herêmî kurdistan maweyi şeş salle be berdewamî beşdarî le konfrranisî asayşî nêwdewlletî le miyunşnî ellmaniya dekat, emsall ciya leweyi konfrranisî miyunşn dawetî fermîyi msirur barizanî serokî ḧkumetî herêmî kurdistanî krdbû, le hemanikatda dawetî fermîyi hêmin hewramî wek cêgrî serokî perlemanî kurdistan krdbû, şandekeyi herêmî kurdistanîş be serokayetîyi serok wezîranî kurdistan le rojanî 14-16î şubatî 2020 beşdarîyi konfrranisî asayşî krd û le miyaneyi em beşdarîyeşda, şandî kurdistan 31 dîdar û çawpêkewtinî legell şandî wllatanî beşdarbû hebû, ke çwar dîdarî taybetiyan legell wezîranî (uze û bergrî û derewe û şandî hawbeşî kongrîs)î emirîka bû, bo qsekrdin leser bayexî em kongreye û rollî herêmî kurdistan le darrşitinî siyasetî asayş û bergrî le ser astî cîhan û, bo qsekrdin leser em rûdawe giringe û barudoxî siyasîyi êstayi 'êraq û amadekarîyekanî partî dîmukratî kurdistan bo kongreyi 14, em dîmane taybeteman legell hêmin hewramî cêgrî serokî perlemanî kurdistan encamdaw, bemcore wellamî prsiyarekanî gullanî dayewe.

herêmî kurdistan maweyi şeş salle be berdewamî beşdarî le konfrranisî asayşî nêwdewlletî le miyunşnî ellmaniya dekat, emsall ciya leweyi konfrranisî miyunşn dawetî fermîyi msirur barizanî serokî ḧkumetî herêmî kurdistanî krdbû, le hemanikatda dawetî fermîyi hêmin hewramî wek cêgrî serokî perlemanî kurdistan krdbû, şandekeyi herêmî kurdistanîş be serokayetîyi serok wezîranî kurdistan le rojanî 14-16î şubatî 2020 beşdarîyi konfrranisî asayşî krd û le miyaneyi em beşdarîyeşda, şandî kurdistan 31 dîdar û çawpêkewtinî legell şandî wllatanî beşdarbû hebû, ke çwar dîdarî taybetiyan legell wezîranî (uze û bergrî û derewe û şandî hawbeşî kongrîs)î emirîka bû, bo qsekrdin leser bayexî em kongreye û rollî herêmî kurdistan le darrşitinî siyasetî asayş û bergrî le ser astî cîhan û, bo qsekrdin leser em rûdawe giringe û barudoxî siyasîyi êstayi 'êraq û amadekarîyekanî partî dîmukratî kurdistan bo kongreyi 14, em dîmane taybeteman legell hêmin hewramî cêgrî serokî perlemanî kurdistan encamdaw, bemcore wellamî prsiyarekanî gullanî dayewe.
* konfrranisî asayşî miyunşn sallane be amadebûnî, serok û birriyarsazanî bwarî siyasetî asayş û serbazî leser astî cîhan grê dedrêt, aya bayexî em konfrranise bo aşitî û asayşî cîhan çîye?
- konfrranisî asayşî miyunşn ke emsall 56 ـemîn konfrranisî xoyi grêda, yekêke lew platiforrme gewre û giringaneyi ke be dwayi çareser bo ew kêşaneda degerêt, ke rûberruwî aşitî û asayşî cîhan debinewe, em platiforrme le serdemanî şerrî sardida bo dozîneweyi çareser û ragirtinî hawsengî le nêwan herdû cemserî rojhellat û rojawa karî krduwe, emeş bew manayeyi ke rojanî em konfrranise jîngeyekî lebare bo beyekgeyandinî layene nakokekan û ragorrînewe bo dozîneweyi çareser bo kêşe nêwdewlletîyekan, her boye hemû kat em konfrranise nawendêkî rexisandinî derfet buwe bo beşêk lew şandaneyi beşdarî deken, eger ew konfrranise nebwaye, lewaneye neyantwaniyaye yektirî bibînin, her bo nmûne ermîniya û azerbaycan ke leser prsî nagorrinokerebaẍ kêşeyekî gewre le nêwaniyanda heye, emsall le konfrranisî miyunşn le penêllêkî kraweda pêkewe danîşitin. herweha fladîmîr potîn serokî rûsiya le sallî 2007 her lem konfrraniseda rwangeyi xoyi bo dûbare gêrraneweyi şkoyi rûsiya bo naw komellgeyi nêwdewlletî xisterrû, ewca wêrrayi em kêşane, êsta kêşeyi asayşî sayber (Cyber securtiy)îşî hatoteser, boye êsta bote gewretirîn platiformî cîhanî bo qsekrdin leser siyasetî asayş û bergrî le cêhanda.

