihênin.
* aya mebestî ḧzbe gewrekanî şî'e le cêbecêkrdinî sîstemî frebazneyî leser astî qezakan bo eweye ke hendêk le ḧzbekan betaybetî kiyane biçûkekan le proseyi siyasîyi 'êraqda rolliyan nemênêt?
- nexêr, mebest ewe nîye û ḧzbe gewrekanî şî'e legell sîstemî frebazneyî û qezakan nîn, teniya sayrun ke muqteda sedr serkrdayetî dekat sîstemî frebazneyî qezakaniyan dewêt, emeş leber eweye ke gwaye dawakarîyi xopîşanderane, bellam sîstemî frebazneyî û le astî qezakan ziyatir ziyan be ḧzbe şî'ekan degeyenêt, leber eweyi ewan lejêr karîgerî û fşarî xopîşanderanin, betaybetî ew layen û ḧzbe şî'yeyaneyi ke êsta le desellatin.
* aya egerî ewe heye le dwaqonaẍda ew proje yasayeyi hellbijardinekanî 'êraq her têperrêndrêt?
- bellê, ême pêşbînî dekeyin ew yasayeyi hellbijardinî 'êraq têperrêndrêt û pesind bikrêt, çunike be şêweyekî gşitî fşarî şeqam û xopîşanderan leser encumenî nwêneranî 'êraq heye û lenaw xudî perlemanîş fşarî hendê layen leser perleman û perlemantarin heye, betaybetî kutleyi sayrun fşarî zor drust deken bo têperrandinî yasake, taweku xoyan wanîşan biden ke ewan le hemû kes û layenî dîke ziyatir legell dawakarî xopîşanderanin, lelayekî dîkewe ke temaşayi pêşniyarî wn dekeyin, ewanîş xwaziyarin em sîstemî siyasîyeyi êstayi 'êraq bigorrêt, taweku ew ḧzbe siyasîye teqlîdîyaneyi emirroyi 'êraq û ew karektere siyasîyaneyi êsta gorranikarîyan têda bikrêt û bigorrên be sîstemî siyasî û karekterî taze.
* aya derencamî hemwarkrdineweyi yasayi hellbijardinekan leser prroseyi siyasîyi 'êraq begşitî û proseyi siyasî kurdu herêmî kurdistan betaybetî çî debêt?
- le katêkda ke ew yasayi hellbijardineyi 'êraq bew şêweye têperrêt ke sîstemî frebazneyî bêt leser astî qezakan, ewe kurd le nawçe kêşe le serekan ziyan dekat û le hendê şwên û nawçeda kursîyi perlemanî ledest dedeyin. herweha erkî kurd wek herêmî kurdistan le dahatuwî proseyî siyasîyi 'êraqda qurstir debêt, çunike nazanîn kame karekterî nwê dênepêş û le pêkhênanî ḧkumetda beşdar debin. le layekî dîkewe ew kes û karekteraneyi êsta le desellatdan ta astêk le kurd û maf û dawakarîyekanî kurdistan têdegen û dezanin prroseyi siyasî le herêmî kurdistan be çi şêwazêk berrêwedeçêt, bellam le dwayi hellbijardinî dahatûda bepêyi ew yasa tazeyeyi ke le helbijardinda peyrru dekrêt, ew kes û karekteraneyi êsta le proseyi siyasîyi 'êraqda namêninn, yan desellat û karîgerîyan lawaz debêt, le hemanikatda eger proje yasayeyi hellbijardin hemwar kra û têperrî, êmeyi kurdke lenaw encumenî nwêneranî 'êraqda le koyi 329 perlemantar teniya 58 perlemantarîn, natwanîn rêgrî le têperrbûnî yasake bikeyin û ew yasayiye bêguman têperrdebêt û ḧzbe siyasiyekanî kurdistanîş beşêweyekî gşitî karîgeryan nabêt. le layekî dîkewe lew xopîşandanane hendêk druşmiyan cêgayi serinc û nemanî mtmaneye be waneyi lemewdwa dêne naw proseyi siyasî ke dawa deken nawî herêmî kurdistan nemênêt, bellku wek parêzgakan mameleman legell bikrêt û dawayi gorrîn û hemwarkrdineweyi destûr deken, emeş metirsîyekî gewre leser maf û destkewtekanî kurdu kurdistan drust dekat. le rastîda kêşeyi hellbijardinman le 'êraqda nîye, kêşeke eweye ke ta êsta ḧkumet û îdareyekî baş le 'êraq drust nebuwe ke zaminî çareserî kêşekan bikat.