* diyare nawnîşanî raportî emsallî konfrranisî miyunşn nemanî rojawa (Westlessiness) bû, aya em nawnîşane seyr û metirsîdare taçend asteng û teḧedidî bo sîstmî lîbirrallîyi nêwdewlletî drust dekat?
- em taytlleyi be nawnîşanî nemanî rojawa (Westlessiness) bo raportî emsall dayaninabû, amajeyekî giring bû, beweyi ke rojawa leser astî stûnî le nawxoyi xoyda û leser astî asoyî legell dereweyi xoyda kêşeyi tê kewtuwe, bemanayekî dîke êsta rojawa le beramber rojhellat hest be corêk le lawazî dekat, ke twanayi cllewgîrî û çareserî tewawî kêşekanî nîye, leser astî nawxoş aşkraye rojawa şanazî be komellêk behayi giringewe dekrd, êsta ew behayaneş kêşeyan tê kewtuwe, ewca bo dûbare pênasekrdineweyi rojawa û hellwestekrdin leser kêşekanî, her sallêk bo hellsengandinî nawerrokî kêşekan, leser astî ew ekteraneyi beşdarî lew konfrranise deken, ewlewîyetî xoyan dadenên û le rîgeyi penêllekanewe qseyi çirr û prriyan leser dekrêt.
* aşkraye vîzeyi herêmî kurdistan bo beşdarîkrdinî le maweyi şeş sallî rabrdû lem konfrranise cîhanîye, rêberayetîyi serok barizanî û qaremanêtîyi hêzî pêşmergeyi kurdistan buwe le şerrî dijî da'şda, prsiyarî ême eweye ke çon serkewtinekanî hêzî pêşmerge le şerrî dijî da'ş bûne vîzeyi beşdarîkrdinî kurdistan lem platiforrme giringeda?

- aşkraye le sallî 2014 ew sîstme cîhanîyeyi pêyi dellên: «sîstmî lîbirrallî nêwdewlletî», kewte berdem çendîn herreşe, ke here giringekeyan herreşeyi tîrorîstanî da'ş bû, eme derîxist ke em sîstme teniya be karakterî dewlletî natwanêt bparêzirêt, emeş leber ewe bû ke ew herreşaneyi rûberruwî em sîstme bibûnewe, karakterî dewlletî neydetwanî wellamdereweyi ew herreşane bêt, her boye wek (cozîf nay) le tiyorekeyda be nawnîşanî pertibûnî hêz (Diffusion of Power) amajeyi pê krduwe, hêz le karakterî dewlletîyewe pert buwe bo layi karakterî nadewlletî, emeş hawkêşe nêwdewlletîyekanî gorriywe, lêreweye ke herêmî kurdistan le ciyatî komellêk dewllet le nawçeke û cîhan be raberayetîyi serok ms'ud barizanî serkrdayetîyi şerrî dije tîror dekat, boye zor raste giyanfîdayî pêşmerge û şêwazî raberayetîyi serok barizanî bûne ew vîzeyeyi ke herêmî kurdistan bibête endamî konfrranisî asayşî nêwdewlletî le miyunşn, eme lelayek, bellam lelayekî dîke eme manayi eweye ke herêmî kurdistan wek karakterêkî nadewlletî le ciyatî eweyi asayşî dewlletanî nawçeke daxurênê, xoyi bote bexşerî asayş bo dewlletanî nawçeke û cîhanîş, em pêge giringe waykrduwe ke dewlletanî cîhan bew core seyrî herêmî kurdistan biken ke karakterêkî bexşerî asayşe le cîhan û debêt banghêşitî konfrranisî asayşî cîhan bikrêt û gwêyi lê bigîrêt û kobûneweyi legellda bikrêt.
* aya bêcge le herêmî kurdistan wek qewareyekî siyasîyi nadewlletî, hîç herêmêkî dîke le cîhanda beşdarîyi em konfrraniseyi krdbû?
- wek qewareyekî siyasî ke karakterî nadewlletî bêt, ewendeyi ême têbînîman krdbêt, teniya herêmî kurdistan banghêşitî fermîyi em konfrranise krabû, bellam beşêweyekî gşitî karakterî nadewlletî be şêweyekî dîkeş polên krawe, her bo nmûne le bwarî asayşî sayber, emsall mark zokerbêrk serokî kompaniyayi feysbûk dawet krabû, le penêllekeyda amajeyi bewe krd, ew budceyi le sallanî 2019 û 2020 bo asayşî feysbûk terxaniyan krduwe, hêndeyi hemû sermayeyi feysbûk buwe le sallî 2012, boye emeş waykrduwe ke karakterî nadewlletî le bwarî asayşî sayber rollêkî gewre bigêrrin.
* aşkraye govarî gullan sallane zor be wrdî çawdêrîyi konfrranisî miyunşn dekat û raportî leser amade dekat, bellam eweyi le konfrranisî emsall têbînîman krd, ewe bû ke germtir le sallanî pêşû pêşwazîyi şandî herêmî kurdistan kra û, le maweyi teniya sê rojda 41 kobûnewe û dîdarî encamda, aya em têbînîyeyi ême le cêgeyi xoyda buwe?
- eger serinctan le raportî emsallî konfrranisî miyunşn dabêt, le beşêkîda bas le dûbare rêkxistineweyi rojhellatî nawerrast (Rearranging the Mididle East) û herweha bas lew herreşane dekat ke le karaktere nadewlletîyekanewe leser asayşî em nawçeye heye, kewate em dûbare rêkxistineweye bo dûbare rêkxistineweyi ew sîstme herêmîyeye ke pêyi dellên» (Regional Order), emeş manayi eweye ke êsta le cîhanda teniya yek sîstem bûnî nîye, bellku pşit bew sîstme herêmîyane debestin, diyare karakterî rêkxerî em sîstme herêmîyane layi komellgeyi nêwdewlletî karakterî giringn, êsta herêmî kurdistan le rîzbendî em sîstme herêmiyeyi rojhellatî nawerrastda ke xerîkî rengrrêjkrdineweyin, ciya leweyi karakterêkî zor giringe, le hemanikatda herêmî kurdistan le çeqî komellêk ecîndaye ke leser astî nêwdewlletî ecîndayi zor germin, bo nmûne ecîndakanî milmilanêyi emirîka û êran leser gorrepanî 'êraq, milmilanêyi mezihebîyi şî'e û sunine, nemanî meşrû'îyetî ḧukmirranî le 'êraqda dwayi rizgarbûnî le destî da'ş, êstaş berdewamîyi xopîşandanekan şarekanî başûr û nawerrastî 'êraq, gerraneweyi rûsiya be hêzewe le rêyi sûriyawe bo rojhellatî nawerrast, asayşî wze le nawçeke, asayşî tak leser astî hemû nawçeke, dûbare zemînesazkrdinewe bo hatinî sermayedarî biyanî bo eweyi le nawçeke weberhênan biken, serbarî emaneş herêmî kurdistan le ruwî parêzgarîkrdin le behakan (Valwe) herêmî kurdistan ew hêzeye selmandî ke detwanêt frekultûrî û freayînî (multiculturalism) bparêzêt, ke êsta diyardeyi frekultûrî le wllatanî rojawada bote kêşe, boye be leber çawgirtinî em hemû taybetmendîye, herêmî kurdistan ew pêgeyeyi heye ke hemû layek bayexî pê biden û dawa biken dîdar û kobûneweyi legell encam biden.

* bew pêyeyi le hemû dîdar û kobûnewekanî şandinî kurdistan amade buwît, aya ew tewere giringane çî bûn ke lew 41 dîdareda cextiyan leser krayewe?
- bêguman çendîn dîdarî dîkeş hebûn, bellam leber nebûnî kat ême her friyayi ew 41 dîdare kewtîn, behoyi hawkatibûnî dîdarekan legell yekdî be naçarî retman krdinewe, egerina dîdarekan ziyatir debûn, sebaret be beşdarîyi minîş, bellê, le zorbeyi herezorî dîdarekanda amade bûm, lem dîdarane ke berêz msirur barizanî serok wezîran û serokî şandî herêmî kurdistan amadeyi bû, em tewerane basiyan lêwe krawe:
1. cextkrdinewe leser eweyi herêmî kurdistan xwaziyare leser binemayi peywendîyi hemelayene (multilateralism) peywendîyi dostaneyi legell karaktere herêmî û nêwdewlletîyekan hebêt.
2. cextkrdinewe leser parastinî qewareyi herêmî kurdistan le beramber serhelldaneweyi tîrorîstanî da'ş û ew herreşaneyi ke tîror leser nawçeke heyetî.
3. xistinerruwî rwangeyi herêmî kurdistan bo barudoxî siyasîyi êstayi 'êraq.
4. xistineruwî rwangeyi herêmî kurdistan bo hawkêşe herêmîyekan le milmilanê nêwdewlletîyekanda.
5. hemahengî legell komellgeyi nêwdewlletî bikrêt, bo dabînikrdinî xizimetguzarîyi başitir bo ew awaraneyi rûyan le herêmî kurdistan krduwe.
6. hemahengî û hawkarî legell komellgeyi nêwdewlletî bikrêt, bo encamdanî çaksazîyi rîşeyî û darrşitinî binemakanî ḧukmirranîyi baş bo xizimetî nawçeke.
7. le hemû kobûnewekanda serok wezîran cextî leser ewe krdotewe ke dwayi encamdanî prroseyi çaksazî û hemwarkrdineweyi yasayi weberhênan, êsta desteyi gşitîyi weberhênan le ḧkumetî herêmî kurdistan kar leser 1000 prrojeyi sermayeguzarî dekat, bo eweyi weberhênanî têda bikrêt, boye dawayi le hemû ew wllatane krduwe ke be rêgeyi sermayeguzarîyi rastewxo, yan be rêgeyi hawbeşîkrdin legell ḧkumet (Pubilic private partinership) bîn û pêkewe komellêk prroje weberhênanî têda biken, yan ew kompanîyane bên be hawbeşî legell kompaniya nawxoyiyekanî herêmî kurdistan weberhênan biken. be şêweyekî gşitî em ḧewt tewere, tewerî gşitîyi hemû kobûnewekan bûn, bellam le kobûnewe û dîdare dûqollîyekanda xallî dîkeş ke cêgeyi bayexî herdûla bûn, basiyan lêwe krawe.
* xallêkî dîkeş ke layi ême cêgeyi serinc bû, ewe bû ke şandî kurdistan emcare çwar kobûneweyi ciyawazî legell her sê wezîrî (uze, derewe, bergrî) emirîka û şandî kongrês encamda, aya em serince le layi êweş hebû?

- ḧez dekem raşkawane billêm, sebaret be kobûneweman legell şandî kongrês ke 22 kongrêsmanî lexo grtibû, be serokayetîyi kongrêsman lîndisî graham teniya legell şandî herêmî kurdistan, hemû şandeke pêkewe kobûnewe, egerina dwayî her dû dû û sê sê legell şandekanî dîke kodebûnewe, eweyi layi şandî kongrês giring bû, ewe bû dawayan krd, berêz msirur barizanî serok wezîranî herêmî kurdistan boçûnî xoyan leser barudoxî asayşî nawçeke û metirsîyi serhelldaneweyi da'şiyan bo bas bikat, serrok wezîran lew kobûneweyda basî eweyi krd, ke êsta rojane tîrorîstanî da'ş dû krdeweyi tîrorîstî ke dekate 60 krdeweyi tîrorîstî le mangêkda encam deden, herweha basî lewe krd ke şkstpêhênanî da'ş le ruwî serbazîyewe nebote hokarî lenawçûnî da'ş, leber eweyi ew zemîneyi buwe hokarî eweyi da'ş serhellbidatewe, êstaş ew zemîneye her mawe, boye cextî krdewe ke debêt kar bo ewe bikrêt, ew zemîne nemênêt, sebaret be kobûnewekanî dîkeş, diyare ewe yekemcare ke le konfrranisêkda sê wezîrî emirîka beşdar bin û her sêkiyan legell yek şanda kobûneweyi taybetî biken .
* dîsan her lem konfrraniseda, şandî herêmî kurdistan dû dîdarî legell wezîrî derewe û bergrîyi ḧkumetî nawendîyi 'êraqîş hebû, emeş cêgeyi hellweste bû, ke şandî herêmî kurdistan ciyawaz bû legell şandî ḧkumetî 'êraq, boçûnî êwe lembareyewe çîye?

- pêşitirîş şandî herêmî kurdistan le miyunşn le gell şandî ḧkumetî 'êraq kobotewe, her bo nmûne lesallî 2017 serok ms'ud barizanî le dwayi destibekaribûnî d.ḧeyder 'ebadî wek serok wezîran bo yekemcar le konfrranisî miyunşn bînî, pêşitir neybînîbû, emeş derxerî eweye wek înglîz dellêt: (puncihing above Its weight) twanakanî kurdistan le seruwî qewareyi xoyetî û rollêkî diyar û berçawtirî hebuwe, lelayekî dîkewe ême legell şandî 'êraq yek şand nebuwîn, êmeş wek ḧkumetî 'êraq dawetinameyi taybetman bo hatibû, emeş leber eweye le konfrranisî miyunşn karakterî dewlletî û nadewlletî beşdarî deken, wek kobûnewekanî rêkxirawî gşitî netewe yekgrtuwekan nîye ke teniya dewlletî xawen serwerî beşdarî têda deken, her boye herêmî kurdistan le çwarçêweyi şandî 'êraqda beşdarîyi kobûnewekanî UNdekat, bellam lem konfrraniseda wek platiforrmêkî gewreyi asayş û ciyopoletîk leser astî cîhan mamelle legell karakterêkî nadewlletî wek herêmî kurdistan dekat, boye lewêş asayî bû em dû karaktere kobûnewe biken û yektirî bibînîn.
* diyare beşêk le qsekanî serok wezîranî kurdistan ke le kobûnewekan krdbûnî, dzeyi krdbuwe naw mîdiyakanî cîhan, her boye mîdiya benawbangekanî cîhan dîmaneyi taybetiyan legell serok wezîran encamdaw, wtekanî ewyan wek manşêtî serekî pîşan da, aya mtmanekrdin be qsekanî serok wezîranî kurdistan le çîyewe serçaweyi grtuwe?
- serçaweyi em mtmaneye be qsekanî berrêz msirur barizanî eweye ke şandekan û mîdiyakanî cîhanîş bakgrawendî msirur barizanî dezanin, ke pêşitir rawêjkarî asayşî nîşitmanîyi herêmî kurdistan buwe, herweha dezanin le kurdistanîşda le naw cergeyi drustkrdinî briyarrdaye û, pêşitirîş ke berrêz nêçîrvan barizanî serokî herêmî kurdistan beşdarîyi korrbendî abûrîyi davusî krd, serok tirempî bînî, eme manayi eweye ke serçaweyi drustkrdinî birriyar layi ewan rûn û aşkraye, her boye êstaş ke berrêz msirur barizanî wek serok wezîran beşdarî lem konfrranise dekat û rollêkî giringî le tîkşkandinî da'şda hebuwe, boye katêk em kesayetîye dellêt: da'ş kotayî nehatuwe û xerîkî xorrêkxistineweye, ewa em qseye zor be cdidî û be mtmanewe mamelleyi legell deken.
* be mezndeyi êwe çon em mtmaneyeyi serok wezîranî kurdistan debête hokarêk bo yarmetîdanî hawpeymanan, bo hêzî pêşmergeyi kurdistan?


- leser binemayi zaniyarî pêt dellêm, nek be meznde, lekatî kobûnewe legell wezîrî bergrîyi emirîka, be fermî be serok wezîran û şandî herêmiyan rageyand ke ewan hawrran legell serok wezîranî kurdistan, beweyi ke da'ş kotayî nehatuwe û ew zemîneyeyi da'ş tiyayda serî helldawe, netwanrawe çareser bikrêt, boye bo parastinî berjewendîyekanî xoyan û hawpeymanekaniyan ewan berdewam debin leser harîkarî û meşqpêkrdinî hêzî pêşmerge, herweha şandî kongrîs be serok wezîraniyan rageyand ke ewan hewllî cdidî deden, bo eweyi be berdewamî hawkarî bo herêmî kurdistan dabîn biken, herweha wezîrî bergrîyi ellmaniya û wezîrî dereweyi ferenisa û wezîrî bergrîyi keneda, hemûyan sebaret beweyi peywendî be rûberrûbûneweyi da'şewe heye, cextiyan leser pşitiywanîyi berdewam bo hêzî pêşmerge krdewe, bêguman xotan agadarin ew kateyi hêrş kraye ser balliyozxaneyi emirîka le beẍda, hawpeymanan operasiyone hawbeşekaniyan dij be da'ş ragrtibû, bellam ewe nzîkeyi dû hefteye tewawî operasiyonekan, wate operasiyonî hewallgrî û opereyşnî hawbeş legell hêzî pêşmergeyi kurdistan destî pê krdotewe, herweha birriyare ke rollî nato lem prroseyeda frawantir biken, boye le çwarçêweyi ew rolleyi nato werî degrêt, hawkarî û pşitiywanîyekan bo herêmî kurdistan berdewam debin.

* dwayi tewabûnî konfrranisî asayşî miyunşn, serok wezîran be fermî serdanî roma û vatîkanî krd, aya em sefere taybeteyi serok wezîran boçî legell konfrranisî miyunşn hawkat bû?
- wek dezanin par le mangî yek serok wezîranî îtalliya legell şandêkî perleman serdanî herêmî kurdistaniyan krd, ewkat berrêz msirur barizanî serok wezîranî raspêrdraw bû, ewca leber eweyi şandî perlemaniyan legell bû, minîş lew kobûneweye beşdar bûm, lew kobûneweye befermî dawetî berrêz msirur barizanî kra ke le derfetêkda serdanî vatîkan bikat, bêguman vatîkan zor bayex bew nawçeye (herêmî kurdistan) dedat, ke krîstiyanekanî têda parêzirawn û azadîyan bo dabîn krawe û xizimetguzarîyan pêşkeş dekrêt, herweha eme yekemcar nîye şandî herêmî kurdistan serdanî vatîkan bikat, pşitirîş berrêzan serok barizanî û nêçîrvan barizanî ke serok wezîranî kurdistan buwe dawet krawn, êstaş ke msirur barizanî dawet krawe, manayi eweye ke bayexdanî vatîkan û komellgeyi kasolîkî be herêmî kurdistan berdewamî heye, ke twaniyuyetî be pêçewaneyi zorêk le wllatanî dîke newayekî aram bo krîstiyanekan ferahem bikat, herweha pşitgîrîyi vatîkan pşitgîrîyekî giringe, çunike xotan dezanin hemû wllatanî rojawa partî dîmukratî krîstaniyan heye, em partane le perleman beşdarin û gwê le vatîkan degirin, boye katêk vatîkan bayex be herêmî kurdistan dedat, ewa parte dîmukrate krîstiyanekan le perlemanî xoyanda bayex be herêmî kurdistan deden.
* le beşêk le qsekanda amajet bewe krd ke legell ew şandaneyi kobûnewe, têrrwanînî herêmî kurdistan bo prroseyi siyasîyi 'êraq û rewşî xopîşandanekan giring buwe, aya têrrwanînî xot le ser rewşî siyasîyi êstayi 'êraq çone?
- leser astî şrovekrdin bo siyasetî nêwdewlletî, êsta serdemî allozî (complexitiy) û serdemî nadllinyayiye (uncertaintiy), em dû diyardeye le siyasetî 'êraqda zor be wrdî diyar û becesteye, her bo nmûne: allozî le pêkhateyi desellatî 'êraq heye, allozî le nawxoyi mallî şî'e heye, allozî le nêwan hêze eminîyekan û hêzekanî dîke heye, allozî le peywendîyekanî nêwan herêm û beẍda heye, eme cge le hemû ew destêwerdane herêmî û nêwdewlletîyaneyi ke be krdeyî le prroseyi siyasîyi 'êraqda heye. em hemû allozîye waykrduwe corêk le narrûnî û nadllinyayî le hawkêşeyi hêz le 'êraqda drust bibêt, bellam eweyi ke sîmakeyi be rûnî diyare, eweye ke îslamî siyasîyi desellatdar le dwayi sallî 2003ـewe leser çendîn ast şkstxwardû buwe, bo nmûne: le mamellekrdinyan le şêwazî ḧukmirranî, le mamellekrdinyan legell hawullatiyanî jêr nfuzî xoyan, le mamellekrdinyan legell pêkhateyi 'erebî sunine leser astî mezihebî, le mamellekrdinyan legell herêmî kurdistan leser astî neteweyî, le hemû emaneda şkstxwardû bûn, le êstada 'êraq xoyi le berdem kêşeyekî zor gewredaye, ke ewîş kêşeyi nasinameye, prsiyar eweye 'êraqîbûn çîye? aya bo takêkî şî'e û sunine û kurd çi manayek degeyenêt, herweha kêşeyekî gewreyi ḧukmirranî heye, eger seyrî îndêksî rêkxirawe nêwdewlletîyekanî wek rêkxirawî şefafîyetî nêwdewlletî bikeyin, debînîn 'êraq le rûberrûbûneweyi gendellî û le rûberrûbûneweyi hejarîda le astêkî zor nzimdaye, eger seyrî felsefeyi dewllet bikeyin, bew manayeyi dewllet amirazêke bo monopollî hêz û debêt hêz teniya layi dewllet bêt, ewa be hîç corêk em pênaseye beser dewlletî 'êraqda cêbecê nabêt .boye herçonêk seyrî prroseyi siyasîyi 'êraq dekeyin doxêkî hêcgar alloze, ême le herêmî kurdistan bo em ḧallete dû xallî giring reçaw dekeyin:


1. çon qewareyi herêmî kurdistan le naw em allozîyeda bparêzîn.
2. peywendîyi waman legell ew nawendaneyi birriyar le beẍda hebêt, ke bitwanîn beşe budceyi herêmî pê dabîn bikeyin, herweha bitwanîn desellate destûrîyekanî xoman bparêzîn, bo eweyi eger twanîman rollêkî erênî bigêrrên bo eweyi 'êraqîş legell ême bitwanêt leser qaçî xoyi bwestêt.
* aya em qsaneyi êwe amajeyek nîn beweyi ke em barudoxe alloze karîgerî leser ew rêkkewtininaneş debêt ke pêşitir herêm legell ḧkumetekeyi d. 'adl 'ebidulmehdî leserî rêkkewtûn?
- raşkawane dellêm, ême legell d.'adl 'ebidulmehdî geyşitibuwîne rêkkewtinêkî zor baş, eger em allozîyaneyi nawxoyi hêzekanî şî'e nebwaye û xopîşandanekan bew arasteye neçûban, wate d.'adl 'ebidulmehdî wek serok wezîran berdewam bwaye, êsta em rêkkewtine îmzayi leser krabû, nêrdrabû bo perleman û beşêkî zorî kêşekanî herêmî legell beẍda çareser krdbû, boye bmanewêt, yan nemanewêt, prîşkî ew naseqamgîrî û allozîyeyi êstayi 'êraq ber herêmî kurdistanîş dekewêt, boye doxî 'êraq, doxî allozî û nadllinyayiye, teniya ême hewlldedeyin û cext leser ewe dekeyinewe ke çon bitwanîn xoman bparêzîn.
* lebereweyi maweyek yarîderî serok barizanî buwît, dezanî le sate allozekanda serok barizanî royayi taybetî heye, aya royayî êstayi serok barizanî bo em kêşe alloze çone?
- serok barizanî berdewam cext leser ewe dekatewe ke klîlî serekî bo mamellekrdin lem barudoxeda eweye ke hemû hêze siyasîyekanî kurdistan hellgrî ecîndayi kurdistanî bin, ew hêzaneyi ke le perlemanî 'êraq nwênerayetîyi kurd deken, be yek stiratîj seyrî em prse biken û pêkewe karî cdidî leser biken, her leser em binemayeş berrêz nêçîrvan barizanî serokî herêmî kurdistan, zncîreyek kobûneweyi legell hemû hêze kurdistanîyekan le serokayetîyi herêm encam dawe, diyare şandêkî herêm serdanî beẍdayi krduwe, em şande pêkhatuwe le nwêneranî (yekêtî, gorran, komell, yekgrtû, partî, nwênerî krîstiyan û turkmanekan) bo qsekrdin leser em barudoxe, bellam eweyi le hemû şitêk giringtire, eweye ke ême dijayetîyi sunine nekeyin bo berjewendîyi şî'e, herweha be pêçewaneşewe, kêşeyi ême ewe nîye pşkî ême le beẍda çende û dekewête layi çi layenêkî kurdistanî, eweyi giringe eweye ke birriyarî kurdistan le destî kurdistan xoyda bêt, nek le destî beẍda, yan le wllatanî herêmîyewe le ciyatî kurdistan birriyar bidrêt.


* babetêkî giringî dîke ke dexwazim legelltan basî bikem, amadekarîyekan bo grêdanî kongreyi 14î partî dîmukratî kurdistane û êweş endamî lîjneyi ballayi dîraset û hellsengandin û zemînesazîyi kongreyi 14 n, aya çon bû le êstada birriyardra partî kongreyi xoyi grê bidat?
- le kongreyi 13da birriyarêk le naw peyrrewda tomar kra, ke debêt her çwar sall carêk kongre grê bidrêt, bellam be hoyi ew barudoxaneyi beser herêmî kurdistanda sepêndran, nemantwanî le katî xoyda kongre grê bideyin, bellam le kongreyi 13 ـewe ta êsta, ême beşdarîyi pênc hellbijardinman krduwe, ke brîtîn le:
1. hellbijardinî perlemanî 'êraq le nîsanî 2014
2. hellbijardinî perlemanî 'êraq le ayarî 2018
3. hellbijardinî perlemanî kurdistan le eylûlî 2013
4. hellbijardinî perlemanî kurdistan le eylûlî 2018
5. hellbijardinî parêzgakanî kurdistan le nîsanî 2014


emeş manayi eweye eger rêjeyek werbigirîn, wate her dûsall carêk hellbijardinêk krawe, le her pênc hellbijardinekeş partî leser astî 'êraq û kurdistan brawe buwe, le hellbijardinî eylûlî 2013 perlemanî kurdistan ême 38 kursîman hebû, êsta 45 kursîman heye, serokî nwêyi herêm hellbijêrdrawe û serokî ḧkumetîş layi partîye, herweha komellêk gorranikarî rûyandawe, boye êsta katî ewe hatuwe partî dîmukratî kurdistan kongreyekî çonayetî (new'î) xoyi bibestêt, birriyarî encumenî serkrdayetîyi partîşe ke le sallî2020 kongreyi xoyi grê bidat.
* mebesttan le grêdanî kongreyekî çonayetî (new'î) çîye?

- ême ke dellên kongreyekî new'î, mebest ewe nîye ke dabirranêk legell rabrdû drust bikeyin, bellku mebestman prrosêsêkî berdewame, ême ke seyrî prrogramî kongreyi 13 dekeyin, aşkraye beşêk le madidekanî prrogramî kongreyi 13 encam drawn, her bo nmûne: le kongreyi 13 dawaman krduwe ke le ruwî çawdêrîyewe damezirawekanî herêmî kurdistan şefaftir bin, dameziraweyi desteyi destpakî drust bikrêt, çawdêrbî darîyi ektîv bikrêt, emane hatûnete arawe û cêbecê krawn, boye seyrî program dekeyin, ewaneyi cêbecê krawn, layi debeyin, eweyi mawe deyhêllînewe, herweha çendîn şitî dîkeş hen ke gorranikarîyekanî êsta dawayi deken û debêt ewanîş bixeyine naw programewe, herweha debêt hewllbideyin ke partî bikeyine partî hellbijardin, emeş bew manayeyi ke hemû hewllî xoman bixeyinekar bo eweyi rêjeyi kursîyekanman ke êsta 45 kursîye, ziyatirî bikeyin, bo eweyi desellatekanî partî frawantir bikeyin.

* wek eweyi le hendêk le hevallanî endamanî serkrdayetîyi partî gwêman lê buwe, diyare pêşniyarêk heye rêjeyi beşdarîyi afret le serkrdayetîyi partî beriz bikrêtewe bo 30 %, aya eme bote pêşniyar?
- ewe erkî em lêjneyeyi ême nîye û, erkî lêjneyi amadekarîyi kongreye, ke ewîş dabeş debêt beser sê lêjneyi dîkeda, ke brîtîn le lêjneyi hellbijardinî endamanî kongre, lêjneyi kargêrrîyi kongre, lêjneyi berrêwebrdinî kongre, lêjneyi ême lîjneyi dîraset û amadesazîye, bo encamdanî kongreyekî new'î, em wrdekarîyane ziyatir le naw kongre wtuwêjî leser dekrêt û birriyarî leser dedrêt.